Finikiya va Lidiya podsholigi Reja

Lidiya podsholigi

Lidiya podsholigining tashkil topishi. Lidiya Kichik Osiyoning g`arbidagi qadimgi quldorlik davlatlaridan biridir.

Miloddan avvalgi XIII asrda Sardi shahri Assuva (Osiyo) mamlakatining poytaxti bp`lgan. Miloddan avvalgi XIII asrda Assuva xettlar tomonidan tor-mor etilib, Sardi shahriga o`t qo`yiladi. Shundan keyin Sardi shahrini greklar osonlik bilan bosib oladilar.

Mennnadlar sulolasi davrida Lidiya. Lidiya podsholigining ravnaq topgan davri Mermnad sulolasining asoschisi Giges (692–654) podsholik qilgan davrga to`g`ri keladi.

Giges davrida Lidiyaga Frigiyaning bir qismi, Kari, Troada va Misiya qo`shib olinadi. Shu munosabat bilan Lidiya Marmara va Qora dengiz bo`g`ozlari va savdo yo`llariga chiqib oladi. U Lidiyani Egey dengizi sohillari bilan bog`lash uchun Milet va Smirna ustiga yurish qiladi. Ammo yaxshi natijaga erisha olmaydi. Giges shfarqda Ossur podsholari bilan ittifoqda bo`lib, ularning yordami bilan Kappadokiyada kimmeriylar ustidan g`alaba qozonadi. Ossuriya shu yo`l bilan Lidiyani o`ziga tobe qilishga uringan edi. Lidiya podshosi Ossurlarga tobelikdan qutulish uchun Misr va Bobil bilan ittifoq tuzadi. Vaziyatdan foydalangan kimmeriylar Lidiya ustiga bostirib kiradilar. Kimmeriylar bilan bo`lgan jangda Lidiya qo`shinlari batamom yengiladi. Giges jangda halok bo`ladi.

Lidiyani katta qismini kimmeriylar bosib oladilar. Miloddan avvalgi 694-yili Sardi shahri ham dushmanlar tomonidan bosib olinadi. Ko`chmanchilar Sardi shahrining qal`asini egallay olmagan edilar. Shahar qal`asi Gigesning o`g`li Ardis tomonidan qattiq mudofaa qilingan edi. Ardis (654–605) davrida Lidiya nozik siyosatini qo`llab kimmeriylar bosqini va ossurlar asoratidan qutuladi. Lekin kimmeriylar Lidiyaga yangidan hujum qiladilar. Ardis kimmeriylarning yangi hujumlarini qaytarib, Egey dengiziga chiqish uchun ham kurash olib boradi.