Fizika va astronomiya

Televideniyedan foydalanish oliy o‘quv yurtlarida ko‘p yillar- dan beri qo‘llanib kelinmoqda. O‘qitish jarayonida televideniyedan foydalanishning asosiy yo‘nalishlari bo‘lib, quyidagilar hisoblanadi:

• 
  Oliy o‘quv yurtlarida o‘quvchilar uchun fizikadan ma’ruzalami ko‘rsatish.
  
• 
  Umumta’lim maktab, akademik litsey va kasb-hunar kollejlari o‘quvchilari uchun fizikadan televizion ko'rsatuvlar berish,
  
• 
  Oliy o‘quv yurtlariaro telema’ruzalar va telekonferensiyalar o‘tkazish.
  

Shuni ta’kidlash lozimki, to‘plangan tajribalarga ko‘ra, o‘quv jarayonida televideniyedan foydalanish, ushbu jarayonni intensifi- katsiyalashning samarali usullaridan biri bo‘lib, kelajakda o'qitish- ning tarkibiy qismlaridan biri bo‘lib qoladi.

XXI asrda uzluksiz ta’lim tizimiga tegishli barcha ta'lim muassasalarida o‘qitish jarayonining asosiy texnik vositasi bo‘lib, kompyuter hisoblanadi. O‘qitish jarayonida kompyuter texnologiya- laridan foydalanishning quyidagi yo‘nalishlarini ko‘rsatish mumkin:

fizikadan o‘quv materiallarini tushuntirishda kompyuteming namoyish qilish imkoniyatlaridan foydalanish

;Il/ika o'qitishni o'rgntiivchi va nazorat qiluvchi dasturlar va Internet tnrniog'idan I'oydalanisli asosida tashkil qilish;

< 1лгnirlodik fayyorlanish, qo‘shimcha axborotlami l/l«»h vrt li/ltnlnshtirish hamda didaktik materiallami tayyorlash.

Kutiipyiitcf lexnologiyalarini fizika o‘qitishda asosli qo‘llash- iilng miihiin jihati bo*lib, real jarayonlar va eksperimentlaming kompyuter modelini yaratish hisoblanadi. Kompyuter yordamida uia’lurnotlami qayta ishlash, murakkab jarayonlami yuz berishini namoyish qilish, ko‘p hollarda, qimmat turadigan eksperimental qurilmalarga bo‘lgan ehtiyojning o‘mini bosadigan hamda atom va kvant fizika, yarimo‘tkazgichlar, qattiq jismlar fizikasi va astrofizikaga legishli jarayonlami modellashtirish, ushbu jarayonlami namoyish qilishning yagona usuli hisoblanadi. Demak, zamonaviy kompyuter texnologiyalari mikro- va makroolamdagi murakkab qurilmalar va biologik tizimlardagi hodisa va jarayonlami kompyuter grafikasi va modellashtirishdan foydalanib o‘rgatish, juda katta va kichik tezliklarda yuz beradigan fizik, astronomik, kimyoviy va biologik jarayonlami kuzatish kabi yangi didaktik masalularni hal qilishga imkon beradi.

Shuni ta’kidlash o'rinliki, uzluksiz ta’lim tizimida kompyuter texnologlyasini qo'llashning samarali va istiqbolli yo‘nalishlaridan bo'lib, hodisa va jarayonlami kompyuterda modellashtirish hisoblanadi. Kompyuter darsning mazmuniga mos bo‘lishi va o'qituvchi uchun ekranda zarur effektlami namoyish qilishga hamda o'quvchilarni yangi, noan’anaviy o‘quv faoliyatini tashkil qilishga bcvosita yordam beradi.

Agar yuqoridagi fikrlami umumlashtirib aytadigan bo'lsak, axborohkommunikatsion texnologiyalami o‘quv jarayoniga qo‘l- liuluil quyidagi yo'nalishlar bo‘yicha olib borish maqsadga inuvotlq hlxohlnnadi:

йх1м»п>1 o'rgntiivchi tizimlar, bularga kerakli ma’lumotlar va hlllnilnr ItH/Nil. rkspert-o‘rgatuvchi dasturlar kiradi;

rlektron o'qiiv nashrlari va dasturlaridan foydalanish;

tclckoininiiiiikntsiya vositalarining imkoniyatlaridan foydala- nhh.

Aytilgan fikrlami amalga oshirish uchun oliy o‘quv yurtlarida elektron axborot ta’lim muhitini yaratish zarur. Elektron axborot ta’lim muhiti deganda, aniq maqsadga yo‘naltirilgan o‘quv- tarbiyaviy jarayonni almashtirishga xizmat qiluvchi dasturiy, axborot-texnik va o‘quv-metodik tizimlar majmuasini tushunish kerak.

Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, umumiy fizika kursini o‘qitishni axborotlashtirish, elektron axborot ta’lim muhitini yaratishni va kompyuter texnikasi hamda texnologiyalaridan o‘quv- tarbiyaviy jarayonda to‘laqonli foydalana oladigan professor- o‘qituvchilar tarkibini shakllantirishni taqozo qiladi.