Фарғона давлат университети

Меҳнатни мухофаза қилиш
Меҳнатни муҳофаза қилиш қонуниятлари Ўзбекистон Республикаси Конституцияси, Ўзбекистон Республикаси Меҳнат қонунлари кодекси асосида олиб борилади. Меҳнатни муҳофаза қилишнинг қатор масалалари Конституцияда акс эттирилган². Меҳнаткашларни хавфсиз ва соғлом меҳнат шароити билан таъминлашни давлат ўзининг асосий вазифаси деб ҳисоблайди, бунинг учун зарур бўлган чора-тадбирларни қонун асосида амалга оширади. Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг 1992 йил 8 декабрида 12-чақириқ II сессиясида тасдиқланган Конституциянинг 18-20, 27, 29, 36-42-моддаларида меҳнатни муҳофаза қилиш масалалари баён этилган.  Конституция барча фуқароларни меҳнат қилиш ҳуқуқини таъминлайди яъни меҳнаткашлар маълум миқдорда ҳақ олиш ҳисобига иш билан таъминланадилар. Бу ҳуқуқ ҳафтасига 41 соатдан ошмаган иш соати белгилаш асосида ва йилига бир марта ҳақ тўланадиган (дам олиш) таътили бериш йўли билан амалга оширилади. Конституция бепул даволаниш, қариганда ёки меҳнат қилиш қобилиятини қисман ёки батамом йўқотганда социал таъминланиш ҳуқуқларини ҳам беради. Ўзбекистон Республикаси меҳнат қилиш қонуниятлари меҳнаткашларга яратиб бераётган шароитлар ва ҳуқуқлар ҳамда уларни назорат қилиш жиҳатидан дунёда энг илғор ҳисобланади. Меҳнатни муҳофаза қилиш қонунларини яратиш ва амалга оширишда касаба уюшмалари фаол қатнашади.Ўзбекистон Республикаси меҳнат қонунлари кодексида соғлиқни сақлаш, хавфсиз ва соғлом шароит яратиш, ҳалқ учун маданий ва маиший фаровонликни таъминлашга оид кўпгина масалалар кўриб чиқилган.
211-модда. Меҳнатни мухофаза қилиш тадбирлари
Барча корхоналарда хавфсизлик ва гигиена талабларига жавоб берадиган меҳнат шароитлари яратилган бўлиши керак. Бундай шаритларни яратиб бериш иш берувчининг мажбуриятига киради. Иш берувчи меҳнатни мухофаза қилиш талабларини бузганлик учун жавобгар бўлади.
212-модда. Ходимнинг меҳнатини мухофаза қилиш нормалари, ҳамда қоида ва йўриқномаларига риоя этиш мажбурияти
Ходим меҳнатни мухофаза қилиш нормаларига, қоида ва йўриқларига, шунингдек маъмуриятнинг ишни бехатар олиб бериш ҳақидаги фармонларига риоя қилиши, олинган шахсий химоя воситаларидан фойдаланиши инсонлар ҳаёти ва соғлигига бевосита хавф солувчи ҳар қандай ҳолат ҳақида раҳбариятга дарҳол хабар бериши шарт.