Фарғона туманидаги

Noma’lum gazni aniqlash
1. Uchta bir xil kolbaning birinchisi havo bilan to’ldirilganda 214,5 g, ikkinchisi C2H2 bilan to’ldirilganda 213 g keldi. 3-kolba esa teng hajmda H2 va X gaz bilan to’ldirilganda 211,5g gat eng bo’ldi. X gazni aniqlang.
A)N2O B)SO2 C)O2 D)NO2
Yechimi:

1-Havo 2-C2H2 3-H2 va X

214,5-213=1,5

29-26=3
3 farq --------1 mol
1,5 farq ------x=0,5 mol
0,5•29=14,5 g Havo
214,5-14,5=200 g idish

211,5-200=11,5 H2 va X gaz

0,5:2=0,25 moldan

0,25•2=0,5 g H2

11,5-0,5=11g X gaz

0,25 mol-----------11 g
1 mol--------------x=44 g/mol N2O

J: N2O
2. N2 va nomalum gaz aralashmasining Mr=35.1 aralashmada N2 ning hajmiy ulishi nomalum gaz massa ulishiga teng bulsa nomalum gazni toping.

Yechimi:
Noma'lum gazni X deb uni molini esa y deb oldim

N2 ni molini 1 deb oldim sabab N2 ni hajmiy ulushi deb berilgan

28. y
----------=---------

28+xy. 1+y

28+XY
------------=35,1

1+y

x=44. y=0,8

J: CO2 yoki C3H8 yana N2O

3. Ne va noma'lum gazdan iborat aralashmada Ne ning massa ulushi noma'lum gazning hajmiy ulushidan 2,04 marta kichik. Aralashmaning H2 ga nisbatan zichligi 13,6 ga teng aralashmadagi noma'lum gazning massasini Ne massasiga bo'lgan nisbatini toping..
A)3 B)2,4 C)3,3 D)1,6
Yechimi:
1 mol Ne va A M(o’rt) = 13,6•2=27,2 g/mol
. x 1-x

n ing hajmiy ulushi

•2,04 Ne ning massa ulushi



40,8x=27,2-27,2x
X=0,4•20=8 gramm Ne
M(A) 27,2-8=19,2

A/Ne = 19,2/8=2,4

J: B
4.
Eritmalar
1. 786 ml 0,7 M li AgNO3 eritmasiga temir plastinkasi tushirilganda plastinka massasi 4 g ga o’zgargan. Olingan eritma 70,1 g NaBr va RbBr aralashmasidagi brom ionlarini to’la cho’ktirishga yetarli bo’lsa, aralashmadagi bromidlarning massa ulushini (%) aniqlang.

A) 34,6; 65,4

B) 18,84; 71,16
C) 29,4; 70,6
D) 38; 62

Yechimi:
1000 ml----------0,7 mol
786 ml----------x=0,55 mol AgNO3

. 56. 216

2AgNO3+Fe=Fe(NO3)2+2Ag

216-56=160 g-------2 mol AgNO3

. 4 g---------x=0,05 mol

AgNO3(ort)0,55-0,05=0,5 mol

. 103x
AgNO3+NaBr=NaNO3+AgBr⬇️

. 0,5{ }70,1
AgNO3+RbBr=RbNO3+AgBr⬇️
. 165y

103x+165y=70,1

x+y=0,5

x=0,2. y=0,3

NaBr(m) 103×0,2=20,6 g

RbBr(m) 165×0,3=49,5 g

. 20,6
NaBr(%) ----------×100=29,4%

. 70,1

. 49,5
RbBr(%) --------×100=70,6%

. 70,1

J: C

2. Teng massada olingan suv va spirt hajmi 121,5 ml gabo’lsa, spirt hajmini (ml)aniqlang. (ρspirt=0,8 gr/ml)

A) 51,5 B) 74,5 C) 67,5 D) 100

Yechimi:
H2O(m)=Spirt(m)

H2O (m)x
Spirt(m) x

x. x
--- + -------=121,5

1. 0,8

0,8x+x=121,5×0,8

1,8x=97,2
x=54 g

H2O(m) =54 g

Spirt(m) =54 g

Spirt(v) 54/0,8=67,5 ml

J: C

Yana bir yechimi:

x/0,8=1,25x; x+1,25x=2,25x

2,25 ------1 -----1,25

121,5---x. ----- y =67,5

3. 208 g 30% li Na2SO4 eritmasiga 40% li Ba(NO3)2 eritmasidan necha gramm qo’shilganda, hosil bo’lgan eritmadagi natriy nitratning massasi Na2SO4 ning massasidan 62,32 g ga ko’p bo’ladi?

A) 130,5

B) 338
C) 261
D) 170,4

Yechimi:
142x. 170x
Na2SO4+Ba(NO3)2=2NaNO3+
BaSO4

62,4-142x+62,32=170x

x=0,4

Na2SO4(m) 0,4×142=56,8 g

142 g --------261 g Ba(NO3)2

56,8 g -------x=104,4 g

Em(Ba(NO3)2 104,4/0,4=261 g

J: C

4. Sulfat kislota eritmasiga 150 ml suv quyilsa 58,8 % li yoki 50 g sulfat kislota quyilsa 86 % li eritma olindi. Dastlabki eritma konsentratsiyasini (%) aniqlang

Yechimi:

. x
-----------------=0,588

(x+y)+150

x+50
-----------------=0,86

(x+y)+50

x=294 g. y=56 g SUV

. 294
H2SO4(%)=--------------×100=84%

. 294+56

J: 84.

5. 2Li2SO4∙xFe2(SO4)3∙yH2O kristallogidrati tarkibidagi vodorodning massa ulushi 2,5 %, kislorodning massa ulushi esa 60 % bo’lsa, temirning massa ulushini aniqlang?

Yechimi:

. 2y
-----------------------=0,025
220+400x+18y

128+192x+16y

-------------------------=0,6
220+400x+18y

x=1. y=10

. 112
Fe(%)=-----------------------×100=14%

. 220+400+180

J:14%

6. Zichligi 1.2g/ml b6lgan 120 gr eritmaning Molyar konsentratsiyasi 5, Molyall esa 5 ga teng b6lsa, C% ni toping

Yechimi:
E(v) 120/1,2=100 ml

1000 ml--------5 mol

100 ml---------x=0,5 mol

5 mol----------1000 g SUV

0,5 mol---------x=100 g SUV

120-100=20 g erigan modda

0,5 mol----------20 g

1 mol-------------x=40 g/mol NaOH
NaOH(%) 20/120×100=16,67%

J: 16,67%.

7. Kaliy sulfat eritmasiga Ba(OH)2 eritmasidan cho’kma hosil bo’lishi tugaguncha qo’shganimizda eritma massasi o’zgarmadi. Ba(OH)2 eritmasining konsentratsiyasi (C%) qanday bo’lgan?

A) 73,4 B) 63,5 C) 43,2 D) 82,4

Yechimi:
K2SO4+Ba(OH)2=2KOH+BaSO4

. 171 g. 233 g

Reaksi bo'yicha 233 g cho'kma tushib eritmani massasi o'zgarmay qolgan. Bundan ko'rinib turibdiki Ba(OH)2 ni dastlabki eritmasini massasi 233 g bo'lgan va 171 g reaksiyaga kirishgan

. 171
Ba(OH)2(%)=--------×100=73,4%

. 233

J:73,4%

8. 500 g 80% li eritmaga eritma massasidan 5 marta kop no'malum konsentratsiyali eritma qoshildi. Natijada eritmaning konsentratsiyasi (%) dastlabki konsentratsiyaga nisbatan 1,6 marta kamaydi. Qoshilgan eritmaning konsentratsiyasini (%) aniqlang.
A) 44 B) 55 C) 22 D) 33

Yechimi:
500×0,8=400 g

400+x. 0,8

----------------------=-------
500+(500×5). 1,6

x=1100 g

. 1100
Dast eritma (%) =-----------×100=
. 500×5

=44%

J: A
9. Nitrat kislotaning 30 %li va 50 % li eritmalari bolib, 30 % li eritmadagi suv massasi 50 %li eritmadagi kislota massasidan 1,4 marta katta bolsa, ushbu eritmalar aralashtirilganda hosil boldigan eritma konsentratsiyasini (%) aniqlang.
A) 40 B) 22 C) 45 D) 35

Yechimi:
30% eritmada 14 g SUV bor
50% eritmada 10 g kislota

100-30=70% SUV

70%---------14 g SUV

30%---------x=6 g tuz

Em(1) 14+6=20 g 30% li

50%---------10 g kislota

100%-------x=20 g eritma (50%)

. 6+10
W(%)=-----------×100=40%

. 20+20

J: A

7. Alyuminiy sulfat kristallogidrati tarkibida oltingugurt atomlarining mol ulushi kislorod atomlarining mol ulushidan 8 martta kichik bo’lsa, kristallizatsion suvning miqdorini aniqlang.

A) 18 B) 12
C) 24 D) 10

Yechimi:
Al2(SO4)3•nH2O

12+n
-----------=8

. 3

12+n=24
n=12

J: B

8. Nitrat kislota eritmasi tarkibidagi kislorod va vodorodning mol ulushlar nisbati 17/29 bo’lsa, kislotaning konsentratsiyasini aniqlang.
A) 63 B) 31,5
C) 20 D) 17

Yechimi:
HNO3•xH2O

3+x. 17
----------=-------

1+2x. 29

x=14

H2O(m) 18×14=252 g

Em 63+252=315 g

. 63
HNO3(%)=--------×100=20%

. 315

J: C

9. 7,1 g P2O5 56 g 20% li KOH eritmasida eritilishidan hosil bo’lgan tuz(lar)ning konsentratsiyasini aniqlang.

A) 33,6 B) 21,6
C) 26,4 D) 27,6

Yechimi:
P2O5(n) 7,1:142=0,05 mol
KOH(n) 56×0,2/56=0,2 mol

2KOH+P2O5+H2O=2KH2PO4

2 mol--------1 mol P2O5
0,1=x------0,05 mol

KOH(ort) 0,2-0,1=0,1 mol

1 mol P2O5------2 mol KH2PO4

0,05 mol--------x=0,1 mol

KOH+KH2PO4=K2HPO4+H2O

1 mol 1 mol-----174 g tuz
0,1. 0,1 mol----x=17,4 g

. 17,4
K2HPO4(%)=----------×100=27,6%

. 7,1+56

J: D

10. 20 % li eritmadan 50 g to'kilib, yana 50 g suv quyildi. Keyin 80 g to'kilib, yana 80 g suv quyildi. Oxirigi eritmaning konsentratsiyasi 10,88% bo'lsa, oxirigi eritmadagi tuz massasini g aniqlang.

Yechimi:
Avval 50 g ×0,2=10 g tuz

Yoki 0,2x-10 deb olamiz

Keyin 80 g eritma to'kildi
. 0,2x-10
80(--------------) bundan =>
. x

16x-800
--------------- kelib chiqadi=>

. x

. 16x-800

0,2x-10-(----------------)
. x
-----------------------------------=0,1088
. x

x=250 g

tuz (m) 250×0,2=50 g dastlabki
tuz(m) 250×0,1088=27,2 g oxirgi eritmada

J: 27,2 g

11. NaOH eritmasiga (p=1,02 g/ml ) eritma hajmidan 1,55 marta ko'p hajmdagi suv qo'shilganda ishqor normalligi 1,55 g-ekv/l ga kamayganligi aniqlangan bolsa .hosil bo'lgan ishqor eritmasining molyalligini(mol/kg) aniqlang.

A)1,03
B)2,55

C)2,77
D)3,96

Yechimi:
Eritmani hajmi 1000 ml deb olamiz..

1,55×1000=1550 g SUV qo'shildi

1000. x-1,55

------------------=-----------
1000+1550. x

x=2,55 N

1 N--------------40 g NaOH
2,55 N---------x=102 g

Em (1000×1,02)=1020 g

1020-102=918 g SUV

Jam(H2O) 918+1550=2468 g

2468 g suv-------------2,55 mol

1000 g suv-----------x=1,03 mol

J: 1,03 molyalli

12. 128 g qo’sh superfosfat (Ca(H2PO4)2 ∙ 2H2O) va presipitat (CaHPO4∙2H2O) aralashmasi bor. Shu aralashmadagi presipitat tarkibidagi P2O5 ning miqdori qo’sh superfosfat tarkibidagi tarkibidagi P2O5 miqdorining 25% ini tashkil qilsa, aralashmadagi P2O5 miqdorini (g) toping.

A) 24
B) 74,7
C) 63,9
D) 17

Yechimi:
Ca(H2PO4)2×2H2O=P2O5
2CaHPO4×2H2O=P2O5

270x+344y=128

142y×4=142x.

x=0,36×142=51,12 g

y=0,0899×142=12,766

P2O5(m) 51,12+12,766=63,9 g

J: C.

13. Ammoniy bixromat tutgan aralashmaning 65,6 grammi parchalanganda 45,6 g qattiq qoldiq qolgan bo’lsa, dastlabki aralashma tarkibida necha foiz parchalanmaydigan modda bo’lgan?

A) 25
B) 23,17

C) 24,7
D) 39,5
Yechimi:
252. 152
(NH4)2Cr2O7=Cr2O3+N2+4H2O

252-152=100

65,6-45,6=20

. (NH4)2Cr2O7

100 g -----------------252 g
20 g ------------------x=50,4 g

65,6-50,4=15,2 g

15,2/65,6×100=23,17%

J: B
14. P mo'l miqdordagi O2 da yondirilganda olingan oksid 200 g 9,8% li H3PO4 eritmasida eritilganda H3PO4 kislota miqdori 3 marta ortdi. Olingan eritmaga NaOH eritmasidan 360 g qo'shilganda hosil bo'lgan tuz massasini (g) toping. Ishqor eritmasida suvning massasi NaOH massasidan 6,5 marta katta.

A)85,2 B)72 C)98,4 D)14,2

Yechimi:
H3PO4(m) 200×0,098=19,6 g
n=19,6/98=0,2 mol
0,2×3=0,6 mol H3PO4

x+6,5x=360

x=48

NaOH(n) 48/40=1,2 mol

H3PO4+NaOH=NaH2PO4+H2O

1. 1. 1
0,6. 0,6. 0,6

NaOH(ort)1,2-0,6=0,6 mol

NaOH+NaH2PO4=Na2HPO4+H2O

1 mol-------1 mol-------1 mol

0,6 0,6. 0,6 mol

NaH2PO4(m) 142×0,6=85,2 g

J: A

15. 1:2 mol nisbatda olingan Bertole va KNO3 dan iborat 0,3 mol aralashma katalizator ishtirokida qizdirilganda olingan gaz mis naychadan o'tkazildi.Olingan nayni to'liq eritish uchun 200 g 98% li H2SO4 kislota eritmasi sarflansa nayning necha % oksidlanganini toping.

A)50 B)80 C)40 D)60

Yechimi:
KClO3. 1 mol
. }3 mol
KNO3. 2 mol

3 mol----------1 mol KClO3

0,3 mol-------x=0,1 mol

3 mol----------2 mol KNO3

0,3 mol--------x=0,2 mol

2KClO3=2KCl+3O2

2 mol-------------3 mol O2
0,1 mol-------------x=0,15 mol

2KNO3=2KNO2+O2

2 mol---------------1 mol O2
0,2 mol-----------x=0,1 mol

O2(n) 0,15+0,1=0,25 mol

2Cu+O2=2CuO

1 mol O2--------2 mol CuO 2Cu

0,25 mol---------x=0,5 mol 0,5

CuO+H2SO4=CuSO4+H2O

1 mol------------98 g
0,5 mol----------x=49 g

200×0,98=196 g

196-49=147 g Cu uchun

Cu+2H2SO4=CuSO4+SO2+H2O

196 g H2SO4--------1 mol Cu

147 g ---------------x=0,75 mol

0,5 mol Cu oksidlangan

0,75 mol oksidlanmagan

0,5+0,75=1,25 mol Jami Cu

0,5/1,25×100=40%

J: C

16. Cu(NO3)2 ning ko'k rangli kristallogidrati tarkibida O2 ning massa ulushi H2 nikidan 24 marta katta bo'lsa 1 ta tuzga nechta suv molekulasi to'g'ri keladi?.
A)2 B)1 C)3 D)4

Yechimi:
Cu(NO3)2×nH2O

96+16n. 2n

---------------=---------------×24
164+18n. 164+18n

n=3

J: C

17. Tarkibida 40 g NaOH saqlagan ishqor eritmasiga 240 g suv qo'shilganda ishqor molyalligi 2,5 marta kamaygan bo'lsa dastlabki eritmadagi ishqorning molyal konsentratsiyasini( mol/kg) toping.

A)2,5 B)6,25 C)4,2 D)5

Yechimi:
NaOH(n) 40/40=1 mol

Dastlabki eritmadagi suvni massasini x deb olamiz

1000×1. 1000×1

--------------=-------------×2,5
. x. x+240

x=160 g SUV

160 g suvda -------------1 mol

1000 g suv---------------x=6,25 molyall

J: B

18. Ca atomlari sonining N2 atomlari soniga nisbati 2,5:1 bo'lgan Ca3N2 va CaH2 aralashmasi 250 g 21,9% li HCl eritmasida eritilganda 11,2 litr H2 gazi ajralib chiqdi. Eritmada jami necha mol tuz(lar) hosil bo'lgan?
A)0,875 B)0,5 C)0,25 D) 0,625

Yechimi:
Ca3N2 xCaH2

3+x 2,5
--------=-------

2 1

x=2

CaH2+2HCl=CaCl2+2H2

1 mol-----------------------44,8 l

0,25 mol-----------------11,2 l

1 mol-------------2 mol HCl

0,25 mol--------x=0,5 mol

44,8 l ----------1 mol CaCl2

11,2 l-------------x=0,25 mol

0,25/2=0,125 mol Ca3N2

Ca3N2+6HCl=3CaCl2+2NH3

1 mol---------------3 mol CaCl2
0,125 mol---------x=0,375 mol

1 mol-------------2 mol NH3

0,125 mol---------x=0,25 mol

1 mol--------------6 mol HCl

0,125 mol-------x=0,75 mol

HCl (n) 0,5+0,75=1,25 mol

HCl (n) 250•0,219/36,5=1,5 mol

HCl(ort) 1,5-1,25=0,25 mol

Demak:
0,25 mol HCl ortib qoldi

0,25 mol NH3 hosil bo'di

HCl+NH3=NH4Cl

1 1 1 mol
0,25 0,25 x=0,25 mol
Tuz(n) 0,25+0,375+0,25=0,875 mol

J:A

19. H2SO4 kislota eritmasiga 108 ml suv quyilsa 58,8% li yoki 49 g H2SO4 kislota quyilsa 700/9% li eritma olinadi.Dastlabki eritma konsentratsiyasini (%) toping.

A)60 B)50 C)75 D)80

Yechimi:
. x

--------------=0,588
x+y+108

x+49 7
------------=-------

x+y+49. 9

x=294 g H2SO4

y=98 g suv

Em 294+98=392 g

E(%) 294×100/392=75%.

J: C

20. 200 g H2SO4 kislota eritmasida Cu metali ettirilganda 13,44 litr SO2 ajraldi. Eritmadagi tuz va ortib qolgan kislota massalari farqi 38,6 g bo'lsa dastlabki eritma konsentratsiyasini (%) toping. A)67,2 B)73,5 C)75,6 D)87,5

Yechimi:
SO2(n) 13,44/22,4=0,6 mol

Cu+2H2SO4=CuSO4+SO2+2H2O

CuSO4(m) 160×0,6=96 g

H2SO4(m) 196×0,6=117,6 g

96-x=38,6

x=57,4

H2SO4(m) 117,6+57,4=175 g

W(%) 175×100/200=87,5%

J: D

21. 29,4 kg ammoniy bromid va 10% li kalsiy bromidlar bo'lgan eritma tarkibida Br va O ning massa nisbati 0,8:0,7 bo'lsa eritmadagi kalsiy bromidning massasini toping.

A)5,255 B)5,55 C)28,6 D)6,4566

Yechimi:

NH4Br Br
98 g--------------80 g
29,4 kg----------x=24 kg

CaBr2
200 g 160 g Br

24+160x 0,8

------------------=-------------
16y 0,7

200x
---------------------------=0,1

29,4+200x+18y

x=0,0323•200=6,46 kg CaBr2

J: D

30. HNO3 kislotaning 20% li va 60% li eritmalari bo'lib 20% li eritmadagi kislota massasi 60% li eritmadagi suv massasidan 3 marta kam bo'lsa ushbu eritmalari aralashtirilganda hosil bo'ladigan eritma konsentratsiyasini % toping. A)38 B)33 C)44 D)51

Yechimi:
Agar I eritma massasini 100 g desak

100×0,2=20 g HNO3

II eritmadagi suvni massasini aniqlaymiz

20×3=60 g SUV
100-60=40% SUV

II Em(m) 60/0,4=150 g

HNO3(m) 150-60=90 g

. 20+90
W(%)=-----------------×100=44%

. 100+150

J: C

31. NaCl eritmasiga undagi tuz massasicha suv qoshildi. Hosil bo'lgan eritmaning 1/4 qismicha NaCl qo'shilsa 30 %li eritma olingan bo'lsa dastlabki eritma necha % li bolgan.
A 28.6 B 10.7 C 21.45 D 14.3

Yechimi:

x+0,25(100+100-y)
-------------------------------------------=0,3
100+(100-y)+0,25(100+100-y)

x+y=100

x=14,286. y=85,71

J: D

32. Tarkibida noma'lum modda saqlangan 120 g eritmaning molyarligi va molyalligi 5 ga teng bo'lsa eritmaning foiz konsentratsiyasini (%) toping. (p=1,2 g/ml deb hisoblansin ). A)100/2 B)100/3 C)100/6 D)100/4

Yechimi:

E(v) 120:1,2=100 ml

1000 ml-----------5 M

100 ml------------x=0,5 mol

5 mol----------1000 g SUV

0,5 mol--------x=100 g SUV

120-100=20 g erigan modda

0,5 mol------------20 g

1 mol-------------x=40 g/mol NaOH

NaOH(%)

. 20 g
-------------------×100=16,667%
. 120

yoki. 100/6

J: C

33. 1,25 mol modda 367,5 g suvda eritilganda uning 25% li eritmasi olindi. Erigan moddaning molyar massasini g/mol toping. (Reaksiya sodir bo'lmaydi).

A)56 B)40 C)63 D)98

Yechimi:
. x

----------------=0,25
x+367,5

x=122,5

1,25 mol------------122,5 g
1 mol---------------x=98 g/mol

J: D

34. Molyar konsentratsiyalari nisbati 1:2 bo'lgan 2 eritmaning umumiy hajmi 25 litr. Agar ikkala eritmadagi erigan modda miqdori nisbati mos ravishda 1:3 bo'lsa, konsentratsiyasi kichik eritma hajmi qancha.

Yechimi:
1•x. 1

-------=-------
3•y. 2

x+y=25

x=15 litr. y=10 litr

J: 15 litr

35. H2S ning mo'l miqdordagi kislaroda yondirilishining olingan gaz modda 28% NaOH eritmasiga to'liq yuttirildi. Hosil bo'lgan modda(lar) konsentratsiyani aniqlang. (gaz modda va eritmaning massa nisbati 1:3.125)

A. 23.64 ; 19.1
B. 39.4.
C. 47.73
D. 25.67 ; 22.8

Yechimi:
Eritmani 100 g desak

100. x
----------=---------

3,125. 1

x=32 g SO2 gaz modda

2H2S+3O2=2SO2+2H2O

NaOH(n) 100×0,28/40=0,7 mol

SO2+NaOH=NaHSO3

64 g----1 mol----104 g nordon tuz
32 g----x=0,5 mol ------x=52 g

NaOH(ort n) 0,7-0,5=0,2 mol

NaHSO3+NaOH=Na2SO3+H2O

104 g -------1 mol-----126 g
20,8 g=x------0,2 mol-----x=25,2 g

NaHSO3 (m) 52-20,8=31,2 g

Na2SO3 (m) 25,2 g

100+32=132 g Em

NaHSO3 31,2/132×100=23,64%

Na2SO3. 25,2/132×100=19,1%

J: A

36. Massasi 240 g bo’lgan 40% li magniy sulfat eritmasi 20% li natriy fosfat eritmasi bilan aralashtirildi. Hosil bo’lgan eritmadagi tuzning massa ulushi magniy sulfatning masssa ulushidan 3,55 marta ko’p bo’lsa, natriy fosfat eritmasining massasini aniqlang.

Yechimi:
240×0,4=96 g MgSO4

360x. 328x

3MgSO4+2Na3PO4=Mg3(PO4)2
426x
+3Na2SO4

96-360x 426x

----------------------×3,55=--------------
240+328x/0,2. 240+328x/0,2

x=0,2

328×0,2=65,6 g Na3PO4

20%---------65,6 g

100%-------x=328 g Em

J: D

37. 200 g 63% li HNO3 kislota eritmasida Ag eritilganda kislotaning massa ulushi 33,6% gacha kamaydi. Ushbu eritmaga 28,2 g NaCl•3KCl tarkibli silvinit qo'shildi.Hosil bo'lgan eritmadagi tuzlarning massa ulushlarini (%) toping. (Reaksiyada nazariy jihatdan qaytarilish mahsuloti sifatida faqat NO2 ajraladi deb hisoblansin)
A)3,4; 26,5 B)8,7; 16,5 C)8,7; 19,5 D)4,3; 15,5

Yechimi:
HNO3(m) 200×0,63=126 g

Ag+2HNO3=AgNO3+NO2+H2O

108x. 126x. 170x. 46x

126-126x
---------------------------=0,336

(200+108x)-46x

x=0,4

Em 200+43,2-18,4=224,8 g

HNO3(ort) 126-50,4=75,6

AgNO3 (m) 170×0,4=68 g

NaCl•3KCl

58,5+223,5=282 g

282 g --------58,5 g NaCl

28,2 g--------x=5,85 g

282 g ---------223,5 g KCl

28,2 g----------x=22,35 g

HNO3+NaCl=NaNO3+HCl

63 g-----58,5 g------85 g----36,5
6,3 g-----5,85--------8,5 g----3,65 g

HNO3+KCl=KNO3+HCl

63 g-------74,5----101 g----36,5
18,9------22,35-----30,3----10,95

HCl(m) 3,65+10,95=14,6 g

HCl+AgNO3=HNO3+AgCl

36,5-----170----63------143,5
14,6-----68 g---25,2----57 g

Em 224,8+28,2-57=196 g

NaNO3 (m) 8,5 g (I)

KNO3(m) 30,3 g (II)

w%(I) 8,5×100/196=4,34%

w%(II) 30,3×100/196=15,5%

J: D

38. 14,6 g Na va Al dan iborat aralashma 100 ml suvda eritildi. Bunda 100 kPa va 17°C da o'lchangan 12,0 litr gaz ajraldi. Hosil bo'lgan eritmadagi ishqorning massa ulushini (%) toping.

A)13,89 B)20,78 C)7,04 D)10,5

Yechimi:

. PV. 100×12

n=---------=------------------=0,5 mol
. RT. 8,31×290

46x. 80x. x

2Na+2H2O=2NaOH+H2
54y. 80y.
2Al+2NaOH+6H2O=2Na[Al(OH)4]+3H2.
46x+54y=14,6
x+3y=0,5

x=0,2×80=16 g NaOH

y=0,1×80=8 g NaOH

NaOH(ort) 16-8=8 g

Em 100+14,6-1=113,6 g

NaOH(%) 8×100/113,6=7,04%

J: C

39. 180 gr suvda 33.6 (n.sh) oltingugurt (VI) oksid eritilishidan hosil bo'lgan eritmaning (p=1.6g\ml) qanday hajmda (ml) 11.2 (n.sh) SO3 ni eritib 61.25 % sulfat kislota eritmasini olish mumkin ?

Yechimi:
1)1-mo'l --- 80
1,5mo'l---x=120 SO3.
2) 120+180=300 gr eritma.
3) 1 ---- 98
1,5----x=147 gr
4) 147/300*100%=49% H2SO4.
5) 80 --- 98
100---x=122,5
6) 1 --- 80 SO3
0,5---x=40 gr
7) 122,5 12,25--40
\ /
61,25
/ \
49 61,25---x=200
m 200
8) V=----- ml ------=125 ml SO3
d 1,6

J: 125 ml

40. Molyal konsentrasiyasi 1,25 mol/kg bo’lgan eritma tayyorlash uchun 140 g mis sulfat tuziga necha gramm suv qo’shish zarur?

Yechimi:
1,25 mol/kg degani - 1,25 mol tuz 1 kg suvda eriydi.
m=1,25*160=200 g

200 g tuz ------ 1000 g suv

140 g tuz ------×=700 g suv

J: 700 g

41. Oksalat kislotaning suvdagi eritmasining molyal va foiz konsentratsiyasi 1:8,1 nisbatda bo'lsa, shu xaroratdagi to'yingan eritmasining eruvchanligini hisoblang?

Yechimi:
90x

-----------------=0,081x
90x+1000

X=1,23456789

C%=1,23456*8,1=10%

J: 10%

42. Kaliy gidrosulfitning 1,6 M eritmasining 80 ml hajmi bilan Kaliy sulfitning 80 ml eritmasi aralashtirildi. Hosil bo’lgan eritmaga 2 ml kaliy gidroksid eritmasi qo’shildi. Natijada kaliy gidrosulfidning konsetrasiyasi 0,617 mol/litrga etgan. Eritmaga qo’shilgan KOH eritmasining molyar konsentrasiyasini hisoblang.
Yechimi:
1)n=Cm*V=1.6*0.08=0.128 mol
2) n=Cm*V=0.617*0.162=0.1 mol
3) n=0.128-0.1=0.028 mol sarflangan
0.028 X
KHSO3+KOH=K2SO3+H2O
1. 1
X=0.028mol
Cm=n/V=0.028/0.002=14 M li
J: 14 M

43. KOH ning hajmi 18,667 ml (p=1,05 g/ml)10% li eritmasiga HCl ning 2M li hajmi 50 ml eritmasi quyilganda 1,96 kj issiqlik ajraldi. Neytrallash uchun reaksiyaning issiqlik effektini (kj/mol) toping.

A)56 B)12 C)18,7 D)28,0

Yechimi:
KOH(n) 18,667×1,05×0,1/56=0,035 mol

HCl(n) 2×50/1000=0,1 mol

KOH+HCl=KCl+H2O

0,035 mol-------------1,96 kJ
1 mol-----------------x=56 kJ

J: A

44. KOH+ H3PO4---->K2HPO4+ H2O reaksiyada olingan mahsulotlar massasi yig'indisi va sarflangan ishqor massasi farqi 73,5 g bo'lsa necha gr 40% li ishqor eritmasi sarflangan?
A)210 B)168 C)134,4 D)112

Yechimi:
2KOH+H3PO4=K2HPO4+2H2O

112 g. 174 g. + 36 g

(174+36)-112=98 g farq

98 g ----------112 g KOH

73,5 g --------x=84 g

Em 84/0,4=210 g

J: A

45. 160 g eritmadagi bariy nitrat va bariy gidroksonitratning massa ulushlari mos ravishda 6,75% va 16,3% ga teng. Ushbu eritmaga qanday hajmdagi (ml) 40% li (,p=1,25 g/ml) nitrat kislota qo'shilsa hosil bo'lgan eritmadagi kislotaning massa ulushi tuzning massa ulushidan 2 marta kichik bo'ladi?
A)88,2 B)110,2 C)78,8 D)63

Yechimi:

Ba(NO3)2 (m) 160×0,0675=10,8 g
Ba(OH)NO3 (m) 160×0,163=26,08 g

Ba(OH)NO3+HNO3=Ba(NO3)2+H2O

Ba(OH)NO3. HNO3. Ba(NO3)2

216 g ----------63 g ---------261 g
26,08 g------7,61 g--------31,51 g

10,8+31,51. 0,4x-7,61

--------------------=--------------------×2
160+x 160+x

x=72 g

Ev 72/1,25=57,6 ml

J: 57,6

46.