14-Mavzu: Ijtimoiy ustanovka Ijtimoiy munosabatlar va shaxslararo munosabatlar. Individual ong rivojlanishida ijtimoiy munosabatlarni xal qiluvchi roli. «Ijtimoiy rol’» tushunchasi. Ijtimoiy rol’ – ijtimoiy faoliyatni ijtimoiy zaruriy turi – ijtimoiy munosabatlar sistemasidagi shaxsni o‘rni bilan belgilab berilgan shaxs xatti – xarakatining usuli. Ijtimoiy rolni bajarishning turli xil usullarini «shaxsiy» bo‘lish imkoniyati. Shaxslararo munosabatlarni ijtimoiy munosabatlar sistemasida vujudga kelishi, uni namoyon bo‘lishi shartlari. Shaxslararo munosabatlarni emotsional asosi. Kichik guruxlarda shaxslararo munosabatlar xususiyatini umumiy xarakteristikasi.
15-Mavzu: Shaxsning ijtimoiy-psixologik xarakteristikasi Muomala tuzilishi va (funksiyasi) vazifalari. Muomala ijtimoiy va shaxslararo munosabatlarni amalga oshirish sifatida, muomalani 2 ta aspekti to‘g‘risida. Jamiyat rivojlanishida muomalaning roli.
Muomala tuzilishining mazmuni va shakli. Muomala jarayonini asosiy tomonlari: kommunikativ, interaktiv, perseptiv, muomalaga kirishuvchilar munosabatining xarakteri va birgalikdagi faoliyati xarakteri bilan aloqasi.
Odamlar o‘rtasidagi kommunikativ jarayonning xususiyati: informatsiyaning xarakatlanishi davomida boyishi va rivojlanishi. Kommunikativ jarayonda sheriklarning faol pozitsiyasining ta’sir xususiyati – Informatsiyani o‘zgartirishda ma’no muammosi. Kommunikativ vaziyatni ifodalashda sotsial psixologiyaning tushunchalar apparati. Kommunikatia turlari. Belgilarni optik – kinetik tizimi. Belgilarni paralingvistik va ekstralingvistik tizimi, kommunikativ jarayonni atshkil etishni fazoviy vaqt sistemasi. Vizual kontakt – «Ko‘z yordamida kontakt», kommunikatsiya jarayonida uni axamiyati.
Noverbal kommunikatsiyaning xar bir turini eksperimental tadqiq qilishdagi asosiy yo‘nalishlari.
Sotsial psixologiyada odamlarni bir – biriga ta’siri muammosi. Chet el sotsial psixologiyasida o‘zaro ta’sir akining anatomiyasini qurish muammosi. Didaktik ta’sir nazariyasi: «simvolik interaksionizm»da o‘zaro ta’sir muammosini xal qilish. O‘zaro ta’sir jarayonini komponentlari. O‘zaro ta’sir turlari. Sotsial psixologiyada konforizm va konflikt. O‘zaro ta’sirni eksperimental sxemasi. Besls sxemasi. Odamlar amaliy faoliyati va muomala jarayonida o‘zaro ta’sir metodlari va usullarining axamiyati. O‘zaro ta’sirning psixologisini etik tomonlarini ishlab chiqish.
Sotsial psixologiyada perseptiv jarayonlarni analiz qilish xususiyati. Shaxslararo idrokni ijtimoiy – perseptiv jarayonlar tizimidagi o‘rni. Shaxslararo idrokni muomala jarayonidagi o‘rni. O‘zaro idrok va muomaladagi sheriklarni bilish, ular o‘rtasidagi o‘zaro bir – birini tushunish asosi. Shaxslararo idrokni eksperimental tadqiq qilishning asosiy yo‘nalishlari. Idrokni mexanizmlari va effektlari. Stereotipizatsiya jarayonining mazmuni va axamiyati. Boshqa odam xatti – xarakati sabablari «taxlil qilish» kauzal atributsiyani asosidir. Atributsiya jarayoni strukturasi. Atributsiyani turi va shakllari. Shaxslararo idrokni emotsional tomoni shaxslararo attraksiya ko‘rinishi. Simpatiya, muxabbatlar, do‘stliklar – attraksiyaning turli ko‘rinishlari sifatida. Shaxslararo idrok aniqligi muammosi. Sotsial psixologiyada uni xal qilish xususiyati. Shaxslararo idrok aniqligini oshirishdagi amaliy vositalar. Sotsial psixologik trening o‘tkazish va qo‘llash.
Sotsial psixologiyada guruxlar muammosini qo‘yish uchun guruxlarni ijtimoiy analiz qilish axamiyati. Gurux tiplari va ularning tasnifi. Gurux turlari. Rasmiy va norasmiy guruxlar. Referent gurux va uning turlari. Sotsial psixologiyada guruxlarni tadqiq qilish uchun faoliyat prinsipi metadologik axamiyati. Gurux darajalari.Jamoalar va guruxlar. Jamoalarning psixologik belgisi – «biz» – xissiyotining yuzaga kelishi. Guruxlar va tashkilot. «Guruxiy ong» fenomeni. Guruxga mansublik fenomeni.
Katta guruxlar psixologiyasi muammosi. Katta guruxlarni sinflarga bo‘lish zaruriyati. Noformal birlashmalar va stixiyali tashkil etilmagan guruxlar psixologiyasi. Katta ijtimoiy guruxlar psixologiyasini tadqiq etishni o‘ziga xosligi, ijtimoiy psixologiyasi va ideologiyani o‘zaro munosabati.Etnik guruxlarni psixologik xususiyatlari. Etnik guruxlarni tadqiq etish. Metodologik prinsiplari. Etnik kelib chiqishni, etnik gurux mavjudligini ijtimoiy tarixiy sharoitlarga bog‘liqligi.
XX asr sotsial psixologiyasida kichik guruxlarga bo‘lgan qiziqishlarni sabablari. Ijtimoiy xayotda kichik gruppalar axamiyati oshishini ob’ektiv sharoitlari. Kichik gurux tushunchasi. Kichik guruxlar klassifikatsiyasi: birlamchi va ikkilamchi guruxlar , rasmiy va norasmiy , a’zoli va raferent guruxlar. Gurux va tashkilot. Tashkilot psixologiyasi. Kichik gurux tuzilishi. Individni guruxdagi o‘rni. Kichik guruxlar strukturasi va dinamik aspektlari. Guruxlarni rivojlanish muammosi. Guruxiy faollikni vositalashni faoliyatli prinsipi mazmuni. Ijtimoiy ustanovka. Status va rol’. Liderlik masalasi.
Shaxs tushunchasi. Shaxs va uning sotsial psixologik xususiyatlari. Shaxs tiplari va ularga psixologik xarakteristika. Shaxs sotsializatsiyasi. Sotsializatsiya tushunchasi. Sotsializatsiya omillari. Sotsial rol. Status va rol. Rolning shaxs xulq – atvoriga ta’siri. Ijtimoiy ustanovka. Ustanovka xaqida qarashlar. Uziadze tomonidan ustanovka muammosini o‘rganilishi. Lider xaqida tushuncha. Lider tiplari. Liderlik va raxbarlik.
