Fizika va astronomiya

Amaliy mashg'ulotlar o'quv rejasida ko‘rsatilgan bo‘lib, o‘quvchilami ma’ruzada va mustaqil ishlami bajarishda fizikadan olgan bilimlarini chuqurlashtirishga, kengaytirishga va amalda qo‘llashga xizmat qiladigan, oliy o‘quv yurtlaridagi o‘quv ishining bir turi hisoblanadi. Amaliy mashg‘ulotni ma’ruza bilan taqqoslab ko‘rilsa, shu narsa ayon bo‘ladiki, u ma’ruzada o‘tilgan materialning mantiqiy davomi hisoblanadi. Agarda fizikadan ma’ruza, umum- lashtirilgan shakldagi bilim berishning poydevorini tashkil qiladi desak, amaliy mashg'ulot ushbu bilimni mustahkamlaydi, kengay- tiradi va oydinlashtiradi.

Ma’ruza, o‘quv material! bilan tanishishga va tushunishga imkon yaratsa, amaliy mashg‘ulotlarda o‘quvchilar o‘tilgan nazariy iiinteriiiIlarni yuqori darajada o‘zlashtirishlari kerak, boshqacha nytgiuula, mahorat va ijodkorlik bilan o‘zlashtirish malaka va ko'nikinalariga ega bo’lishi zarur. Ko‘pchilik hollarda amaliy innMip/ulollarda, ma’ruzadan farqli, o‘quvchilaming ilmiy fikrla- ihi va nutqi rivojlanadi. Chunki o‘qituvchining mantiqini aniqligi va giummatik to‘g‘ri tuzilgan so'zlarini eshitish boshqa, bulami o'/ining hnjarishi boshqacha bo'ladi. Bunday mashg‘ulotlarda, o'qiivchilar turli mn'himot munbuhiridiin va olingan va o‘zlari olgan ma'hiinollaidnn loydalanish malakalariga cgu bo'lishadi va tarqoq holdngi hllhiilnl tmtlbgu kcltirishadi

X11I0411 i|l||li diuiii aylish inumkinki, amaliy mashg‘ulotlar lalahalaida Ilin tanga bo'lgan qi/iqishini shakllantiribgina q

Shunga qaramasdan, amalda, oliy o‘quv yurtlarining ayrim o’qiluvchilari orasida, ma’ruzaga qaraganda amaliy mashg‘ulotlar quyi darajada turadi degan noto‘g‘ri qarash mavjud. Shuning uchun, fizikadan amaliy mashg‘ulotlar o‘tkazishni ko‘p hollarda yosh, yuqori malakali bo‘lmagan o‘qituvchilarga topshiriladi, bu esa noto‘g‘ridir. Imkon darajasida, ma’ruzachi hech bo‘lmaganda bir guruhda amaliy mashg‘ulot o‘tishi maqsadga muvofiqdir. Chunki mashg'ulot o‘tkazish jarayonida o‘quvchilar bilan bevosita muloqotda bo‘lib, ular ma’ruza materiallarini qay darajada o‘zlashtirib borayotganligini aniqlashi va kerakli tuzatishlar kiritish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Natijada, faqatgina ma’ruza o‘qish sifatinigina emas, balki umumiy fizika kursini o‘qitish sifatini va samaradorligini oshirishga olib keladi. Shuni ta’kidlash lozimki, amaliy mashg‘ulotlami o‘tkazishga bunday yondashish, o‘quvchi- lami bilim darajasiga qarab tabaqalashtirishga imkon beradi. Natijada, o‘qituvchining ko‘z oldida o‘quvchilaming bilim dara- jasi, malaka va ko‘nikmalaming shakllanishi yaqqol namoyon bo‘ladi.