Физика фани ўқув хонаси ва лаборатория хоналарининг жиҳозланиш талаблари ва хавфсизлик техникаси қоидалари. Физика фанини ўқитишда кўргазма ва тажрибаларни ўтказиш методикаси

Иситилганда жисмларнинг кенгайиши.
Баъзи ҳодисалар ва тажрибалар моддаларнинг тузилиши ҳақида фикр юритишга имкон беради. Расмдаги тажрибаларни мактаб шароитида жуда бажариш мумкин.
Расмдаги асбоб мактабларда ҳозирги кунда мавжуд. Жисм иситилганда уларнинг ҳажмлари ортади яъни улар иссиқликдан кенгаяди. Қаттиқ жисмлар каби суюқликнинг ҳам иссиқликдан кенгайишини тушунтириш мумкин. Жисмларнинг иссқликдан кенгайишига турмуш ва техникага доир қуйидаги мисолларни келтириш мақсадга мувофиқдир. Чайнакдаги сув қайнаганда қопқоқни кўтариб юбориши, темир йўл ва трамвай изларининг ораларининг очиқ туриши, столбадаги симларнинг узунлигини бир меъёрда бўлиши, сабаби у иссиқда ёзда сўлқилланиб туради, қишда тораяди яъни таранглашади .(Бу тажрибанинг кўргазмали плакатдан кўрсатилади).
Ўқувчиларни мустақил тажриба ўтказишга ўргатиш мақсадида қуйидагича тажрибани уй вазифаси сифатида бериш лозим Масалан: Тахтачага 100 сўмли танга ўтадиган мих қоқиб, 100 сўмли тангани (ёки бирор бир шайбани) қиздириб тахтачадаги михдан ўтказмоқчи бўлсангиз у ўтмайди. Совугандан кейин яна бемалол ўтади. Бу тажриба орқали жисмлар қиздирилганда уларнинг кенгайишига ўқувчилар ишонч ҳосил қиладилар ва амалиётда ўзлар кўрадилар.
Сувда рангнинг эриши .
Ўқувчиларга сувда рангнинг эришини қуйидаги тажрибалар орқали тушунтириш мумкин. Шиша идишга мис купроси солинади. Бир қанча вақтдан кейин мис купроси эриб, мис купросининг сувдаги эритмаси ҳосил бўлади. Бу эритма ҳаво ранг бўлиб, сувдан оғирроқ. Чойнакдаги қайнаган сувга озгина қора чой ташласак (солсак ),чойнакда рангли суюқлик ҳосил бўлади. Акварель бўёғидан озгина олиб, сувли стаканга ташланса айнан шу бўёқ рангидаги суюқлик эритмаси ҳосил бўлади. Марганцовкадан озгина олиб, сувли стаканга солинса рангли эритма ҳосил бўлади. Ўқитувчи ўзида бор акварель бўёғларидан ҳар хил суюқлик эритмасидан иборат ранглар ҳосил қилиш мумкин.

Полипропилен стакан	Рангли суюқлик