Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Og’iz chaqasi, tish milklarida toshma paydo bo`lsa
: shotut shirasining o’zi 
yoki qora uzumining suvi, asal suvi bilan og’iz bo`shlig’i yuvilib, anor po`chog’i 
yoki guli olib quritilib, yanchib og’izga sepiladi. 
 Isitma
. Ba`zida bolalarda isitma paydo bo`ladi. Shunday vaqtda onasi issiq 
kiyinishi kerak. Anor suvi sikanjubin yoki asal bilan, bodring suvi esa shakar bilan 

---

98 
qo`shib emizuvchiga ichiriladi. Bola issiq kiyintirib, terlatiladi. Ho`l qamishning 
suvi siqib olinib, bolaning boshiga va oyog’ining tagiga surtiladi. 
Qorin va ichak burab og’rishi
. Ba`zi vaqtda bolada qorin va ichak sohasi 
burab og’riq paydo bo`ladi va bola ko`p yig’laydi, shunday vaqtda uning qorniga 
issiq mato, og’ziga esa ozgina mum aralashtirilgan issiq yog’ surtish kerak bo`ladi. 
Uyqusizlik
. Goho bolalarda uyqusizlik, to`xtovsiz yig’lash, chinqirish paydo 
bo`ladi. Bunday vaqtda bolani uxlatish kerak. Ko`knor po`sti, uning urug’i, sutcho`p 
va ko`knor yog’i qorilib bemor bolaning chakka sohasiga va peshonasiga surtiladi.
Shaytonlash kasalligi
bolada paydo bo`lsa, kaklik o`ti, qunduz qiri va ziradan 
barobar bo`laklar olinib, yanchilib 2 choy koshikdan ichiriladi. 
Xurrak otish. Bolalar uyqusida xurrak otadi: yanchilgan zig’ir urug’ini asalga 
qo`shib yalatmoq yoki asal bilan zirani qorib ichirish kerak. 
Gijja.
Bola ichida gijja paydo bo`lsa: qora andiz va zarchavakning har biridan 
bir bo`lak olib hammasiga barobar shakar bilan aralashtirib suv bilan ichirish 
kifoya.
Chaqaloqlarning bolalik yoshiga o`tgandan keyingi tadbirlar to`g’risida
. 
Bolaning hulqlarini mo`tadillikka saqlashga e`tibor berish kerak. Bolani 
qo`rqishdan, qattiq g’azab, qayg’u va uyqusizlikdan saqlash lozim. Hamma vaqt 
bola istagan narsani muhayyo qilish kerak. Bunda ichki manfaat bor; biri bolaning 
nafsi uchun bo`lib, u yoshlikdan boshlab yaxshi ho’llikli bo`lib o`sadi. Ikkinchisi - 
uning badani uchundir, chunki yomon hulq turli xil mizoj buzilishiga olib keladi. 
Bola uyqudan uyg’onganda uni issiq suvda cho`miltirish kerak, keyin uni bir 
necha vaqt o’ynatib, keyin bir oz narsa yedirish kerak. Bolaga ovqat yegandan keyin 
suv bermaslik lozim. Bola 6 yoshga to`lgach murabbiy va muallim ixtiyoriga 
topshirish kerak. Ovqat yeyishdan oldin ko`proq badan tarbiya bilan shug’ullanish 
kerak.