Fizika kursi

o‘tkazgichlar deb ataladi (

∆

W>3eV).   

 

2. Yarim o‘tkazgichlarda elektr o‘tkazuvchanlik 

 

 

Yarim  o‘tkazgichlar  elektr  o‘tkazuvchanligi  bo‘yicha  metallar 

bilan dielektriklar orasidagi jismlar guruhiga kiradi va ularda valent zona 

to‘lig‘icha elektronlar bilan to‘ldirilgan bo‘ladi. 

 

Yarim 

o‘tkazgichlar 

xususiy 

va 

aralashmali 

yarim 

o‘tkazgichlarga bo‘linadi. 

 

a)  yarim  o‘tkazgichlarda  xususiy  elektr  o‘tkazuvchanlik. 

T=OK da xususiy yarim o‘tkazgichlarning valent zonasi elektronlar bilan 

butunlay  to‘lgan  bo‘ladi,  bu  holda  yarim  o‘tkazgich  sof  dielektrik 

bo‘ladi. Agar harorat T

≠

O bo‘lsa, valent zonaning yuqori sathlaridagi bir 

qism  elektronlar  o‘tkazuvchanlik  zonasining  pastki  sathlariga  o‘tadi 

(21.5-rasm).  Bu  holda  elektr  maydoni  ta’sirida  o‘tkazuvchanlik 

zonasidagi  elektronlar  va  valent  zonada  hosil  bo‘lgan  bo‘sh  joylar 

(teshiklar)  harakatga  keladilar.  Natijada  yarim  o‘tkazgichlarning  elektr 

o‘tkazuvchanligi  noldan  farqli  bo‘ladi,  ya’ni  sof  yarim  o‘tkazgichda 

erkin  elektron  va  teshik  vujudga  keladi.  Elektr  maydon  ta’sirida    butun 

kristall  bo‘ylab  elektronlar  maydonga  teskari  yo‘nalishda,  teshiklar  esa 

maydon  yo‘nalishida  harakatga  keladi.  Bunday  elektr  o‘tkazuvchanlik