Fizika va kimyo


Kimyoviy reaksiyalarning izoterma tenglamasi



Download 6,57 Mb.
bet84/203
Sana05.09.2021
Hajmi6,57 Mb.
#165106
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   203
Bog'liq
fizikavij kimyo fanidan oquv uslubij mazhmua

Kimyoviy reaksiyalarning izoterma tenglamasi.

Bu tenglamani keltirib chiqarish uchun yana yuqoridagi reaksiya tenglamasidan foydalanamiz.

aAvB ↔dDeE

Reaksiyaga ishtirok etayotgan moddalar ideal gaz qonunlariga bo‘ysunadi deb qaraymiz. Endi oldingidan farqli o‘laroq boshlang‘ich (muvozanatdagi emas) A,V,D,E moddalarning bosimlarini – R1A, R1V, R1D, R1E lar orqali ifodalasak.

Faraz qilaylik, A,V,D,E moddalar shu qadar ko‘p bo‘lsinki, A moddadan a mol, V moddadan b mol qo‘shilganda sistemaning tarkibi deyarli o‘zgarmasdan qolsin.

Bu xolatdagina reaksiya termodinamik qaytar deyish mumkin bo‘ladi. Reaksiya izobarik-izotermik sharoitda borayotgan bo‘lsa, Gibbs energiyasining o‘zgarishi

Gg‘idnig‘(dD+eE)-(aA+vB) bo‘ladi.

Bu tenglamaga ig‘0i+RTlnPi ni qo‘ysak

Gg‘-(d0,D+e0,E)-(a0,A+v0,B) +RT(dlnPD+elnPE-alnPA-vlnPB)

YUqoridagi tenglamani xisobga olib (lnKP1/RT0,i)

yoki

Xuddi shunday mulohazalar yordamida Gelmgols energiyasining o‘zgarishi uchun quyidagicha yozish mumkin.

Oxirgi ikki tenglama kimyoviy reaksiyalar izoterma tenglamasi yoki Vant-Goff izotermasi deb ataladi. Tabiiyki, real sistemalar uchun bosim o‘rniga uchuvchanlik, konsentratsiya o‘rniga termodinamik aktivlik ifodalarini qo‘yish lozim bo‘ladi.

Izoterma tenglamasidagi dastlabki va maxsulot moddalar (nomuvozanat) bosimlari nisbatini Pr1 bilan belgilasak, ya’ni

deb olsak

Bunda izoterma tenglamasidan ko‘rinib turibdiki Gibbs energiyasining qiymati va ishorasi Kr va Pr kattaliklarning nisbiy miqdorlariga bog‘lik bo‘ladi (rconst va Tconst):

Pr1 Kr da G 0 bo‘ladi (a)

Pr1g‘ Kr da Gg‘ 0 bo‘ladi (b)

Pr1 Kr da G  0 bo‘ladi (v)

Bulardan (a) jarayon o‘z - o‘zidan boruvchiligi, qaytmasligi ko‘rinib turibdi. (b) shart bajarilyotgan bo‘lsa reaksiya muvozanat xolatdaligini ko‘ramiz. Uchinchi (v) xolda reaksiya o‘z-o‘zidan bormasligi va bu reaksiya fakat teskari (o‘ngdan chapga) yo‘nalishida borishi mumkinligi ayon bo‘lib turibdi.

Ideal gazlar uchun yuqoridagi uchchala xolat uchun

Pr’ Kr


Ideal eritmalardagi reaksiyalar uchun

PN’ KN; PC’ Kc

Real gazlar aralashmasa uchun

Pf’ Kf

va noideal eritmalar uchun

Pa’ Ka


Demak, kimyoviy reaksiya izoterma tenglamasidan fodalanib, komponentlarning boshlang‘ich tarkiblari va reaksiyaning muvozanat konstantasi ma’lum bo‘lsa reaksiya yo‘nalishini oldindan aytib berish mumkin.

Gibbs energiyasining standart tushunchasini kiritamiz va uni muvozanat konstantasi bilan bog‘likligini aniqlaymiz. Reaksiyada ishtirok etuvchi hamma gazlarning dastlabki parsial bosimlari ularning standart holatlaridagi qiymatlariga teng (Ri00,1013 Mpa (1 atm)). U holda izterma tenglamasidan

GT0g‘-RTlnK

bu erda K0-standart muvozanat konstantasi

Standart muvozanat konstantasi muvozanat konstanta bilan quyidagicha bog‘langan.

Kpg‘K(Pi) g‘d+e - a - v

Agarda Ri atmosferalarda o‘lchangan bo‘lsa, (hamma Rig‘1 atm) (Ri ) g‘1 va Krg‘ K ya’ni ikkalasi bir xil qiymatda bo‘ladi. Agarda Ri MPa da ifodalangan bo‘lsa (hamma Ri0g‘0,1013 Mpa) Krg‘ K 0,1013 va Kr o‘lchov birligi MPa bo‘ladi.


Download 6,57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   203




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish