Fiskal siyosat, davlаt byudjeti va uning taqchilligi

 

 

Birinchi 

bosqich

 

---

Fiskal siyosat, davlat byudjeti va uning taqchilligi   

. 

 

472 

 

soliqlarning  fiskal  samaradorligiga  erishish  chora-tadbirlari 

ishlab chiqilib, bevosita soliq tizimiga joriy etildi. 

Ikkinchi bosqich 1995-1997 yillarni o‘z ichiga olib, bu 

bosqich soliqlarni bozor iqtisodiyoti talablariga moslashtirish 

va 

korxonalarning 

ishlab 

chiqarish 

faoliyatini 

rag‘batlantirishga qaratilganligi bilan ahamiyatli hisoblanadi. 

Soliq  tizimidagi  islohotlarning  ikkinchi  bosqichida 

soliqlarni 

korxonalarning 

ishlab 

chiqarishini 

rag‘batlantirishga qaratish maqsadida korxonalar har bir foiz 

mahsulot  ishlab  chiqarish  hajmini  ko‘paytirgani  hisobiga 

foyda solig‘i stavkasi 0,3 foizga kamaytirish, qishloq xo‘jaligi 

korxonalari  uchun  foyda  solig‘i  stavkasi  rentabellik 

darajasidan kelib chiqib, ya’ni rentabellik darajasi 40% gacha 

bo‘lgan  korxonalar  uchun  3  foizli  stavkada,  rentabellik 

darajasi  40%dan  yuqori    bo‘lgan  korxonalar  uchun  20  foizli  stavkada  undirish 

tartibi belgilandi. 

1995 yildan boshlab soliq tizimi ixchamlashtirilib, bir qator samarasiz soliqlar 

va  yig‘imlar,  ya’ni  respublika  tashqarisiga  olib  chiqiladigan  xomashyo  resurslari 

uchun soliq, hisoblab yozilgan amortizatsiyadan byudjetga 30 foiz ajratma va shu 

kabilar  bekor  qilindi.  Jismoniy  shaxslar  daromadiga  solinadigan  soliq  shkalasi 

o‘zgartirildi. 

1997 yil 24 aprelda O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksi qabul qilindi 

va  1998  yildan  amaliyotga  joriy  qilindi.  Bu  hujjat  orqali  soliq  qonunchiligini 

mustahkamlash  bilan  birga,  milliy  mahsulotlar  eksportini,  import  tovarlar  o‘rnini 

bosadigan  mahalliy  mahsulotlar  ishlab  chiqarishni,  nogironlarning  ishlab 

chiqarishdagi  ishtirokini,  mehr-muruvvat  ishlarini  rag‘batlantirish  vazifasi 

kuchaytirildi. 

Davlat  soliq  xizmati  organlari  faoliyatining  huquqiy  asoslarini  belgilash 

maqsadida  1997  yilning  29  avgustida  "Davlat  soliq  xizmati  to‘g‘risida"gi  Qonun 

qabul qilindi. Unda, davlat soliq xizmati organlarining asosiy huquqlari, vazifa va 

funksiyalari belgilanishi bilan birga uchastka davlat soliq inspektori lavozimi joriy 

etildi.