Фармацевтика таълим ва тадқИҚот институти “тасдиқлайман”

Tayanch iboralar: So‘rov, talab, iste’mol, ehtiyoj tushunchalari


Dori vositalariga bo‘lgan ehtiyoj va unga ta’sir etuvchi omillar.
Aholini dori vositalari va boshqa dorixona assortimentidagi tovarlar bilan ta’minlashni yaxshilash uchun farmatsevtika xizmatini boshqarish, dori vositalarga bo‘lgan extiyojni aniqlash ilm-fan yutuqlari asosida amalga oshirishni talab etadi. Dori vositalari asosida yordam ko‘rsatishning har bir bosqichlarida ular ehtiyojining istiqbolini to‘g‘ri aniqlash, dori vositalarning oqilona ishlatilishini ajralmas sharti hisoblanadi. Dori vositalariga bo‘lgan talabni ilmiy asoslab rejalashtirish, aholi va davolash-profilaktika muassasalarini ularga bo‘lgan ehtiyojni to‘liq qondiribgina emas, balki dori vositalarini va tibbiyot buyumlarini sotib olish resurslaridan ham tejamkor foydalanishdir.
Dori vositalarga bo‘lgan ehtiyoj – bu aholini va davolash-profilaktika muassasalalarni dori vositalari va tibbiyot buyumlarini sotib olish imkoniyatini aks ettirish va ularga talabni o‘z vaqtida qondirishning haqiqiy imkoniyatidir. Dori vositalariga bo‘lgan ehtiyojni aniqlash farmatsevtik biznesni tashkillashtirishda eng muhim hisoblanadi, chunki bir tarafdan bu ishlab chiqaruvchiga maksimal foydani olishga, ikkinchi tomondan aniq iste’molchining ehtiyojni qondirish va sog‘lig‘ini saqlashga imkon beradi. Ehtiyoj – qondirishni talab qiluvchi biror bir narsaga bo‘lgan muhtojlik zaruratidir.
Alohida farmakoterapevtik guruh dori vositalariga bo‘lgan
ehtiyojni aniqlash uslublari.


Dori vositalariga bo‘lgan ehtiyojni aniqlash uchun bir necha usullar keng miqyosda qo‘llaniladi:
Me’yoriy usul – aniq kasalliklarni davolashda qo‘llaniladigan mahsus ta’sirga ega bo‘lgan vositalar (diabetga, silga, shishga qarshi va b.) uchun. Bu usul bitta davolash kursidagi vositalarni optimal to‘plamiga va kasallikning ob’ektiv statistikasiga asoslangan. Ushbu usul oddiyligi, arzonligi, qulayligi bilan ajralib turadi.
Iqtisodiy-matematik usullar
Bu usullar keng omilli korrelyasion-regression tahlilga asoslangan.
Mantiqiy-iqtisodiy usullar ekspertli baholashiga asoslangan. Bu usul muommolarni hal qiluvchi mutaxassislarning fikrlari bilan bog‘liq. Dori vositalarini tahlili va ehtiyojini istiqbollashda turli guruh vositalar iste’moli shakllanishini o‘ziga xos ekanligini hisobga olish zarur.
Iste’moliga ko‘ra dori vositalari 3 guruhga bo‘linadi:
Me’yori cheklangan dori vositalar (giyohvandlik vositalari, psixotrop moddalar, etil spirti v.b.).
Mahsus ta’sirga ega, 1-2 kasallikni davolashda ishlatiladigan vositalar.
Keng spektrda ta’sir etuvchi, ko‘p kasalliklarni davolashda yoki ularni oldini olishda ishlatiladigan dori vositalar (isitma tushuruvchi, sulfanilamidlar, vitaminlar va b.).