Farmakologiya

Dorinomada qisqartirib yozilishi mumkin
bo‘lgan so‘zlar
Retsept yozganda ba’zi bir so‘zlarni qisqartirib yozish
mumkin. Ammo bunday qisqartmalar noto‘g‘ri tushunchalarga
olib kelmasligi kerak. 1-jadvalda qisqartmalarning qanday
yozilishi haqida ma’lumotlar beriladi.
1-jadval
Dorinomada qisqartirib yoziladigan so‘zlar
ana
aa
barobar
acidum
acid.
kislota
ad
–
gacha
adde
add
qo‘sh
ampulla
amp.
ampula
aqua destillata
aq. dest.
distillangan suv
butyrum
but.
yog‘
cum
—
birga
capsula
caps.
kapsula
capsula amylacea
caps. amyl.
kraxmalli kapsula
capsula gclatinosa
caps. gel.
jelatinali kapsula
charta  cerata
ch. set.
xitoy qog‘ozi
charta parafinata
ch. paraf.
parafinli qog‘oz
cito
—
tez
cortex
cort.
po‘stloq

---

27
da (detur)
D.
ber, berish  kerak
da tales doses numero
D.t.d. N.
shu dozadan  shunchadan ber
dilutus
—
suyultirilgan
decoctum
dec.
qaynatma
da, signa (detur,  signetur)
D. S.
ber  va  ko‘rsat
dragee
—
draje
emplastrum
empl.
plastir
emulsium
emul.
emulsiya
extractum
extr.
ekstrakt
ex tempore
—
zaruriyatga   qarab
fiat
f.
qilingan
flos
fl.
gul
fluidum
ful.
suyuq.
folium
fol.
barg
gutta
gtt.
tomchi
herba
hb.
o‘t
infusum
inf.
damlama
linimentum
linum.
liniment
liquor
liq.
suyuqlik
misce
m.
aralashtir
misce,  fiat
M. f.
tayyorlash  uchun aralashtir
misce,  da signa
M. D. S.
aralashtir, ber  va   ko‘rsat
mixtura
mixt.
aralashma
massa pilularum
m. pul.
pilyulya   massasi
mucilago
muc.
shilimshiq
oleum
ol.
yog‘
pasta
—
pasta
perse
—
sof holda
pilula
pil.
pilyulya
pulvis
pulv.
kukun
quantum satis
s.
keragicha
radix
rad.
ildiz
rectificatus
rect.
tozalangan
reci pe
Rp.
ol
rhizome
rhiz.
mayda   ildizlar
signa (signatur)
s.
ko‘rsat
semen
sem.
urug‘
siccus
sice.
quruq
simplex
simpl.
oddiy
sirupus
sir.
sirop
solution
sol.
eritma

---

28
Retseptning umumiy tuzilishi va uning ahamiyati
Retsept tibbiy va yuridik jihatdan muhim hujjat bo‘lib,
dorixonalardan ko‘pchilik dorilarni olish uchun yagona asos
bo‘lib xizmat qiladi. Retseptlar ma’lum qoidalarga rioya qilingan
holda yoziladi. Retseptlarni siyoh (sharikli ruchka) bilan aniq va
ravshan qilib yozish kerak. Retseptlarda tuzatib yozilgan joyi
bo‘lishiga ruxsat etilmaydi. Dorining tarkibi dori shaklining
nomi va dorini tayyorlash hamda berish to‘g‘risidagi yo‘l-
yo‘riqlar lotin tilida yoziladi.
Dorixona va uning tuzilishi.  Dorixona, asosan, dori
vositalarini tayyorlash, qadoqlash va ular bilan aholini va
davolash muassasalarini ta’minlash bilan shug‘ullanadigan
Sog‘liqni saqlash vazirligiga qarashli muassasadir. Dorixona
ruxsat berilgan tayyor dori vositalarini, tibbiy buyumlar,
sanitariya va gigiyena ashyolari, shifobaxsh oziq-ovqatlar,
ma’danli suvlar, davolash-kosmetika mahsulotlarini xarid qilish,
saqlash va sotishni amalga oshiradi.
Dorixonalarning ikki turi tafovut etiladi.
Hammabop  ochiq turdagi dorixona keng aholiga dori
vositalarini retseptlar bo‘yicha tayyorlaydi, zaharsiz tayyor
dorilar va turli tibbiy buyumlar, ashyolar va boshqalarni sotadi.
Yopiq turdagi dorixona davolash muassasalari qoshida
bo‘lib, davolanayotgan bemorlarni dori preparatlari va boshqa
tibbiy buyumlar, ashyolar bilan ta’minlaydi.
Namunaviy dorixona binosi quyidagi xonalardan tashkil
topgan bo‘lishi talab qilinadi.