Fizika fakulteti fizika kafedrasi

13-seminar ishi.
Quyosh elementlari va batareyalari, quyosh elektr stansiyalarining parametrlari, qo’llanilishi va ishlashi
Hozirgi kunda kelajagi bor va uzoq muddatga yetuvchi energiya manbalaridan asosan beshta turini ko’rsatish mumkin. Ular: quyosh energiyasi, shamol energiyasi, suv energiyasi, yerosti issiqlik energiyasi va biomassa energiyasi hisoblanadi.
Quyosh elementlari – bu electron asbob, quyosh nurlanishining to’g’ridan-to’g’ri elektr energiyasiga aylantirish vazifasini bajaradi. Quyosh batareyasi fotoelementlar to’plamidan iborat bo’lib, yorug’lik energiyasini elektr energiyasiga aylantirish asbobi hisoblanadi.

1-расм. Энергия ташувчи маънбалар

7-расм. Кремний пластинкаларини ишлаб чиқариш жараёни.

Laboratoriya ishlari
Yarimo’tkazgich materiallarning nisbiy qarshiligini to’rt zondli usul bilan o’lchash. Yarimo’tkazgich materiallarining nisbiy qarshiligini Van-der-Pau usuli bilan o’lchash.
Ishning maqsadi: yarimo‘tkazgich materialning solishtirma qarshiligini aniqlashning to‘rt zondli usuli bilan tanishish, yarimo‘tkazgichning solishtirma qarshiligini aniqlash
YArimo‘tkazgichning solishtirma qarshiligini to‘rt zondli usul yordamida aniqlash juda keng tarqalgan bo‘lib, buning sababi ushbu usul yordamida har qanday shakl va o‘lchamdagi yarimo‘tkazgich namunasi solishtirma qarshiligini aniqlash mumkinligidir. Ushbu usulning qo‘llanilishining yagona sharti yarimo‘tkazgich namunasi sirtining tekis bo‘lishidir. SHuning uchun tekis sirtli yarimcheksiz hajmga ega yarimo‘tkazgich namunasi uchun to‘rt zondli usulning qo‘llanilishining nazariy asoslarini ko‘rib chiqamiz.
Namunaning sirtiga to‘rtta metall elektrod joylash-tiriladi (1-rasm). Barcha elektrodlar to‘g‘ri chiziq bo‘ylab joylashadi. Tashqi elektrodlar (1 va 4) orqali kuchsiz elektr toki I beriladi va ichki elektrodlar (2 va 3)