Farg‘ona shahar 25-umumiy o‘rta ta’lim maktabi. R. T. Kalonov
Download 5,1 Mb. Pdf ko'rish
|
metodik qòllanma 10-11
|
𝐿 = 80𝑚𝐻 = 0,08𝐻 yechish Ф = 0,08𝐻 ∙ 0,6𝐴 = 0,048𝑊 = 48𝑚𝑊 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: Ф−? javob: Ф = 48𝑚𝑊 . 5. Induktivligi 0,8 H va ko`ndalang kesim yuzi 200 sm 2 bo`lgan g`altak orqali 2A tok o`tmoqda. Agar g`altak 50 ta o`ramdan tashkil topgan bo`lsa, uning ichidagi magnit maydon induksiyasi qanday?(Javobi:1,6 T) 5.B-n: formula 𝐿 = 0,8𝐻 𝐵 = 𝐿𝐼 𝑁𝑆 𝑆 = 200𝑠𝑚 2 = 200 ∙ 10 −4 𝑚 2 yechish 𝐼 = 2𝐴 𝐵 = 0,8𝐻 ∙2𝐴 50 ∙ 200∙10 −4 𝑚 2 = 1,6𝑇 𝑁 = 50 javob: 𝐵 = 1,6𝑇 . 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝐵−? I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI. 123 6. Induktivligi 2H bo`lgan g`altakda o`zinduksiya EYuKning qiymati 36V bo`lishi uchun g`altakdan o`tayotgan tokning o`zgarish tezligi qanday bo`lishi kerak? (Javobi: 18 A/s) 6.B-n: formula 𝐿 = 2𝐻 ℇ 𝑖 = −𝐿 | ∆𝐼 ∆𝑡 | ; ∆𝐼 ∆𝑡 = ℇ 𝑖 𝐿 ℇ 𝑖 = 36𝑉 formula ∆𝐼 ∆𝑡 = 36𝑉 2𝐻 = 18 𝐴 𝑠 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: ∆𝐼 ∆𝑡 −? javob: ∆𝐼 ∆𝑡 = 18 𝐴 𝑠 7. O`zаksiz g`аltаkdаgi mаgnit mаydоn induksiyasi 25 mT gа tеng. Аgаr g`аltаk ichigа mаgnit singdiruvchаnligi 60 bo`lgаn fеrrоmаgnit o`zаgi kiritilsа, g`аltаkdаgi mаgnit mаydоn induksiyasi qаndаy bo`lаdi? (Javobi: 1,5 T) 7.B-n: formula 𝐵 0 = 25𝑚𝑇 = 0,025𝑇 𝐵 = 𝜇𝐵 0 𝜇 = 60 𝐵 = 60 ∙ 0,025𝑇 = 1,5𝑇 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝐵−? javob: 𝐵 = 1,5𝑇. 8. Tоkli g`аltаkdаgi mаgnit mаydоn induksiyasi 20 mT gа tеng. G`аltаk ichigа fеrrоmаgnit o`zаgi kiritilgаndа unda hosil bo`lgan mаgnit mаydоn induksiyasi 180 mT gа оrtgаn bo`lsа, g`аltаkkа tushirilgаn o`zakning mаgnit singdiruvchаnligi nimaga teng? (Javobi: 10) 8.B-n: formula 𝐵 0 = 20𝑚𝑇 = 0,02𝑇 ∆𝐵 = 𝜇𝐵 0 − 𝐵 0 ; 𝜇 = ∆𝐵+𝐵 0 𝐵 0 ∆𝐵 = 180𝑚𝑇 = 0,18𝑇 yechish 𝜇 = 0,18𝑇+0,02𝑇 0,02𝑇 = 10 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝜇−? javob: 𝜇 = 10 9. Rаdiusi 2 sm bo`lgаn g`altakdan 3 А tоk оqmоqdа. G`altak ichiga mаgnit singdiruvchаnligi 20 bo`lgаn fеrrоmаgnit o`zаgi kiritilsа, g`аltаk ichidаgi mаgnit mаydоn induksiyasi qаndаy bo`lаdi? Galtakdagi o`ramlar soni 150 ga teng. (Javobi: 0,28 T) I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI. 124 9.B-n: formula 𝑅 = 2𝑠𝑚 = 0,02𝑚 𝐵 = 𝜇𝜇 0 𝐼∙𝑁 2𝑅 𝐼 = 3𝐴 yechish 𝜇 = 20 𝐵 = 4 ∙ 3,14 ∙ 10 −7 𝑁 𝐴 2 ∙ 3𝐴 ∙150 2∙0,02𝑚 = 0,28𝑇 𝜇 0 = 4𝜋 ∙ 10 −7 𝑁 𝐴 2 javob: 𝐵 = 0,28𝑇. 𝑁 = 150 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝐵−? 10. Sоlеnоiddan 2,5A tоk o`tganda, unda 0,8 mWb mаgnit оqimi hоsil bo`lsa, mаgnit mаydоn enеrgiyasini аniqlаng (Javobi: 2,5 mJ ) 10.B-n: formula 𝐼 = 2,5𝐴 𝑊 𝑚𝑎𝑔 = 𝐼∙Ф 2 Ф = 0,8𝑚𝑊𝑏 = 0,8 ∙ 10 −3 𝑊𝑏 yechish 𝑊 𝑚𝑎𝑔 = 2,5𝐴 ∙ 0,8∙10 −3 𝑊𝑏 2 = 1 ∙ 10 −3 𝐽 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝑊 𝑚𝑎𝑔 −? javob: 𝑊 𝑚𝑎𝑔 = 1𝑚𝐽 11. Induktivligi 5mH bo`lgan g`altakdan 0,4A tok o`tmoqda. G`altakning mаgnit mаydоnning enеrgiyasini toping. (Javobi: 4 mJ ) 11.B-n: formula 𝐿 = 5𝑚𝐻 = 5 ∙ 10 −3 𝐻 𝑊 𝑚𝑎𝑔 = 𝐿𝐼 2 2 𝐼 = 0,4𝐴 yechish 𝑊 𝑚𝑎𝑔 = 5∙10 −3 𝐻∙(0,4𝐴) 2 2 = 0,4 ∙ 10 −3 𝐽 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝑊 𝑚𝑎𝑔 −? javob: 𝑊 𝑚𝑎𝑔 = 0,4𝑚𝐽 12. G`altakdan 3 A tok o`tganda uning magnit maydon energiyasi 60 mJ ga teng bo`lsa, g`altak induktivligi nimaga teng bo`ladi? (Javobi: 90 mH ) 12.B-n: formula 𝐼 = 3𝐴 𝑊 𝑚𝑎𝑔 = 𝐿𝐼 2 2 ; 𝐿 = 2∙ 𝑊 𝑚𝑎𝑔 𝐼 2 𝑊 𝑚𝑎𝑔 = 60𝑚𝐽 = 0,06𝐽 yechish 𝐿 = 2∙0,06𝐽 (3𝐴) 2 = 0,0133𝐻 = 13,3𝑚𝐻 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝐿−? javob: 𝐿 = 13,3𝑚𝐻 . I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI. 125 III BOB. ELEKTROMAGNIT TEBRANISHLAR 𝑊 𝑒 = 𝑞 𝑚 2 2𝐶 - elektr maydon energiyasi 𝑊 𝑚 = 𝐿𝐼 𝑚 2 2 - magnit maydon energiyasi 𝑇 = 2𝜋√𝐿𝐶 - konturning tebranish davri 𝜈 = 1 𝑇 ; 𝜈 = 1 2𝜋√𝐿𝐶 - tebranish chastotasi 𝑊 = 𝑞 2 2𝐶 + 𝐿𝑖 2 2 = 𝑞 𝑚 2 2𝐶 = 𝐿𝐼 𝑚 2 2 = 𝑐𝑜𝑛𝑠𝑡 - to`liq energiya 𝑊 = 𝑞 2 2𝐶 = 𝐶𝑈 2 2 - to`liq energiya 𝑞 = 𝑞 𝑚 cos 2𝜋𝜈𝑡 - zaryad miqdorining iniy qiymati 𝑈 = 𝑞 𝐶 𝑈 = 𝑈 𝑚 𝑐𝑜𝑠2𝜋𝑢𝑡 - kushlanishning oniy qiymati 𝐼 = 𝐼 𝑚 𝑐𝑜𝑠 (2𝜋𝜈𝑡 + 𝜋 2 ) 𝐼 = 𝐼 𝑚 𝑠𝑖𝑛2𝜋𝜈𝑡 𝑖 = 𝐼 𝑚 𝑐𝑜𝑠(𝜔 0 𝑡 + 𝜑 0 ) - tok kuchining oniy qiymati 𝑈 = 𝑈 𝑚 𝑐𝑜𝑠𝜔𝑡 𝜔 = 2𝜋𝜈 - siklik chastota 𝑖 = 𝑈 𝑅 𝑖 = 𝑈 𝑚 𝑐𝑜𝑠𝜔𝑡 𝑅 𝑖 = 𝐼 𝑚 𝑐𝑜𝑠𝜔𝑡 - tok kuchining oniy qiymati 𝑃 = 𝐼 𝑚 𝑐𝑜𝑠𝜔𝑡 ∙ 𝑈 𝑚 𝑐𝑜𝑠𝜔𝑡 𝑃 = 𝑃 𝑚 𝑐𝑜𝑠 2 𝜔𝑡 𝑃 𝑚 = 𝐼 𝑚 𝑈 𝑚 𝐼 𝑒𝑓 = 𝐼 𝑚 √2 - tok kuchining effektiv qiymati 𝑈 𝑒𝑓 = 𝑈 𝑚 √2 - kuchlanishning effektiv qiymati 𝑞 = 𝐶𝑈 𝑚 𝑐𝑜𝑠𝜔𝑡 = 𝑞 𝐶 𝑖 = 𝑞 ′ − 𝑈 𝑚 𝐶𝜔 𝑠𝑖𝑛𝜔𝑡 - tok kuchining oniy qiymati 𝑖 = 𝑈 𝑚 𝐶𝜔 𝑐𝑜𝑠 (𝜔𝑡 + 𝜋 2 ) - tok kuchining oniy qiymati 𝑖 = 𝐼 𝑚 𝐶𝜔 𝑐𝑜𝑠 (𝜔𝑡 + 𝜋 2 ) - tok kuchining oniy qiymati 𝑋 𝑐 = 1 𝜔𝐶 - sig`im qarshilik 𝐼 𝑚 = 𝑈 𝑚 𝑋 𝑐 - maksimal tok kuchi 𝑈 = 𝐼 𝑚 𝜔𝐿 sin 𝜔𝑡 𝑈 = 𝐼 𝑚 𝜔𝐿𝑐𝑜𝑠 (𝜔𝑡 + 𝜋 2 ) I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI. 126 𝑈 𝑚 = 𝐼 𝑚 𝜔𝐿 𝑈 = 𝑈 𝑚 𝑐𝑜𝑠 (𝜔𝑡 + 𝜋 2 ) 𝑋 𝐿 = 𝑈 𝑚 𝐼 𝑚 – induktiv qarshilik 𝑋 𝐿 = 𝑈 𝑚 𝐼 𝑚 𝜔𝐿 – induktiv qarshilik 𝐼 𝑚 = 𝑈 𝑚 𝑋 𝐿 - maksimal tok kuchi 𝑖 = 𝐼 𝑚 𝑐𝑜𝑠𝜔𝑡 - tok kuchining oniy qiymati 𝑈⃗⃗⃗ = 𝑈⃗⃗⃗ 𝑅 + 𝑈⃗⃗⃗ 𝐶 + 𝑈⃗⃗⃗ 𝐿 𝑈 𝐿 𝑟𝑒𝑧 = 𝑈 𝐶 𝑟𝑒𝑧 = 𝐼 𝑚 𝑋 𝐿 = 𝐼 𝑚 𝑋 𝐶 = 𝑈 𝑚 𝑅 √ 𝐿 𝐶 -kuchlanish rezonansi ; 𝑍 = √𝑅 2 + (𝑋 𝐿 − 𝑋 𝐶 ) 2 -to`la qarshilik; 𝑊 𝑒 − maksimal energiya ; 𝑊 𝑚 − maksimal energiya; 𝜔 − siklik chastota ; 𝜈 − chastota; 𝐼 𝑒𝑓 – tok kuchining ta`sir qiymati; 𝑈 𝑒𝑓 − elektr kuchlanishning ta`sir qiymati; 𝑇 − tebranish davri; 𝑃 − tokning quvvati; 𝜈 − tebranish chastotasi; 𝐿 − g`altakning induktivligi; 𝐶 − kondensator sig`imi; 𝑈 𝑣𝑎 𝑈 𝑚 − oniy va maksimal elektr kuchlanish; 𝑖 , 𝐼 𝑚 − oniy va maksimal tok kuchi qiymati; 𝑞 𝑣𝑎 𝑞 𝑚 − kondestordagi zaryadning oniy va maksimal qiymati; 𝑋 𝑐 − sig`im qarshilik; 𝑋 𝐿 − induktiv qarshilik; 𝑍 − to`liq qarshilik; I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI. 127 Masala yechish namunasi 1.Tebranish konturidagi kondensatorningsig`imi 10 −5 F , g`altakning induktivligi 0,4H. Kondensatordagi maksimal kuchlanish 2V ga teng. Tebranish konturi xususiy tebranishlari davri va konturdagi maksimal energiyani toping. 1.B-n: formula 𝐶 = 10 −5 𝐹 𝑇 = 2𝜋√𝐿𝐶 ; 𝑊 = 𝑞 2 2𝐶 = 𝐶𝑈 2 2 𝐿 = 0,4𝐻 yechish 𝑈 = 2𝑉 𝑇 = 2 ∙ 3,14 ∙ √0,4𝐻 ∙ 10 −5 𝐹 = 0,01256𝑠 𝑊 = 10 −5 𝐹∙(2𝑉) 2 2 = 20𝜇𝐽 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝑇−? 𝑊−? javob: 𝑇 = 0,01256𝑠 ; 𝑊 = 20𝜇𝐽. 2. Amplituda qiymati 30 V bo`lgan o`zgaruvchan tok zanjiriga resistor ulanganda undan 2A tok o`tdi. rezistorda ajralgan o`rtacha quvvatni toping. 2.B-n: formula 𝑈 𝑚 = 30𝑉 𝑃 = 𝐼 𝑚 𝑈 𝑚 2 𝐼 𝑚 = 2𝐴 yechish 𝑃 = 2𝐴 ∙30𝑉 2 = 30𝑊 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝑃−? javob: 𝑃 = 30𝑊 . 3. Chastotasi 50Hz bo`lgan o`zgaruvchan tok zanjiriga sig`imi 50μF bo`lgan kondensator ulangan. Zanjirning sig`im qarshiligi nimaga teng? 3.B-n: formula 𝐶 = 50𝜇𝐹 = 50 ∙ 10 −6 𝐹 𝑋 𝑐 = 1 𝜔𝐶 ; 𝑋 𝑐 = 1 2𝜋𝜈𝐶 𝜈 = 50𝐻𝑧 yechish 𝑋 𝑐 = 1 2 ∙3,14 ∙50𝐻𝑧 ∙ 50∙10 −6 𝐹 = 63,69Ω 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝑋 𝑐 −? javob: 𝑋 𝑐 = 63,69Ω . 4.Chastotasi 10kHz bo`lgan o`zgaruvchan tok zanjiriga induktivligi 5H bo`lgan g`altak ulangan. Zanjirning induktiv qarshiligi nimaga teng? I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI. 128 4.B-n: formula 𝜈 = 10𝑘𝐻𝑧 = 10 4 𝐻𝑧 𝑋 𝐿 = 𝜔𝐿 ; 𝑋 𝐿 = 2𝜋𝜈𝐿 𝐿 = 5𝐻 yechish 𝑋 𝐿 = 2 ∙ 3,14 ∙ 10 4 𝐻𝑧 ∙ 5𝐻 = 314𝑘Ω 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝑋 𝐿 −? javob: 𝑋 𝐿 = 314𝑘Ω 5. Chastotasi 50 Hz bo`lgan o`zgaruvchan tok zanjirida induktivligi 100 mH bo`lgan induktiv g`altak va C sig`imli kondensator ulangan. kondensator sig`imi nechaga teng bo`lganda rezonans hodisasi ro`y beradi ? 5.B-n: formula 𝜈 = 50𝐻𝑧 𝜔𝐿 = 1 𝜔𝐶 ; 4𝜋 2 𝜈 2 = 1 𝜔𝐶 ; 𝐶 = 1 4𝐿𝜋 2 𝜈 2 𝐿 = 100𝑚𝐻 = 0,1𝐻 yechish 𝐶 = 1 4∙0,1𝐻 ∙ 3,14 2 ∙(50𝐻𝑧) 2 = 101,4 ∙ 10 −6 𝐹 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝐶−? javob: 𝐶 ≈ 100𝜇𝐹 3-mashq 1. Tebranish konturi sig`imi 8 pF bo`lgan kondensator va induktivligi 0,5 mH bo`lgan g`altakdan iborat. G`altakdagi tok kuchining maksimal qiymati 40 mA bo`lsa, kondensatordagi maksimal kuchlanish nimaga teng? (Javobi: 317 V).3.1-rasm. 1.B-n: formula 𝐶 = 8𝑝𝐹 = 8 ∙ 10 −12 𝐹 𝜔 𝑚 = 𝜔 𝑒 ; 𝐶𝑈 𝑚 2 2 = 𝐿𝐼 𝑚 2 2 ; 𝑈 𝑚 = 𝐼 𝑚 ∙ √ 𝐿 𝐶 𝐿 = 0,5𝑚𝐻 = 5 ∙ 10 −4 𝐻 yechish 𝐼 𝑚 = 40𝑚𝐴 = 40 ∙ 10 −3 𝐴 𝑈 𝑚 = 40 ∙ 10 −3 𝐴 ∙ √ 5∙10 −4 𝐻 8∙10 −12 𝐹 = 316,2𝑉 javob: 𝑈 𝑚 = 316,2𝑉 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝑈 𝑚 −? 2. Induktivligi 31 mH bo`lgan g`altak, qoplamalarining yuzasi 20 sm 2 , orasidagi masofa 1sm bo`lgan kondensator bilan ulangan. Tok kuchining maksimal qiymati 0,2 mA, kuchlanishning maksimal qiymati esa 10 V. Kondensator qoplamalari orasidagi muhitning dielektrik singdiruvchanligi nimaga teng? (Javobi: 7). I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI. 129 2.B-n: formula 𝐿 = 31𝑚𝐻 = 31 ∙ 10 −3 𝐻 𝐶 = 𝜀𝜀 0 𝑆 𝑑 ; 𝐼 𝑚 = 𝑈 𝑚 √ 𝐶 𝐿 ; 𝐶 = 𝐿∙𝐼 𝑚 2 𝑈 𝑚 2 𝑆 = 20𝑠𝑚 2 = 20 ∙ 10 −4 𝑚 2 𝜀𝜀 0 𝑆 𝑑 = 𝐿∙𝐼 𝑚 2 𝑈 𝑚 2 ; 𝜀 = 𝑑𝐿𝐼 𝑚 2 𝜀 0 𝑆𝑈 𝑚 2 𝑑 = 1𝑠𝑚 = 10 −2 𝑚 yechish 𝐼 𝑚 = 0,2𝑚𝐴 = 0,2 ∙ 10 −3 𝐴 𝜀 = 10 −2 𝑚∙31∙10 −3 𝐻∙(0,2∙10 −3 𝐴) 2 8,85∙10 −12 𝐹 𝑚 ∙ 20∙10 −4 𝑚 2 ∙ (10𝑉) 2 = 7 𝑈 𝑚 = 10𝑉 𝜀 0 = 8,85 ∙ 10 −12 𝐹 𝑚 javob: 𝜀 = 7 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝜀−? 3. Ideal tebranish konturining induktivligi 0,2 H bo`lgan g`altak sig`imi 20 μF bo`lgan kondensatordan iborat. Kondensatordagi kuchlanish 1 V bo`lgan paytda konturdagi tok kuchi 0,01A. Tok kuchining maksimal qiymatini aniqlang. (Javobi: 0,012A). 3.B-n: formula 𝐿 = 0,2𝐻 𝐼 𝑚 = 𝑈 𝑚 √ 𝐶 𝐿 𝐶 = 20𝜇𝐹 = 20 ∙ 10 −6 𝐹 yechish 𝑈 𝑚 = 1𝑉 𝐼 𝑚 = 1𝑉 ∙ √ 20∙10 −6 𝐹 0,2𝐻 = 0,01𝐴 𝐼 = 0,01𝐴 javob: 𝐼 𝑚 = 0,01𝐴 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝐼 𝑚 −? 4. Tebranish konturi sig`imi 2,5 μF bo`lgan kondensator va induktivligi 1H ga teng g`altakdan iborat. Kondensator qoplamalaridagi zaryadning amplitudasi 0,5 μC bo`lsa, zaryad tebranishlari tenglamasini yozing. (Javobi: 0,5 · 10 –6 cos 630 10 6 t ). 4.B-n: formula 𝐶 = 2,5𝜇𝐹 = 2,5 ∙ 10 −6 𝐹 𝑞 = 𝑞 𝑚 𝑐𝑜𝑠2𝜋𝜈𝑡 ; 2𝜋𝜈 = 1 √𝐿𝐶 𝐿 = 1𝐻 𝑞 = 𝑞 𝑚 𝑐𝑜𝑠 1 √𝐿𝐶 𝑡 𝑞 𝑚 = 0,5𝜇𝐶 = 0,5 ∙ 10 −6 𝐶 yechish 𝑞 = 0,5 ∙ 10 −6 ∙ 𝑐𝑜𝑠 1 √1∙2,5∙10 −6 ∙ 𝑡 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝑞(𝑡)−? 𝑞 = 0,5 ∙ 10 −6 ∙ 𝑐𝑜𝑠 ∙ 0,632 ∙ 10 3 ∙ 𝑡 j: 𝑞 = 0,5 ∙ 10 −6 ∙ 𝑐𝑜𝑠 ∙ 0,632 ∙ 10 3 ∙ 𝑡 . I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI. 130 5. G`altakning induktivligi 0,04 H bo`lgan tebranish konturining erkin tebranishlar chastotasi 800 Hz. Konturdagi kondensator sig`imi nimaga teng? (Javobi: 1μF). 5.B-n: formula 𝐿 = 0,04𝐻 𝜈 = 1 2𝜋√𝐿𝐶 ; 𝐶 = 1 4𝐿𝜈 2 𝜋 2 𝜈 = 800𝐻𝑧 yechish 𝐶 = 1 4 ∙0,04𝐻 ∙ (800𝐻) 2 ∙(3,14) 2 = 0,9 ∙ 10 −6 𝐹 ≈ 1𝜇𝐹 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝐶−? javob: 𝐶 ≈ 1𝜇𝐹 . 6. Sig`imi 0,5 μF teng zaryadlangan kondensator induktivligi 5mH bo`lgan g`altak bilan ulangan. Qancha vaqtdan so`ng kondensatorning elektr maydon energiyasi g`altakning magnit maydon energiyasiga teng bo`ladi? (Javobi: 39 · 10 –5 s ). 6.B-n: formula 𝐶 = 0,5𝜇𝐹 = 0,5 ∙ 10 −6 𝐹 𝑊 𝑒 = 𝑞 2 2𝐶 ; 𝑊 𝑚 = 𝐿𝐼 2 2 ; 𝑞 = 𝐼𝑡 ; 𝑞 2 2𝐶 = 𝐿𝐼 2 2 𝐿 = 5𝑚𝐻 = 5 ∙ 10 −3 𝐻 𝐼 2 𝑡 2 = 𝐿𝐶𝐼 2 ; 𝑡 = √𝐿𝐶 𝑊 𝑚 = 𝑊 𝑒 𝑡 = √5 ∙ 10 −3 𝐻 ∙ 0,5 ∙ 10 −6 𝐹 = 5 ∙ 10 −5 𝑠 javob: 𝑡 = 5 ∙ 10 −5 𝑠 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝑡−? 7. 𝑞 = 0,03 𝑐𝑜𝑠 (100 𝜋𝑡 + 3 𝜋) tenglamaning grafigini chizing. 7. Yechish 𝑞 = 𝑞 𝑚 𝑐𝑜𝑠𝜔𝜋𝑡 = 𝑞 𝑚 𝑐𝑜𝑠2𝜋𝜈𝑡 (1) ga asosan 𝜔 = 2𝜋𝜈 (2) 𝜋𝜈 = 𝜔 2 (3) 𝑇 = 1 𝜈 (4) 𝑞 𝑚 = 0,03𝐶 = 30𝑚𝐶 ; 𝜔 = 100 𝑟𝑎𝑑 𝑠 ; 𝜈 = 50𝐻𝑧 ; 𝑇 = 1 50𝐻𝑧 = 0,02𝑠 javob: 7.1-rasm. I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI. 131 8. Aktiv qarshiligi 50 Ω bo`lgan o`zgaruvchan tok zanjiridagi kuchlanishning amplituda qiymati 100 V, tebranish chastotasi 100 Hz. Zanjirdagi tok tebranishlari tenglamasini yozing. (Javobi: 2 cos200πt). 8.B-n: formula 𝑅 = 50Ω 𝐼 = 𝐼 𝑚 𝑐𝑜𝑠𝜔𝑡 ; 𝐼 = 𝑈 𝑚 𝑅 𝑐𝑜𝑠2𝜋𝜈𝑡 𝑈 𝑚 = 100𝑉 yechish 𝜈 = 100𝐻𝑧 𝐼 = 100𝑉 50Ω ∙ 𝑐𝑜𝑠2 ∙ 100𝜋𝑡 = 2𝑐𝑜𝑠200𝜋𝑡 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝐼−? javob: 𝐼 = 2𝑐𝑜𝑠200𝜋𝑡 . 9. Zanjirdagi tok kuchi 8,5 𝑠𝑖𝑛(628𝑡 + 0,325) qonuni bo`yicha o`zgaradi. Tok kuchining effektiv qiymatini, tebranishlar fazasi va chastotasini toping. (Javobi: 6,03 A; 0,325 rad; 100 Hz). 9.B-n: formula 𝐼 = 8,5 𝑠𝑖𝑛(628𝑡 + 0,325) 𝐼 = 𝐼 𝑚 𝑠𝑖𝑛(𝜔𝑡 + 𝜑) (1) ; 𝜔 = 2𝜋𝜈 (2) 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝐼 𝑒𝑓 −? ; 𝜑−? ; 𝜈−? 𝐼 𝑒𝑓 = 𝐼 𝑚 √2 (3) ; 𝜈 = 𝜔 2𝜋 (4) (1) formuladan; 𝐼 𝑚 = 8,5𝐴 ; 𝜔 = 628 𝑟𝑎𝑑 𝑠 ; 𝜑 = 0,325𝑟𝑎𝑑 qiymatlarni olib (3) va (4) formulalar asosida masalani yechamiz: yechish 𝐼 𝑒𝑓 = 8,5𝐴 √2 = 8,5𝐴 1,41 = 6,028𝐴 ≈ 6,03𝐴 ; 𝜈 = 628 𝑟𝑎𝑑 𝑠 2∙3,14𝑟𝑎𝑑 = 100𝐻𝑧 . javob: 𝐼 𝑒𝑓 ≈ 6,03𝐴 ; 𝜈 = 100𝐻𝑧 ; 𝜑 = 0,325𝑟𝑎𝑑 . 10. O`zgaruvchan tok zanjiriga ulangan kondensatordagi tok kuchi 0,03 𝑐𝑜𝑠 (314 𝑡 + 1,57) qonuni bo`yicha o`zgaradi. kondensatordagi maksimal kuchlanish 60 V bo`lsa, uning sig`imini aniqlang. (Javobi: 5,3 μF). 11. O`zgaruvchan tok zanjiriga ulangan g`altak uchlariga qo`yilgan kuchlanish amplitudasi 157 V, tok kuchining amplitudasi 5 A, tokning chastotasi 50 Hz bo`lsa, uning induktivligi nimaga teng. (Javobi: 0,1 H). 11.B-n: formula 𝑈 𝑚 = 157𝑉 𝐼 𝑚 = 𝑈 𝑚 𝜔𝐿 ; 𝐼 𝑚 = 𝑈 𝑚 2𝜋𝜈𝐿 ; 𝐿 = 𝑈 𝑚 2𝜋𝜈𝐼 𝑚 𝐼 𝑚 = 5𝐴 yechish 𝜈 = 50𝐻𝑧 𝐿 = 127𝑉 2∙3,14∙50𝐻𝑧∙5𝐴 = 0,08𝐻 ≈ 0,1𝐻 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝐿−? javob: 𝐿 ≈ 0,1𝐻 . I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI. 132 12. Kuchlanishning effektiv qiymati 127 V bo`lgan zanjirga induktivligi 0,16 H, aktiv qarshiligi 2 Ω va sig`imi 64 μF bo`lgan kondensator ketma- ket ulangan. Tokning chastotasi 200 Hz. Tok kuchining effektiv qiymatini toping.(3.19-rasm) 12.B-n: formula 𝑈 𝑒𝑓 = 127𝑉 𝐼 𝑒𝑓 = 𝑈 𝑒𝑓 𝑍 ; 𝑍 = √𝑅 2 + (2𝜋𝜈𝐿 − 1 2𝜋𝜈𝐶 ) 2 𝐿 = 0,16𝐻 yechish 𝑅 = 2Ω 𝑍 = √2 2 + (2 ∙ 3,14 ∙ 200 ∙ 0,16 − 1 2∙3,14∙200∙64∙10 −6 ) 2 = 𝐶 = 64𝜇𝐹 = 64 ∙ 10 −6 𝐹 = 188,5Ω 𝜈 = 200𝐻𝑧 𝐼 𝑒𝑓 = 127𝑉 188,5Ω ≈ 0,667𝐴 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝐼 𝑒𝑓 −? javob: 𝐼 𝑒𝑓 = 127𝑉 188,5Ω ≈ 0,67𝐴 . 13. 3.24-rasmda zanjirdagi EYuKning vaqtga bog`liqlik grafigi keltirilgan. O`zgaruvchan tokning maksimal qiymatini, uning davrini, chastotasini toping. E (t) bog`lanish formulasini yozing. 13.Yechish: 3.24-rasmdan ℇ 𝑚 = 0,2𝐴 𝑇 = 1,6𝑠 𝜈 = 1 𝑇 𝜈 = 1 1,6𝑠 = 0,625𝐻𝑧 𝜔 = 2𝜋𝜈 𝜔 = 2 ∙ 3,14 ∙ 0,625 = = 3,925 ℇ = ℇ 𝑚 𝑠𝑖𝑛𝜔𝑡 (1) (1) ga grafikdan olingan natijalarni qo`ysak ℇ = 0,2𝑠𝑖𝑛3,925𝑡 javob: ℇ = 0,2𝑠𝑖𝑛3,925𝑡 . I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI. 133 14. 3.25-rasmda zanjirdagi tok kuchining vaqtga bog`liqlik grafigi keltirilgan. O`zgaruvchan tokning maksimal qiymatini, uning davrini, chastotasini toping. I (t) bog`lanish formulasini yozing. 14.B-n: 𝐼 𝑚 = 2𝐴 𝑇 = 4𝑠 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝐼(𝑡)−? formula 𝜈 = 1 𝑇 𝐼 = 𝐼 𝑚 𝑠𝑖𝑛𝜔𝑡 𝐼 = 𝐼 𝑚 𝑠𝑖𝑛2𝜋𝜈𝑡 yechish 𝜈 = 1 4𝑠 = 0,25𝐻𝑧 ; 𝐼 = 2𝑠𝑖𝑛2 ∙ 0,25𝜋𝑡 = 2𝑠𝑖𝑛0,5𝜋𝑡 javob: 𝐼 = 2𝑠𝑖𝑛0,5𝜋𝑡 15. 3.26-rasmda zanjirdagi kuchlanishning vaqtga bog`liqlik grafigi keltirilgan. O`zgaruvchan tokning maksimal qiymatini, uning davrini, chastotasini toping. U (t) bog`lanish formulasini yozing. 15.B-n: 𝑈 𝑚 = 10𝑉 𝑡𝑜𝑝𝑠ℎ 𝑘: 𝐼 𝑚 −? 𝑇−? ; 𝜈−? 𝑢(𝑡)−? Yechish 𝑢 = 𝑈 𝑚 𝑐𝑜𝑠𝜔𝑡 16. Chastotasi 400 Hz bo`lgan o`zgaruvchan tok zanjiriga induktivligi 0,1H bo`lgan g`altak ulangan. Zanjirga qanday sig`imga ega bo`lgan kondensator ulansa, rezonans hodisasi kuzatiladi? (Javobi: 1,6 μF). I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI. 134 16.B-n: formula 𝜈 = 400𝐻𝑧 𝜔𝐿 = 1 𝜔𝐶 ; 2𝜋𝜈𝐿 = 1 2𝜋𝜈𝐶 ; 𝐶 = 1 4𝐿𝜋 2 𝜈 2 𝐿 = 0,1𝐻 yechish 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝐶−? 𝐶 = 1 4∙0,1𝐻∙3,14 2 ∙(400𝐻𝑧) 2 = 0,00000158𝐹 = 1,6𝜇𝐹 javob: 𝐶 = 1,6𝜇𝐹 . 17. Tebranish konturiga ulangan kondensatorning sig`imi 50pF, erkin tebranishlar chastotasi 10MHz. G`altakning induktivligini toping. (Javobi: 5,1 μH). 17.B-n: formula 𝐶 = 50𝑝𝐹 = 50 ∙ 10 −12 𝐹 2𝜋𝜈𝐿 = 1 2𝜋𝜈𝐶 ; 𝐿 = 1 4𝐶𝜋 2 𝜈 2 𝜈 = 10𝑀𝐻𝑧 = 10 7 𝐻𝑧 yechish 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝐿−? 𝐿 = 1 4∙ 50∙10 −12 𝐹∙3,14 2 ∙(10 7 𝐻𝑧) 2 = 0,000507𝐻 = 5,1𝜇𝐻 javjb: 𝐿 = 5,1𝜇𝐻 . 18. Konturdagi kuchlanish amplitudasi 100V, tebranishlar chastotasi 5 MHz ga teng. Qancha vaqtdan so`ng kuchlanish 71 V ga teng bo`ladi? (Javobi: 25 ns). 18.B-n: formula 𝑈 𝑚 = 100𝑉 𝑈 = 𝑈 𝑚 𝑠𝑖𝑛2𝜋𝜈𝑡 ; 𝑡 = 𝑎𝑟𝑐𝑠𝑖𝑛 𝑈 2𝜋𝜈𝑈 𝑚 𝜈 = 5𝑀𝐻𝑧 = 5 ∙ 10 6 𝐻𝑧 yechish 𝑈 = 71𝑉 𝑡 = 𝑎𝑟𝑐𝑠𝑖𝑛 71𝑉 2∙3,14∙5∙10 6 𝐻𝑧∙100𝑉 = 22,6 ∙ 10 −9 𝑠 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝑡−? javob: 𝑡 = 22,6𝑛𝑠 . III BOBNI YAKUNLASH YUZASIDAN TEST SAVOLLARI 1. Tebranish konturidagi kondensatordagi elektr zaryadi q = 10 –3 · cos100πt (C) qonuniyat bo`yicha o`zgarmoqda. Konturda hosil bo`layotgan elektromagnit tebranishlari chastotasini toping. A) 100 Hz; B) 100π Hz; C) 50 Hz; D) 50π Hz. I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI. 135 1. B-n: formula 𝑞 = 10 −3 𝑐𝑜𝑠100𝜋𝑡 𝑞 = 𝑞 𝑚 𝑐𝑜𝑠𝜔𝜋𝑡 = 𝑞 𝑚 𝑐𝑜𝑠2𝜋𝜈𝑡 𝜔 = 100 𝑟𝑎𝑑 𝑠 ; 𝜔 = 2𝜋𝜈 ; 𝜋𝜈 = 𝜔 2 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝜈−? 𝜈 = 100 𝑟𝑎𝑑 𝑠 2 = 50𝐻𝑧 ; javob: 𝜈 = 50𝐻𝑧 2. Tebranish konturidagi kondensatorda elektr zaryadi q = 10 – 3 · cos1000t (C) qonuniyat bo`yicha o`zgarmoqda. Konturda hosil bo`layotgan tok kuchining amplitudasini toping. A) 10 –3 A; B) 1 A; C) 10 A; D) πA. 2.Yechish: 𝑞 = 𝑞 𝑚 𝑐𝑜𝑠𝜔𝑡 formulaga asosan , 𝑞 = 10 −3 ∙ 𝑐𝑜𝑠1000𝑡 formuladan berilganlarni yozib olamiz. 𝑞 𝑚 = 10 −3 𝐶 formula 𝜔 = 1000 𝑟𝑎𝑑 𝑠 = 10 3 𝑟𝑎𝑑 𝑠 Energiyaning saqlanish qonuni formulasidan: 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝐼 𝑚 −? 𝑞 𝑚 2 2𝐶 = 𝐶𝑈 𝑚 2 2 (1); 𝑈 𝑚 = 𝑞 𝑚 𝐶 (2) ; 𝑋 𝐶 = 1 𝜔𝐶 (3) 𝐼 𝑚 = 𝑈 𝑚 𝑋 𝐶 (4) bu formulaga (2) va (3) ni qo`ysak : 𝐼 𝑚 = 𝑞𝑚 𝐶 1 𝜔𝐶 = 𝑞 𝑚 𝜔 𝐼 𝑚 = 𝑞 𝑚 𝜔 (5) yechish: 𝐼 𝑚 = 10 −3 𝐶 ∙ 10 3 𝑟𝑎𝑑 𝑠 = 1𝐴 javob: 𝐼 𝑚 = 1𝐴 . 3. Ideal tebranish konturida kondensator sig`imini 9 marta kamaytirilsa, konturning tebranish chastotasi qanday o`zgaradi? 3.B-n: formula 𝐶 2 = 1 9 𝐶 1 𝜔 1 = 1 𝑋 𝑐 𝐶 1 ; 𝜔 2 = 1 𝑋 𝑐 𝐶 2 = 9 𝑋 𝑐 𝐶 1 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝜈 2 𝜈 1 −? 𝜔 2 𝜔 1 = 2𝜋𝜈 2 2𝜋𝜈 1 = 𝜈 2 𝜈 1 = 9 𝑋 𝑐 𝐶 1 ∙ 𝑋 𝑐 𝐶 1 1 = 9 ; 𝜈 2 = 9𝜈 1 javob: 𝜈 2 = 9𝜈 1 A) 3 marta kamayadi; B) 3 marta ortadi; C) 9 marta kamayadi; D) 9 marta ortadi. 4. Ideal tebranish konturida elektromagnit tebranishlar hosil bo`lmoqda. Bunda kondensatordagi elektr maydon energiyasining maksimal qiymati 2mJ ga, g`altakdagi magnit maydon energiyasining maksimal qiymati ham 2 mJ ga teng bo`ldi. Tebranish konturidagi to`la energiya nimaga teng ? I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI. 136 A) 0 dan 2 mJ gacha o`zgaradi; B) 0 dan 4 mJ gacha o`zgaradi; C) o`zgarmaydi va 2 mJ ga teng; D) o`zgarmaydi va 2 mJ ga teng. 4.B-n: formula 𝑊 𝑒 = 2𝑚𝐽 𝑊 = 𝑞 2 2𝐶 + 𝐿𝑖 2 2 = 𝑞 𝑚 2 2𝐶 = 𝐿𝐼 𝑚 2 2 = 𝑐𝑜𝑛𝑠𝑡 𝑊 𝑚 = 2𝑚𝐽 𝑊 = 𝑊 𝑒 = 𝑊 𝑚 = 𝑐𝑜𝑛𝑠𝑡 yechish 𝑡𝑜𝑝𝑖𝑠ℎ 𝑘: 𝑊−? 𝑊 = 2𝑚𝐽 = 2𝑚𝐽 = 𝑐𝑜𝑛𝑠𝑡 javob: O`zgarmaydi va 2 mJ ga teng; 5. Quyida keltirilgan graiklardan qaysi birida o`zgaruvchan elektr zanjir laridagi sig`im qarshilikning chastotaga bog`liqligi keltiril gan? 5. Yechish: 𝑋 𝐶 = 1 𝜔𝐶 = 1 2𝜋𝜈𝐶 formulaga asosan, chastota 𝜈 ortganda sig`im qarshilik 𝑋 𝐶 kamayadi, B javob to`g`ri. 6. Quyida keltirilgan graiklardan qaysi birida o`zgaruvchan elektr zanjirlaridagi induktiv qarshilikning chastotaga bog`liqligi keltirilgan? 6. Yechish: 𝑋 𝐿 = 𝜔𝐿 = 2𝜋𝜈𝐿 formulaga asosan, chastota 𝜈 ortib borsa, induktiv qarshilik 𝑋 𝐿 ham ortadi. javob: A 7. Rezistor, induktiv g`altak va sig`im ketma-ket ulangan zanjirning to`la qarshiligi rezonans davrida qanday bo`ladi? A) aktiv qarshilikdan katta bo`ladi; B) aktiv qarshilikka teng bo`ladi; I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI. 137 C) aktiv qarshilikdan kichik bo`ladi; D) aktiv qarshilikdan ko`p marta kichik bo`ladi. 7.Yechish: 𝑍 = √𝑅 2 + (𝑋 𝐿 − 𝑋 𝐶 ) 2 to`la qarshilik formulasidan, 𝑋 𝐿 = 𝑋 𝐶 bo`lganda 𝑍 = √𝑅 2 + 0 = 𝑅 bo`ladi; javob: aktiv qarshilikka teng bo`ladi; 8. Quyida keltirilgan xossalardan qaysilari so`nuvchi tebranishlarga tegishli? 1. Garmonik tebranishlar. 2. Ideal tebranish konturidagi tebranishlar. 3. Real tebranish konturidagi tebranishlar. A) 1; B) 2; C) 3 ; D) 1 va 3. 8. javob: 3. Real tebranish konturidagi tebranishlar. 9. Tebranish konturida hosil bo`ladigan elektromagnit tebranishlarning siklik chastotasini aniqlash formulasini ko`rsating. A) 1 𝑇 ; B) 1 2𝜋√𝐿𝐶 ; C) 2𝜋√𝐿𝐶 ; D) 1 √𝐿𝐶 . 9. 𝜈 = 1 𝑇 ; 𝜈 = 1 2𝜋√𝐿𝐶 ; 𝑇 = 2𝜋√𝐿𝐶 ; 𝜔 = 1 √𝐿𝐶 . javob: 𝜔 = 1 √𝐿𝐶 . 10. Quyidagilardan qaysi biri tebranish konturi to`la energiyasini ifodalayi? 1. 𝑞 2 2𝐶 ; 2. 𝐿𝑖 2 2 ; 3. 𝑞 𝑚 2 2𝐶 ; 4. 𝐿𝐼 𝑚 2 2 . A) 1; B) 2; C) 3; D) 3 va 4. 10. Yechish: 𝑊 = 𝑞 2 2𝐶 + 𝐿𝑖 2 2 = 𝑞 𝑚 2 2𝐶 = 𝐿𝐼 𝑚 2 2 = 𝑐𝑜𝑛𝑠𝑡 formulaga asosan D javob to`g`ri. 11. Mexanik tebranishlar bilan elektromagnit tebranishlar analogiyasiga ko`ra, prujinali mayatnikdagi yuk massasi, elektromagnit tebranishlardagi qaysi fizik kattalikka mos keladi? A) zaryad; B) tok kuchi; C) induktivlik; D) sig`imga teskari bo`lgan kattalik. I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI. 138 11.Javob: prujinali mayatnikdagi yuk massasi, elektromagnit tebranishlardagi L-induktivlikka mos keladi. 12. Mexanik tebranishlar bilan elektromagnit tebranishlar analogiyasiga ko`ra, tebranish konturidagi tok kuchi, mexanik tebranishlardagi qaysi fizik kattalikka mos keladi? A) koordinata; B) tezlik; C) massa; D) prujinaning bikrligi. 12. Yechish: Mexanik kattaliklar Elektr kattaliklar x-koordinata q-zaryad u-tezlik i - tok kuchi m-massa L-induktivlik k-prujina bikrligi 1/C – sig`imga teskari bo`lgan kattalik kx 2 /2 – potensial energiya q 2 /(2C) – elektr maydon energiyasi mu 2 /2 Li 2 /2 – magnit maydon energiyasi javob: B) tezlik. 13. Tranzistorli generatorda tebranishlarning so`nmasligini ta`minlash uchun kirish va chiqish zanjiridagi kuchlanishlar faza jihatidan qanchaga farq qilishi kerak? A) 60 o ; B) 90 o ; C) 180 o ; D) 270 o . 13. Javob: Teskari bog`lanish tebranishlarning so`nmasligini ta`minlashi uchun kirish va chiqish zanjiridagi kuchlanishlar faza jihatidan 180 o ga farq qilishi kerak. C) 180 o . 14. Tranzistorli generatorda teskari bog`lanish qaysi element orqali amalga oshiriladi? A) L g`altak orqali; B) C kondensator orqali D) L b g`altak orqali; D) tranzistor orqali. 14. Javob: Tranzistorning baza – emitter zanjiri kirish zanjiri, kollektor –emitter zanjiri chiqish zanjiri deb ataladi. Odatda, tranzistor kirish qismiga qo`yilgan kuchlanishi (toki), chiqish tokini boshqaradi. I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI. 139 Tranzistorli generatorda esa, aksincha, chiqishdagi (konturdagi) kuchlanish kirishdagi (L b ) kuchlanishni boshqaradi. Bunday jarayonga teskari bog`lanish deyiladi. Shu teskari bog`lanish tufayli kontur energiyasi davriy ravishda ta`minlanib turadi. emak bu teskari bog`lanish tranzistorda bo`ladi. Javob: Tranzistor 15. Gapni to`ldiring. Zanjirga faqat induktiv g`altak ulangan bo`lsa, g`altakdan o`tayotgan tok kuchi tebranishlari, g`altak uchlariga qo`yilgan kuchlanish tebranishlaridan faza jihatidan ... bo`ladi. A) ... π /2 ga oldinda ... ; B) ... π /2 ga orqada ... ; C) ... π ga oldinda ... ; D) ... π ga orqada ... . 15.Javob: 𝑖 = 𝐼𝑚 𝑐𝑜𝑠𝜔𝑡 (1) - tok kuchi 𝑈 = 𝑈 𝑚 𝑐𝑜𝑠(𝜔𝑡 + 𝜋 2 ) (2) - kuchlanish (1) va (2) dan ko`rinib turibdiki tok kuchi tebranishlaridan faza bo`yicha π /2 ga oldinda bo`ladi. Download 5,1 Mb. Do'stlaringiz bilan baham:
|
kiriting | ro'yxatdan o'tish
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish