Филсофия жуўмақлаўшы жазба жумыстың

kontekstualǵa bólinedi
Anıq táriypler túsinik sáwlelendirip atırǵan obekttiń ózine tán
belgilerin tikkeley kórsetiw arqalı beriledi.
Kontekstuallıq táriypler jumıstıń kontekstinde jasırınǵan
haqıyqıy ilimiy baqlawlar jıynaǵı arqalı beriledi.
Abstrakt həm anıq emes túsiniklerden paydalanbaw kerek, sebebi bunday
túsiniklerge tiykarlanıp durıs pikir júritiw (juwmaq shıǵarıw, baqlaw
júrgiziw)múmkinemes.
Ilimiy jumıs nətiyjeleriniń haqıyqıylıǵın, durıslıǵın usı
jumısta paydalanılǵan túsinikler, táriypler, sıpatlawlardıń
ózgesheliklerinen hám jumısta qabıl etilgen gnoseologiyalıq həm
metodologiyalıq dálillerden kelip shıǵıp tiykarlaw kerek. Bunda barlıq
dáliller durıs bolıwı zárúr.
Ilimiy jumıstaǵı baqlawlar, juwmaqlardıń durıslıǵın bahalawda
kirgizilgen túsinikler həm dəlillerge basqasha mənis júklew múmkin emes.
Tiykar sıpatında keltirilgen dəlillerdiń tek birewiniń durıslıǵı
tiykarlanǵan hám tastıyıqlanǵan bolmasa da, ilimiy izertlew nətiyjesinińdurıslıǵı tiykarlanǵan dep esaplawǵa bolmaydı.
Jaqlawǵa qoyılatuǵın dissertaciyanıń aqırǵı variantın jazıwda
alınǵan ilimiy materialdı bahalaw həm puqta túrde saylap alıw, jumıstıńtekstin qatań, dıqqat penen redaktorlaw kerek. Jumıstıń tekstindealınǵannətiyjelerge sın baha berilgen bolıwı tiyis.
Ulıwma alǵanda, ilimiy izertlew jumısları haqqında esabatlardı
rəsmiylestiriw qádeleri hám ulıwma talapları GOST 7.32.91 «Ilimiy
izertlew jumısı haqqında esabat» ta keltirilgen.
Ilimiy jumıstıń nátiyjelerin tiykarlaw hám rásmiylestiriwde
Ózbekstan alımları tárepinen islep shıǵılǵan tómendegi talaplar
diziminenpaydalanıwdıusınısetemiz.
L.V.Peregudov hám usı qızıǵarlı izertlewdiń basqa da avtorları
ilimiy izertlewlerdi rásmiylestiriwge qoyılatuǵın ulıwma talaplarǵa
tómendegi kórsetkishlerdi kirgiziwdi usınıs etedi.
titullıqбети.
Атқарыўшылар дизими ҳәм мазмуны орынланған жумыслардың қысқаша мазмуны;
Реферат;
Кирсиў;
Мазмуны;
Қысқартылған сөзлер, белгилер ҳәм аранаўлы атамалардың дизими;
Тийкарғы бөлим;
Әдебиятлардың дизими;
Қосымшалар.
Соның менен бирге, изертлеўши есабатты рәсмийлестириў процессинде изертлеўдиң белгили бир материалынан келип шығатуғын өз дүзетиўлерин киргизиўи мүмкин (ҳәм керек). Изертлеў методикасы изертлеў өткериў ушын таңланған методологияны, изертлеў нәтийжелерин қайта ислеў нәзерде тутылады.
Илимий изертлеўдиң рефератында машқала тийкарғы нәтийжелер ҳәм жуўмақлар менен қысқаша баян етеди. Онда өткерилген изертлеўлердиң актуаллығына ҳәм жаңалығына итибар қаратылады. Рефераттың тектин төмендеги үлги схема бойынша дүзиў усыныс етиледи. Жумыстың темасы, предмети объект, өзгешелиги бунда илимий изертлеўлердиң (диссертацияның) мақсетин ҳәм мазмунын ашып бериўи ушын зәрүр болған тәреплерге және дөретиўшилик усылларына дыққат қаратылады;
Изертлеўди өткериў методлары;
Жумыстың белгили бир нәтижелери;
Жуўмақлар;
Изертлеў нәтийжелерин қолланатуғын сала.
Referatta material qısqa, anıq həm ıqsham bayan etiliwi kerek.
Referattıń maqul bolǵan kólemi 1100…1200 baspa belgisinen aspawı tiyis.Qabıl etilmegen həm siyrek qollanılatuǵın atamalar jəne belgilerdipaydalanıwdanqashıwkerek.
Hər qanday izertlewde kirisiw bólimi ayrıqsha orın tutadı. Onda islep
shıǵılıp atırǵan mashqala qısqasha təriplenedi, izertlewdiń jańalıǵı həməhmiyeti bayan etiledi, izertlewdi ótkeriwdiń zərúrligi tiykarlanadı.
Ulıwma alǵanda, jas izertlewshi ilimiy izertlewlerdi rəsmiylestiriw,
mashqalanıń tallaw sholıwın dúziw, ilimiy materiallardı jəriyalawǵa
tayarlaw haqqında tolıq maǵlıwmattı atı joqarıda atap ótilgen oqıw
qollanbasınıń 5 həm 6 baplarınan alıwı múmkin.
Ilimiy izertlewdi juwmaqlay otırıp, jas qənige orınlanǵan jumıstıń
metodikasın, mazmunın həm nətiyjelerin anıq jəne izbe-iz səwlelendiriwi,óz izertlewiniń aralıq həm juwmaqlawshı nətiyjelerin tolıqbayanetiwikerek.
Magistrlik dissertaciya ilimiy mazmunǵa iye bolǵan qənigelik pitkeriw
jumısı bolıp, tańlanǵan tema islenbewin kórsetedi. Ol ilim, texnikanıń
rawajlanıwına səykes, al tema aktual bolıwı tiyis. Magistrlik
dissertaciyanıń ilimiy-metodikalıq dərejesi bilimlendiriw
baǵdarlamasına juwap beriwi zərúr. Bul jumıstıń avtorı óz betinshe
ilimiy izertlew júrgiziwge, kəsiplik mashqalalardı kóre biliwge ılayıq
ekenin həm olardı sheshiwdiń ulıwma usılların biletuǵının dəlillewi
tiyis. Ulıwma alǵanda magistrlik dissertaciya, magistranttıń ilimiy
jaqtan jetikligin həm óz qənigeligi boyınsha tareń kəsiplik tayarlıqqa iyeekeninkórsetiwikerek.
Magistrlik dissertaciyanıń teoriyalıq tərepleri, ilimiy həm əmeliy
məselelerdi tallawdı jəne sheshiwdi nəzerde tutqan logikalıq izbe-izliktedúzilgenrejetiykarındajazıladı.
Dissertaciya ilimiy dóretpe sıpatında óz ózgesheliklerine iye boladı.
Bərinen burın onıń basqa ilimiy shıǵarmalardan ayırması ol ilim
sistemasında qənigelik funkciyasın atqaradı, yaǵnıy ulıwma jaqlaw həm
ilimiydərejealıwushınorınlanadı.
Dissertaciya avtorınıń tiykarǵı wazıypası - óz ilimiy qənigelik
dərejesin kórsetip, óz betinshe ilimiy izleniw alıp barıw həm ilimiy
məselelerdisheshiwdenibarat.
Dissertant toplaǵan ilmiy faktlerdi óz betinshe tərtiplestirip,
alınǵan maǵlıwmatlardı tekst həm illyustraciyalıq materiallar túrinde
bekkemleydi.
Dissertaciyanıń mazmunı keltirilgen maǵlıwmatlardıń əhmiyetin,
ózgesheligin həm qayta təkrarlanbaslıǵın sıpatlaydı. Bunda mazmun
tiykarı, ózinde qubılıs həm nızamlılıqlardı yamasa basqa da ilimiy
jaǵdaylardı ulıwmalastırǵan principial jańa materiallar bolıp
esaplanatuǵınhalatlardıózishinealadı.
Dissertaciya barlıq ilimiy jumıslarday úyrenilip atırǵan ilimiy
faktlerge subektiv qatnas jasawdan shetlengen halda dissertanttıń
dóretiwshilik individuallıǵına baylanıslı bolǵan subektiv jaǵdaylardıshetlep ótpeydi, sebebi bunda dissertaciya jumısı tayarlanıwınatəsiretkenjəmiyetlik – tariyxıy sharayatlar menen tiykarlanǵanbilimhəmjekemamanlıǵı, dúnya qarası həm qızıǵıwshılıǵı bərhamaqatnasadı.Dissertaciyanıń mazmunında tańlanǵan koncepciyanıń paydasınasheshiwshi həm isenimli argumentler keltiriledi, usı koncepciyaǵabaylanıslı kóz-qaraslar hər tərepleme tallap shıǵıladı həm dəlillermenensınǵaalınadı.
Dissertaciyanıń tek mazmunı ǵana emes, al onıń bayan etiliw forması da
ózine tən ózgeshelikke iye, bul əsirese matimatikalıq pənlerde
abstrakciyalaw dərejesi menen, təbiyǵıy həm texnikalıq pənlerde
matematikalıq əmellerdi qollanıw, logikalıq pikirlew quralları,
kompyuterli usıllar həm matematikalıq statistikanı belsene qollanıwı
menensıpatlanadı.
Dissertaciya materialınıń tiykarlanǵanlıǵı həm keltirilgen
halatlardıńanıqlıǵıəhmiyetliboladı.
Joqarı kəsiplik tayarlıqqa iye bolǵan oqıwshılarǵa səykeslep, avtor
dissertaciyanıń mənisine baylanıslı, yaǵnıy tek qənigelerge túsinikli
bolǵan kesteler, nıshanlar, diagrammalar, sxemalar həm grafiklerdi
səwlelendiredi.
Dissertaciyada avtor ózi bayan etip atırǵan materialǵa baha beriwi
múmkin emes. Sonıń ushın da dissertaciya avtorı «men» jeke almasıǵın
paydalanbaydı. Qaǵıydaǵa bola, dissertaciya avtorı kóplik túrinde jazadı,«men»niń ornına «biz» almasıǵın qollanadı. Bul oǵan óz pikirin, anıqbirtopar insanlar, ilimiy mektep yamasa ilimiy baǵdardıń pikirindeyetipsəwlelendiriwge múmkinshilik beredi. Bul ózin tolıq aqlaydı,sebebizamanagóy ilim integraciya, jəməətlik dóretiwshilik, mashqalaǵakompleksli(hərtərepleme)qatnaspenen sıpatlanadı.
«Biz» almasıǵı zamanagóy ilimniń dəstúrlerin ózinde jaqsı
səwlelendiredi.
Əhmiyetli ilimiy-izertlew jumısların óz ishine alǵan ilimiy
kandidatlıq ilimiy dərejesin alıw ushın jazılǵan dissertaciyadan
ayırması magistrlik dissertaciya óz betinshe ilimiy izleniw bolsa da,
tiykarınan anıq sheshimlerdi modellestirip atırǵan oqıw-izertlew
jumıslarınıń qatarına kirgiziliwi kerek.
Kandidatlıq dissertaciyası menen salıstırǵanda magistrlik
dissertaciyanıń tayarlanıw həm jaqlaw processiniń ózine tən
ayırmashılıqları bar. Kandidatlıq dissertaciyanıń juwmaǵında alınǵan
tiykarǵı nətiyjeler ilimiy basılımlarda basıp shıǵarılıwı shərt bolsa, magistrlik dissertaciya ushın bul talaplar minnetli emes.
Kandidatlıq dissertaciya jaqlaw ushın usınılǵanda (qoljazba
huqıqında) aftoreferat basıp shıǵarılıwı tiyis. Magistrlik
dissertaciyanı jaqlawda avtoreferat talap etilmeydi.
Kandidatlıq ilimiy dərejesine talaban Qənigelesken keńeske qatań
belgilengen tərtipte hújjetlerdi usınıwı kerek. Magistrlik dərejesi
talabanǵa bolsa Məmleketlik attestaciya komissiyasına dissertaciya
jumısınıń ózin (ilimiy basshınıń recenziyası menen birge) həm
magistrlik bilimlendiriw baǵdarlaması boyınsha jeke rejeni orınlaǵanıhaqqındaǵımaǵlıwmatnamanıtapsıradı.
Magistrlik dissertaciyanı jaqlaw processi de aytarlıqtay
əpiwayılastırılǵan bolıp, opponentler tayınlanıwı da talap etilmeydi.
Bunday dissertaciyaǵa əlbette recenziya beriliwi shərt.
Kandidatlıq dissertaciya menen magistrlik dissertaciyanıń ayırması
əne usılardan ibarat. Bul ayırmalar əhmiyetli bolsa da, olardı tayarlawdıńulıwmaprocessleribirqıylı.