305
Уйда
тикилган
пояндозларни
асрашади
ва
авайлашади.
Пояндозларни сув ҳавозаларида ювиш жуда кенг тарқалган. Шу
билан бирга, ювилган пояндозлар уйга тозалик ва хушбўйлик олиб
киради.
Авваллари сув ҳавозалари тош устига ташланган бир жуфт
тахтадан иборат бўлар, уларнинг устида аёллар пояндозларни
чўткалар билан ювишар эди. Вақт ўтган сайин сув ҳавозаларини
кенгроқ ва бақувватроқ қилиб қуришни бошлашди. Кўпчиликнинг
фикри бўйича, ҳавозалар устига қўйилган ва
кир ювувчилар учун
уларнинг ичида белларини букмасдан туриб пояндозларни
ювишларига имкон берувчи катта бочкалар яхши қўшимча бўлиб
хизмат қилди. Ҳавозаларнинг текис бўлган устки қисми
пояндозларни чўтка билан ювиш вақтида уларнинг шаклини
бузмаслиги муҳим эди. Ҳавозалар
шундайгина сувнинг устида
қурилганлиги туфайли сув олиш ва пояндозларни чайқаш осон
кечарди.
Гилам ва пояндозларни ювиш ҳавозалари ҳанузгача ҳам
соҳилларда жойлашган, лекин шаҳардаги ҳавозаларда кир ювиш
жойлари қирғоққа кўчирилган ва оқава тизимларига уланган. Шу
йўл билан сув ҳавзаларининг ифлосланишига чек қўйилган.
Экологияга ғамхўрлик қилувчи одам ишлатилган сувнинг тўғридан-
тўғри сув ҳавзасига тушишига йўл қўймайди. Табиат учун мутлақо
хавфсиз бўлган
кир ювиш кукуни мавжуд эмас, лекин энг катта
ифлосланиш пояндозларни ювишдан ҳосил бўлувчи балчиқдан
келиб чиқади.
Сув, чўтка, қарағай совуни ва озиқ-овқат солинган сават –
ҳанузгача ҳам гилам ювишнинг асосий воситаларидир. Яхшилаб
ивитилган пояндоз икки томондан ва олти йўналишда чўтка
ёрдамида ювилади. Ҳозирги вақтда узун дастали чўткадан
фойдаланилади. Атроф-муҳит учун унчалик зарарли бўлмаган
қарағай совуни ювиш учун одатий восита бўлиб хизмат қилади.
Суюқ ҳолатдаги қарағай совуни сувда яхши эриб кетади.
Пояндозларни мўл сув билан яхшилаб чайиш –
уларни
ювишдаги энг муҳим ҳаракатдир. Тажрибаси йўқ уй бекаси
пояндозлар ювилганидан сўнг рангини йўқотади ва чеккаларидан
бошлаб сарғайишни бошлайди деб тан олиши мумкин. Пояндознинг
ранглари ўчиб
кетмаслиги учун у узунасига, чизиқлар бўйича
306
илинади. Агарда пояндоз сарғайиб қолса, бу ҳолат унинг етарли
даражада чайқалмаганлиги ёки жуда ҳам узоқ вақт қуриганлигидан
далолат беради. Пояндоз тик қўёш нурлари остида куйиб кетиши
мумкин, шунинг учун ҳам уни сояда қуритиш лозим. Кўплаб сув
ҳавозаларида сиқиш пресси ёки ғалтакмола ҳам бор.
Уларнинг
ёрдамида ортиқча сувни сиқиб чиқариш мумкин.
Табиат қўйнида, сувнинг ёнида гилам ва пояндозларни ювиш
ҳанузгача ҳам финларнинг ёқимли машғулотларидан биридир.
Ювиш учун энг яхши вақт – бу ёзнинг бошидаги қуёшли кундир.
Илиқ шабада пояндозларни тезда қуритади. Толиқтирувчи ювишдан
сўнг тамадди қилиш ёқимлидир. Фойдали равишда ва бошқа
одамлар билан биргаликда ўтказилган вақт коллективизмнинг
бебаҳо тажрибасини беради.
Do'stlaringiz bilan baham: