Fitoterapiya

Masalan:“Nilufar guli

.„SWOT“ – tahlil jadvali
SWOT tahlili talabalarga tizimli mushohada qilish, taqqoslash, solishtirish, tahlil, sintezni amalga oshirish ko‟nikmalarini rivojlantiradi. Talabalar mini guruhlarga birlashishadi, taqqoslashadi, to‟ldirishadi, o‟zgartirishadi. Umumiy SWOT jadvalga jamlanadi.
SWOT – tahlil nomlanishi ingilizcha bosh harflardan olingan.
Strenghts – kuchli tomoni nazarda tutiladi;
Weakness – kuchsiz tomoni yoki ichki muammolar mavjudligi;
Opportunities –tashqaridagi mavjud imkoniyatlar;
Threats – xavflar, tashqi muhitdagi mavjud xavf-xatarlar

S Farmakologik guruh	W Ta'sirmexanizmi
O Farmakologikta'sir	T Preparatlar

Nazariy qism
Doza - konsentratsiya deb, farmakologik yoki dori moddasi yoki umuman kimyoviy moddaning eksperimental va klinik sharoitda bir marta yoki bir necha marta qo'llanadigan (qabul qilingan yoki yuborilgan) miqdoriga aytiladi.
Eksperimental va klinik amaliyotda dozalarning quyidagi turlari Ma'lum:

1. 
   O'ldiruvchi – letal doza.
   
2. 
   Zaharli - toksik doza.
   
3. 
   Terapevtik – davo dozasi.
   

Turli dorivor o'simlik va kimyoviy moddalarining farmakologik ta'sirini jonivorlarda tekshirib ko'rishda,ularning o'ldiradigan -letal dozasi (LD) aniqlanadi. Letal doza asosan ikki xilda bo'ladi: LD100 va LD50 . LD100 deb, kimyoviy birikmalarning shunday kichik miqdoriga aytiladiki, uni yuborilganda 100 foiz xayvonlar 24 soat mobaynida nobo'd bo'ladi.
LD50 da - 50 foiz xayvonlar nobud bo'ladi. Buni o'rganilayotgan modda yoki dorining o'tkir zaharliligi deb yuritiladi.
Shuning bilan bir qatorda moddaning surunkali zaharliligi ham uzoq muddat davomida (2-3 oy) tekshiriladi. Olingan natija ushbu modda biologik faolligining ko'rsatkichi hisoblanadi. Bundan tashqari, kimyoviy moddaning terapevtik davolash dozasini yoki effekt dozasini aniqlash letal doza asosida topiladi. Farmakologik moddalarning terapevtik effekt beradigan samarali dozasi ko'pincha o'rtacha o'ldiruvchi dozaning 1:10; 1:20; 1:30 ni tashkil etadi.
Dori moddalarining zaharli dozasi o'ldiradigan miqdoridan kichik bo'lib, organizmga yuborilganda noxush va nojo'ya o'zgarishlarga sabab bo'ladi, organizmni zaharlaydi, lekin o'limga sabab bo'lmaydi. Bu xodisalar tibbiyot amaliyotida uchrab turadi. Ayniqsa, bu dori vositalarini dozasiga e‟tibor qilmay iste‟mol qilish yoki tananing doriga sezuvchanligining oshishi natijasida yuz beradi. Masalan, sulfanilamid preparatlarini noto'g'ri ishlatish natijasida qonda xar xil o'zgarishlar (gemoliz, leykopeniya, Me'da-ichak faoliyatining buzilishi), uxlatuvchi dori preparatlarining katta dozasidan esa komatoz (narkozga yaqin) holat kuzatilishi mumkin.