Физиология, психология, Г. Гельмгольц, психофизиология, психофизика, Э. Вебер, Т. Фехнер, В. Вундт, экспериментал психология, Э. Титченер, лаборатория методлари

Камчилиги: натижаларни аниқлашнинг қийинлиги; кузатувчи қийматлар тўқнашувида иштирок этиши мумкин.
Хусусиятлари:Кузатишнинг мавжудлиги кузатилаётган обектларга у ҳақда билмасликлари туфайли таъсир кўрсатмайди. Шунингдек, кузатувчи кузатилаётган субъектлар билан бевосита алоқа қилиш имконияти туфайли ахборот олиш учун кенг кўлам олади.Бироқ кузатувчи натижаларни бевосита қайд этишда қийинчиликларга дуч келиши мумкин, шу жумладан бевосита қайд этиш кузатувчини лоқайд қилиб қўйиши мумкин. Шунингдек, кузатилганлар билан яқин алоқада бўлган кузатувчи бетарафликни йўқотиши ва ўрганилаётган гуруҳнинг қиймат тизимини қабул қилиши мумкин. Бу гуруҳнинг қиймат тизими билан кузатувчи амал қиладиган қиймат тизими ўртасида зиддият ҳам бўлиши мумкин ("нормалар тўқнашуви"деб аталади).
Онгсиз ташқи кузатиш-Онгсиз ташқи кузатишда кузатилаётган предметлар кузатилаётганидан бехабар, тадқиқотчи эса кузатилаётган объект билан бевосита алоқа қилмасдан ўз кузатишларини ўтказади (масалан, кузатувчи кузатилаётган бир томонлама шаффоф девор ортидан яшириниб олиши мумкин).
Кузатишнинг бу шакли қулайдир, чунки тадқиқотчи кузатилаётган хатти-ҳаракатларни чекламайди ва ўз тадқиқот мақсадларига мос келадиган хатти-ҳаракатларини қўзғатмайди, яъни одамларнинг хатти-ҳаракати ҳақида жуда объектив маълумотларни тўплашга имкон беради.
Хусусиятлари-Кузатишнинг бу шаклида кузатувчининг кузатувчи ролида мавжудлиги кузатилганлар томонидан қайд этилмайди ва шу билан уларнинг ҳаракатлари табиийлигига таъсирни камайтиради. Шунингдек, маълумотларни қайд этиш ва тадқиқотнинг боришини осонлаштириш учун техник ва бошқа воситалардан фойдаланиш мумкин. Яна бир беқиёс афзаллик шундаки, чарчаган кузатувчини сезилмас равишда бошқа кузатувчи билан алмаштириш мумкин.Бироқ, шу билан бирга, кузатувчи ўз ҳаракатларида кузатиш жойи билан чегараланади, у фақат хатти-ҳаракатлар амалга ошириладиган контекстуал вазиятнинг бир қисмига кириши мумкин, у бу билан тадқиқот жараёнини бузмасдан, кутилмаган воқеаларга таъсир қила олмайди.
Кузатишнинг бу шаклида тадқиқотчи кузатилаётган экологик шароитни ўрганиб, уларнинг хулқ-атворига таъсир кўрсатади. У ташқи омиллар шахс ёки шахслар гуруҳининг ҳаракатларини қандай белгилаши ҳақида хулоса чиқаришга ҳаракат қилади.
Америка психологик Ассоциациясининг (АПА) Этика кодекси кузатувларни муайян қоидаларга риоя қилиш ва муайян чоралар кўриш шарти билан амалга оширишга имкон беради. Мана улардан баъзилари:
-Агар ўқиш жамоат жойида олиб борилса, унда иштирокчиларнинг хабардор қилинган розилигини олиш зарур ҳисобланмайди. Акс ҳолда, уларнинг розилигини олиш керак.
-Психологлар ўрганиш иштирокчиларига зарар келтирувчи ҳамма нарсанинг олдини олиш учун мумкин бўлган барча ишларни қилиш керак.
-Психологлар тадқиқот иштирокчилари ҳақидаги махфий маълумотларни ошкор қилмайдилар.