Filosofiya uzb

Jamiyat  taraqqieti  to`g`risidagi  nazariyalar.  Falsafiy  tafakkur  tarixida  jamiyatning  mohiyati 
va  rivojlanishiga  oid  turli  nazariyalar  mavjud.  Xususan,  nemis  faylasufi  Hegel  jamiyatning 
shakllanishi  va  rivojlanish  sabablarini  mutlaq  ruhning  rivojlanishi  bilan,  L.Feyerbax  din  bilan 
bog`lagan, ijtimoiy taraqqiet sabablarini diniy  ong taraqqietidan izlagan. Ijtimoiy ziddiyatlarni sun`iy 
ravishda mutlaqlashtirgan va ziddiyatlarni hal etishning asosiy usuli sifatida ijtimoiy inqilobni amalga 
oshirishni, mulkdorlar sinfini tugatishni taklif etgan. Ijtimoiy amaliet bunday nazariyaning bir eqlama 
va xato ekanini ko`rsatadi. 
Jamiyat  haetiga  barqarorlik  va  beqarorlik  ham  xos.  Har  bir  inson  o`z  oldiga  qo`ygan 
maqsadlariga  erishish  uchun  osoyishtalik  va  tinchlikka  muhtoj  bo`lgani  kabi,  jamiyat  ham  o`z  oldiga 
qo`ygan vazifalarni ado etishi uchun ijtimoiy-siesiy barqarorlikka ehtiej sezadi.  
Barqarorlik - jamiyat taraqqietiningtadrijiy rivojlanishi, ijtimoiy tizimning muayyan darajadagi 
bir  tekis  faoliyat  ko`rsatish  imkoniyatidir.  U  turg`unlik  tushunchasidan  keskin  farqlanadi.  Ijtimoiy-
siesiy  turg`unlik  tushunchasi  jamiyatdagi  mavjud  siesiy,  iqtisodiy,  ma`naviy  tizimning  tanazzuli 
alomatidir. 
Jamiyatda  barqarorlik  beqarorlik  bilan,  inqiroz  gullab-yashnash  bilan  almashib  turishi  ham 
mumkin. Jamiyatning ma`naviy, iqtisodiy, siesiy, huquqiy sohalarida muayyan yutuqlarga erishilgach, 
ijtimoiy  imkoniyatlar  ruebga  chiqarilib  bo`lgan,  uning  bundan  keyingi  taraqqieti  yo`lida  yangi 
muammolar  tug`iladi  va  ularni  hal  etish  vazifasi  paydo  bo`ladi.  Jamiyat  a`zolarining  ma`naviy 
salohiyati,  milliy  psixologiyasi,  tabiiy  ravishda  mavjud  siesiy  tuzum  kishilarni  boshqarishning  o`ziga 
xos  usullarini  haetga  tadbiq  etadi.  Insoniyat  haeti  tarixida  jamiyat  barqororligini  ta`minlashning 
monarxiyaga asoslangan, aristokratik, totalitar va demokratik usullari tajribadan o`tgan.  
Beqarorlik ichki va tashqi jaraen va tahdidlar natijasida vujudga keladi. Beqarorlik bir ijtimoiy-
siesiy  tuzumdan  boshqa  bir  ijtimoiy-siesiy  tuzumga  o`tish  davrida  keskinlashishi  mumkin.  Jamiyat 
barqarorligining  izdan  chiqishi  kishilar  psixologiyasidagi  salbiy  o`zgarishlarda,  qonunlarning 
ishlamasligida,  ijtimoiy  burchning  ado  etilmasligida,  ijtimoiy  ideallarning  yo`qolishida,  g`oya  va 
mafkuraga  loqaydlikning  kuchayishida,  turli  jinoiy  guruhlarning  paydo  bo`lishida,  ijtimoiy  adolat 
mezonlarining  buzilishida,  davlat  idoralarining  aholini  boshqarish  qobiliyati  kuchsizlanishida,  turli 
ziddiyatlarning keskinlashuvida o`z ifodasini topadi.