Fizika” fanidan laboratoriya ishlarini bajarish bo‘yicha

O‘zlashtirish uchun savollar
1. Yorug‘likning qutblanish hodisasi deb nimaga aytiladi?
2. Optik aktiv moddalar deganda nimani tushinasiz?
3. Qutblanish tekisligining burilish burchagi yorug‘likning to‘lqin uzunligiga qanday bog‘liq?
4. Ishni bajarish tartibini tushintiring.
5. Yarim soya usulini tushintiring.
6. Yorug‘likning dielektrikdan qaytgandagi qutblanish hodisasini tushintiring.
7. Qutblanish tekisligining aylanishini tushintiring.
8. Faradey effektining fizik ma’nosi nima?
9. Verde doimiysining fizik ma’nosi nima?

QUTBLANISH HODISASINI O‘RGANISH VA MALYUS

QONUNINI TEKSHIRISH

Ishning maqsadi; Nazariy olingan bilimlarni amalda qo‘llashni o‘rganish.
Kerakli jihozlar; Yorug‘lik manbai, 2 ta polyaroid, mikroampermetr, fotoelement.
Nazariy qism.
Qurilmaning sxemasi 17- va 18-rasmlarda keltirilgan. Optik taglikka S - yorug‘lik manbai, Z - polyarizator, A - analizator, F - fotoelement o‘rnatilgan. polyarizatorlar gorizontal (yorug‘lik nuri yo‘nalishiga perpendikulyar) o‘q atrofida L limba yordamida aylana oladi. S - yorug‘lik manbai tok manbasi (LATR)ga ulangan. polyarizator va analizatordan o’tgan yorug’likning I intensivligi, mikroampermetr (mkA) ko‘rsatadigan I_f fototokning kattaligiga qarab aniqlanadi.Bu tokni qiymatini aniqlashda laboratoriya xonasi yorug‘ligi hisobiga hosil bo’ladigan I_t tokni ham e’tiborga olish kerak. Bu tokni qiymati I_t mikroampermetr ko‘rsatadigan I_f tok qiymatlaridan chiqarib tashlanadi.
Ishni bajarish tartibi
1. Analizator (A) fotoelement (F)ga jips qilib o’rnatiladi.
2. Fotoelement tokini o’lchaydigan mikroampermetr (A)ning strelkasi nolga keltiriladi.
3. Yorug’lik manbasi (S) ulanadi.
4. Analizatorning strelkasi shkalaning nol ko’rsatkichiga qo’yiladi.
5. Analizatorning (A)ni aylantirish orqali mikroampermetrning strelkasi maksimal holatga keltiriladi (I_o).
Analizator strelkasini 10⁰ interval bilan aylantirilib, 0⁰  90⁰ oraliqda mikroampermetr ko’rsatishlari (I_A) yozib olinadi (tajriba 3-4 marta takrolanadi).
Agar analizator soat strelkasining yo’nalishida aylantirilsa, mikroampermetr (I_A) ko’rsatishlarini musbat ishora bilan, soat strelkasining yo’nalishiga teskari yo’nalishda
aylantirilsa, mikroampermetr (I_A) ko’rsatishlarini manfiy ishora bilan olinadi.
O’lchov natijalari jadvalga yoziladi.
Malyus qonuni formulasi asosida grafik chiziladi.

