Fizika va astronomiya

Nazorat sayollari:

1. 
   Umumiy fizika kursidan nima uchun masalalar ishlash kerak?
   
2. 
   Umumiy fizika kursidan qanday turdagi masalalar ishlash maqsadga muvofiq hisoblanadi?
   
3. 
   Nima uchun umumiy fizika o‘qitishda izchillik prinsipi qo'llaniladi?
   
4. 
   Umumiy fizika kursidan masalalar ishlash samarali bo‘lishi uchun qanday ishlar bajarilishi kerak?
   

b. Umumiy fizikadan laboratoriya mashg‘ulotlari

Bo'lajak fizika o‘qituvchilarini tayyorlashda fundamental va kasbiy ahamiyatga ega bo‘lgan fanlaming o‘qitilishiga alohida e’tibor qaratish muhim hisoblanadi, ana shulardan biri umumiy fizika kursidir. Mazkur kurs, o‘quvchilami fizikaning turli sohalari bo‘yicha nazariy tayyorlashni ta’minlashi, ulami ilmiy bilishning empirik metodlari bilan qurollantirishi, hozirgi axborotlar oqimi kundan-kunga o‘sayotgan davrda ishlashga tayyorlaydi. Shundan kelib chiqib, fizikadan doimiy takomiilashtirib turiiadigan barcha o‘quv mashg‘ulotlarini, ya’ni ma’ruza, seminar, masalalar yechish va laboratoriya mashg‘ulotlarini o‘tkazish metodikasiga kerakli talablar qo‘yiladi, Ayniqsa bu talablar, ilmiy-texnik taraqqiyot bilan bog‘Iiq tarzda jihozlari o'zgarib turadigan laboratoriya praktikumi mazmuniga tegishlidir, chunki fizika - eksperimental fandir.O'quvchilar o‘quv materialini asosan auditoriya mashg‘u- lotlarida o‘zlashtiradilar. Shuning uchun, auditoriya mashg‘ulot- lariga katta e’tibor berish, mashg‘ulotlar samaradorligini yanada oshirish talab qilinadi. Bunga, o‘quv jarayonida o‘qitishning zamonaviy texnik vositalarini qo'llash, ko‘rgazmali qurollardan, namoyish material lardan foydalanish orqali erishish mumkin. Laboratoriya ishlarini talab darajasida uyushtinsh va o‘tkazish, o‘qitish jarayonini yaxshilashda, mashg‘ulotlar samaradorligini oshirishda muhim o‘rin tutadi.

Ma’lumki, fizika tabiat hodisalami o‘rganadi, bulardan esa, ishlab chiqarishning samaradorligini oshirishda, fan va texnika yutuqlarini xalq xo‘jaligining turli sohalariga qo‘llashda keng foydalaniladi. Fizikani o‘rganishda laboratoriya mashg‘ulotlarida o‘quvchilar o‘z bilimlarini oshirishlari, olgan nazariy bilimlarini mustahkamlashlari, fizikanining asosiy tushunchalari va qonunlarini chuqurroq tushunish va anglab olishga erishishlari, asbob va qurilmalar, o‘lchov asboblari bilan ishlash malakalariga ega bo‘lishlari va tajriba natijalarini ishlab chiqishni o‘rganishlari lozim. Laboratoriya ishlarini bajarishga o'quvchi oldindan tayyorgarlik ko'rishi, buning uchun u ishning tavsifi bilan tanishib, qisqacha yozishi hamda ishni bajarishda foydalaniladigan adabiyotlar bilan tanishishi kcrak.

lizik praktikumdu laboratoriya ishlarini tashkil qilish va uni o'tkuz.ish nietodikasiga quyidagicha didaktik talablar qo‘yiladi:

• 
  laboratoriya ishlarini muvaffaqiyatli bajarish, fizikadan o‘quv laboratoriyasining moddiy-texnik ta’minlanganiga bog‘liq. Zamon talablarining o‘zgarishi hisobiga praktikumning mazmuni, tuzilishi va texnik jihozlanishini o‘zgartirib turish, ya’ni zamonaviy asboblar va jihozlar bilan almashtirish;
  
• 
  laboratoriya ishi mavzusini tanlashda, o‘quvchilaming ma'ruzadugi nisbatan qiyin mavzu va bo‘limlarni chuqur o‘rga- nishlnri va nazariyuni amuliyotga tatbiq etish malakalarini egallash- liirlnl innqsiul q 11 lb. mutaxussislik yo'nalishini hisobga olish;
  
• 
  lizik pruktikunini o‘tkazishda, laboratoriya mavzusi va uni mashg'ulotgji tayyorlash bo'yicha quyidagi ishlami amalga oshirish zarur:
  

• 
  laboratoriya ishlari mavzularini optimal tanlash va uni o‘tilgan materialga mos ravishda qismlarga ajratish;
  
• 
  laboratoriya xonasida har bir ish uchun alohida joy ajratish va uni jihozlash;
  
• 
  yuqori malakali o‘qituvchilar tayyorlash tizimi, fizik praktikumni tashkil qilishda eksperiment o‘tkazish madaniyatiga rioya qilishni, ya’ni ishchi o’rinni qulay va xonani yoritilganlik darajasi yetarli bo‘lishini, tajribaga salbiy ta’sir ko'rsatuvchi omil- laming bo‘lmasligini, ishni zamonaviy texnika bilan ta’minlashni va texnika xavfsizligiga rioya qilishni;
  
• 
  tadqiqot ishlarini bajarilishini o‘zaro aloqadorligini ta’minlash uchun laboratoriya ishlarining izchilligini hisobga olishni;
  
• 
  laboratoriya ishlarini ongli tarzda bajarish uchun metodik ko‘rsatmalar ishlab chiqishni amalga oshirish lozim.
  

Fizik praktikum ishlarining umumiy xususiyatlariga qarab, ularni quyidagi ko‘rinishlarga ajratish mumkin:

1.