I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI.
105
Yozib qo`yilmagan bilim –
yo`qotilgan xazinadir.
A.S.Pushkin.
Fizika fanidan masalalarni yechish ketma-ketligi (algoritmi)quyidagicha;
Masalaning sharti diqqat bilan o`qib chiqiladi;
Masalaning
shartida
berilgan
kattaliklarning
qiymatlari
(masalan
bosim,temperatura,hajm…..) qisqacha yozib olinadi;
Zarur bo`lsa doimiy fizik kattaliklardan foydalaniladi (Avagadro doimiysi, Bolsman
doimysi,moddalarning zichliklari…….);
Masalalar yechishda tayyor jadvallardan foydalaniladi (masalan;zichlik,moddalarning
erish temperaturasi,davriy sistemadan…….);
Fizik kattaliklarning o`lchov birliklari bir xil sistemaga keltirib olinadi;
Zarur bo`lsa chizma(grafik) yoki rasm chiziladi;
Asosiy formula yoziladi va ishchi formula keltirib chiqariladi;
Ishchi formulaga fizik kattaliklar son qiymatlari qo`yilib masala ishlanadi;
So`ngra masalaning javobi fizik kattalikning o`lchov birligi bilan yoziladi.
I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI.
106
I BOB.
MAGNIT MAYDON
Ф = 𝐵𝑆𝑐𝑜𝑠𝛼
–
magnit oqimni hisoblash
formulasi;
[Ф] = 1𝑇 ∙ 1𝑚
2
= 1𝑊𝑏
–
magnit oqimning o`lchov birligi;
𝐹
𝐴
= 𝐼𝐵𝑙
- Amper kuchini hisoblash formulasi;
𝑙 = 𝐴𝐵 = 𝐶𝐷
- ramka uzunligi;
𝑀 = 𝐼𝐵𝑆 ∙ 𝑠𝑖𝑛𝛼
– kuch momenti formulasi;
𝑀
𝑚𝑎𝑥
= 𝑁𝐼𝐵𝑆
– kuch momenti formulasi;
𝑀 = 𝑀
𝑚𝑎𝑥
= 𝐵𝐼𝑆
– kuch momenti formulasi;
𝐵 =
𝑀
𝑚𝑎𝑥
𝐼𝑆
- magnit maydon
iduksiyasi formulasi;
𝐵 =
𝑀
𝑚𝑎𝑥
𝑁𝐼𝑆
- magnit maydon iduksiyasi formulasi;
𝐵⃗⃗ = 𝐵⃗⃗
1
+ 𝐵⃗⃗
2
+ 𝐵⃗⃗
3
+ ⋯ + 𝐵⃗⃗
𝑛
- magnit maydon superpozitsiya prinspi;
∆𝐵 =
𝜇
0
4𝜋
∙
𝐼∙∆𝑙∙𝑠𝑖𝑛𝛼
𝑑
2
−
Bio – Savar – Laplas qonuni;
𝐵 = 𝜇
0
𝐼
2𝑅
- Aylanma tokning iduksiyasi;
𝐵 = 𝜇
0
𝑛∙𝑙
2𝑅
- n ta oramli tokli g`altakning magnit maydon
induksiyasi;
𝐴 = 𝐼𝐵𝑙𝑑
-
Tokli o`tkazgichni magnit maydonda
ko`chirishda bajarilgan ishi;
𝐴 = 𝐼𝐵𝑙𝑑 ∙ 𝑠𝑖𝑛𝛼
-
Tokli o`tkazgichni magnit maydonda
ko`chirishda bajarilgan ishi;
𝑆 = 𝑙 · 𝑑
∆Ф = 𝐵 · ∆𝑆
-Magnit oqimining o`zgarishi;
𝐴 = 𝐼 · ∆Ф
-
Tokli o`tkazgichni magnit maydonda
ko`chirishda bajarilgan ishi;
𝐹
2
= 𝐵
1
∙ 𝐼
2
∙ ∆𝑙
;
𝐵
1
= 𝜇
0
𝐼
1
2𝜋𝑑
𝐹
2
= 𝜇
0
𝐼
1
𝐼
2
2𝜋𝑑
∙ ∆𝑙
-Bir-biridan
d masofada joylashgan, ikkita
parallel tokning o`zaro ta`sir kuchi;
𝐹 =
𝐹
𝐴
𝑁
;
𝐹 =
𝐼𝐵𝑙∙𝑠𝑖𝑛𝛼
𝑁
;
𝐼 = 𝑒𝑛𝑢𝑆
;
𝑁 = 𝑛𝑆𝐼
𝐹
𝐿
= 𝑞𝑢𝐵 ∙ 𝑠𝑖𝑛𝛼
- Lorens kuchi;
𝑚𝜗
2
𝑅
= 𝑞𝑢𝐵 ; 𝑅 =
𝑚𝜗
𝑞𝐵
;
𝑇 =
2𝜋𝑅
𝜗
;
𝑇 = 2𝜋
𝑚
𝑞𝐵
I M P U L S. 10-11-F I Z I K A . 2 0 1 8. QO`LLANMADAN NUSXA KO`CHIRIB SOTISH MAN QILINADI.
107
𝐵⃗⃗ −
magnit induksiya vektori;
Ф
⃗⃗⃗⃗ −
magnit induksiya oqimi;
𝑆 −
bir jinsli maydonga joylashgan sirtning yuzi;
𝐼 −
tok kuchi;
𝛼 −
n normal bilan
magnit induksiya vektori
Do'stlaringiz bilan baham: