Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova

Ibn Sinoning ko`rsatishicha salomatlikni saqlash uchun birinchi galda 
quyidagi sog’lom turmush tadbirlarini amalga oshirish kerak. 
1.Kishi mizojini mo`tadil holatga keltirish 
2.Ovqatlanish tadbiri 
3.Odam organizmini chiqindilardan tozalash 
4.Tarbiya haqidagi tadbirlar 
5.Badantarbiya tadbiri 
6.Yilning turli fasllaridagi tadbirlar va havoni sog’lomlashtirish to`g’risida 
7.Mo`tadil uyqu va uyg’oqlik ham kiradi. 
Ibn Sino bu tadbirlarni yangi tug’ilgan chaqaloqdan boshlab to 
qarilikkacha bo`lgan barcha davrda qaysi usul va yo`llar bilan amalga 
oshirilishini batafsil bayon etgan. Ibn Sino sog’likni saqlash tadbirlaridan 
birinchi o`rinda badan tarbiya va yaxshi jismoniy harakatlarni, ikkinchi va 
uchinchi o`ringa ovqatlanish tadbiri va uyquni qo`ygan. Ibn Sino badantarbiyani 
ahamiyati haqida so`zlab, mo`tadil ravishda va o`z vaqtida badantarbiya bilan 
shug’ullanuvchi kishi kasalliklarning davosiga muhtoj bo`lmasligini ta`kidlaydi. 
Ibn Sinoning aytishicha: keksalar sog’lom, bardam bo`lishlari uchun birinchi 
galda ovqatlanish rejimiga rioya qilishlari kerak, oz-oz miqdorda yaxshi hazm 
bo`ladigan ovqatlar iste`mol qilishlari lozim. Mevalarning sharbatidan ko`proq 
dori sifatida iste`mol qilish tavsiya etiladi. 
I.Kishi mizojini mo`tadil qilish uchun quyidagilar qilinadi. 
1.Issig’i oshib ketgan mizojni tuzatish to`g’risida 
2.Sovug’i oshgan mizojni tuzatish to`g’risida 
3.Kasalikka tez beriluvchan kishilar tadbiri 
4.Oriq kishini semirtirish tadbiri 
5.Semiz kishini ozdirish tadbiri 

---

94 
Issig’i oshib ketgan mizojni tuzatish
uchun mizojga mos, yoqadigan 
ovqatlar berib tadbir qilinadi. Badan o`tlardan bo`shatiladi, chiqindilar qayt 
qildiriladi, ich surdirish tadbirlari qilinadi. Badantarbiyani yengillashtirish lozim 
bo`ladi va yaxshi sifatli ovqatlar tavsiya qilinadi. Ba`zan bir kunda bemor 3 marta 
hammomda cho`miltirilishi kerak. Ovqatdan keyin hammomga tushish kerak. Har 
qanday qizdiruvchi sababdan saqlanmoq kerak. Qorin va jigar sohasida og’riq paydo 
bo`lsa rum arpabodiyoni va achchiq bodom ichishga buyuriladi, ular tiqilmalarni 
ochadi. Bu kishilar doimo badanlarini yog’ bilan silab yuradilar.