Fiziologiya so’zi yunoncha bo’lib, tabiiyot ma’nosini bildiradi. XVI asrdan

Monotsitlat
– leykotsitlarning eng kattasi. Ularning diametri 12-20 mkm.
Monotsitlarning nisbiy miqdori 4-8%. Ko’mikda hosil bo’ladi, ammo qonda xali
yetilmagan holda paydo bo’ladi. Qon tomirlardan monotsitlar atrofdagi
to’qimalarga chiqib, yetiladi va harakatsiz hujayralarga – gistiotsit va
makrofaglarga aylanadi.
Makrofaglar kislotali sharoitda ham fagotsitar va hazm qilish faolligini
saqlab qoladi.

---

QON PLASTINKALARI
Qon plastinkalari (trombotsitlar) diametri 2-5 mkm bo’lgan oval shaklidagi
plazmatik tuzilmalardir. Ko’mikda va taloqda gigant hujayralar
–
megakariotsitlardan hosil bo’ladi. Trombotsitlarning soni 1 mm
3
qonda 200-400
ming. Ovqat hazm qilish, jismoniy ish bajarish, homiladorlik trombotsitlar
sonini oshiradi. Kunduzi qonda trombotsitlar soni tundagidan ko’p bo’ladi. Qon
ivish jarayonida muhim rol o’ynaydi. Tomirlarni toraytiruvchi modda –
serotonin, tomirlarni kengaytiruvchi modda – gistamin trombotsitlarda sezilarli
miqdorda topiladi.
Trombotsitlar va ularga bogliq omillar qon ivishida ishtirok etadi. Bundan
tashqari, trombotsitlar tomirlarning endotelial hujayralariga ularning faoliyati
mo’tadil bo’lishi uchun zarur moddalarni yetkazib turadi. Endotelial hujayralar
bir kecha-kunduzda qondagi trombotsitlarning 15% ini qamrab oladi va shu
tarzda kerakli moddalardan foydalanadi.
Trombotsitlar bilan aloqadorligini yo’qotgan endoteliy distrofiyaga uchraydi
va tomir devori orqali eritrotsitlar to’qimalarga o’ta boshlaydi.