Filosofiya uzb



Download 0,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet101/149
Sana30.12.2021
Hajmi0,97 Mb.
#197882
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   149
Bog'liq
2 5242298942464460709

    Bu sahifa navigatsiya:
  • Sezgi
 
 
 
 
 


 
 
65
65
 
 
 
 
 
 
 
 
 


 
 
66
66
 
18-Mavzu. Mantiq  ilmining predmeti va ahamiyati. 
 
Reja: 
1.
 
Tafakkur mantiq  ilmining urganish ob`ekti sifatida. 
2.
 
Tafakkur shakllari va qonunlari  haqida  tushuncha. 
3.
 
Formal mantiqning  predmeti va vazifalari. 
4.
 
Mantiqnik   urganishning ahamiyati 
 
«Mantiq  »  arabcha  suz  bulib,  ma`nosi  buyicha  «logika»  suziga  muvofiq  keladi.  «Logika»  atamasi  esa, 
grekcha «logos» suzidan kelib chiqqan bulib, «fikr», «suz», «aql», «qonuniyat» kabi ma`nolarga ega. Uning 
kupma`noligi turli xil narsalarni ifoda qilishida uz aksini topadi. Xususan, mantiq  suzi, birinchidan, ob`ektiv 
olam  qonuniyatlarini  (masalan,  «ob`ektiv  mantiq 
», 
«narsalar  mantig`i»  kabi  iboralarda), 
ikkinchidan, tafakkurning  mavjud  bulish  shakllari  va  taraqqiyotini,  shu  jumladan,  fikrlar  urtasidagi 
aloqadorlikni  xarakterlaydigan  qonun-qoidalar  yig`indisini  (masalan  «sub`ektiv  mantiq  »  iborasida),  va 
nihoyat, uchinchidan, tafakkur shakllari va qonunlarini urganuvchi fanni ifoda etishda ishlatiladi. 
Mantiq  ilmining urganish ob`ektini tafakkur tashkil etadi. «Tafakkur» arabcha suz bulib, uzbek tilidagi 
«fikrlash»,  «aqliy bilish»  suzlarining sinonimi sifatida qullaniladi. Tafakkur bilishning  yuqori bosqichidir. 
Uning  mohiyatini  yaxshiroq  tushunish  uchun  bilish  jarayonida  tutgan  urni,  bilishning  boshqa  shakllari 
bilan bulgan munosabatini aniqlab olish zarur. 
Bilish  voqelikning,  shu  jumladan,  ong  hodisalarining  inson  miyasida  sub`ektiv,  ideal  obrazlar 
shaklida  aks  etishidan  iborat.  Bilish  jarayonining  asosini  va  oxirgi  maqsadini  amaliyot  tashkil  etadi. 
Barcha  hollarda  bilish  insonning  hayotiy  faoliyati  bilan  u  yoki  bu  darajada  bog`liq  bulgan,  uning 
ma`lum  bir  ehtiyojini  qondirishi  mumkin  bulgan  narsalarni  tushunib  etishga  buysundirilgan  buladi. 
Bilish  jarayonini  amalga  oshirar  ekan,  kishilar  uz  oldilariga  ma`lum  bir  maqsadlarni  quyadilar.  Ular 
urganilishi  lozim  bulgan  predmetlar  doirasi,  tadqiqot  yunalishi,  shakllari  va  metodlarini  belgilab 
beradi. 
Bilish murakkab, ziddiyatli, turli xil darajalarda va shakllarda amalga oshadigan jarayondir. Uning 
dastlabki bosqichini hissiy bilish - insonning sezgi organlari yordamida bilish tashkil etadi. Bu 
bosqichda predmet va hodisalarning tashqi xususiyatlari va munosabatlari, ya`ni ularning tashqi 
tomonida bevosita namoyon buladigan va shuning uchun ham inson bevosita seza oladigan belgilari 
haqida ma`lumotlar olinadi. 
Yaissiy  bilish  q ta  shaklda:  sezgi,  idrok  va  tasavvur  shaklida  amalga  oshadi.  Sezgi  predmetning 
birorta  tashqi  xususiyatini  (masalan,  rangini,  shaklini,  ta`mini)  aks  ettiruvchi  yaqqol  obrazdir.  Idrok 
predmetning  yaxlit  yaqqol  obrazi  bulib,  u  mazkur  predmet  haqidagi  turli  xil  sezgilarni  sintez  qilish 
natijasida  hosil  buladi.  Alohida  olingan  sezgilardan  farqli  ularoq,  idrok  berilgan  predmetni  boshqa 
predmetlardan  (masalan  olmani  behidan,  nokdan  va  shu  kabilardan)  farq  qilish  imkonini  beradi. 

Download 0,97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   149




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish