Fan/modul kodi

Kreditning harakat bosqichlari
ham uning muhim belgisi hisoblanadi. 
Qarzga beriluvchi qiymat harakatini quyidagi sxemada ifodalash mumkin: 
Кредит таркиби 
Кредит субъекти 
Кредит объекти 
Кредитор 
Қарз олувчи 
Қарзга берилувчи 
қиймат йўналиши 

---

144 
B
k 
O
kz
I
k 
... V
r
... Q
k 
F
ks
B
k 
– kreditning berilishi;
 
O
kz
– kreditning qarz oluvchi tomonidan vaqtinchalik ehtiyojlarini qondirish 
uchun olinishi; 
I
k
– kreditning ishlatilishi qarz oluvchining kreditni nima maqsadda 
olganligi bilan uzviy bog’ liq bo’ ladi;
 
 
V
r 
– qarz oluvchining xo’ jaligida qarzga olingan qiymat aylanmasi 
tugallanishini resurslarning aylanmadan chiqarilishini ifodalaydi;
 
Q
k
– kreditni qaytarish; 
F
ks
– vaqtinchalik berilgan qiymatni kreditor qo’ liga qaytib kelishi (% 
bilan). 
Kreditning mohiyatini malum vaqtdan keyin qaytarib berish va foiz bilan 
qaytarish sharti yanada kengroq ochib beradi. Bu har ikkala shartdan tashqari, 
kreditning iqtisodiy kategoriya sifatida harakat qilishini asoslash uchun iqtisodiy 
munosabatlarning chuqur ijtimoiy iqtisodiy belgilarini hisobga olish zarur.
Kredit mohiyatining tahlili uzluksiz jarayon. Tahlil jarayonida yangidan 
yangi belgilar, xususiyatlar yuzaga chiqishi mumkin. 
Har qanday iqtisodiy kategoriya o’ zining funktsiyalariga ega bo’ lgani kabi 
kredit ham o’ zining bir qator funktsiyalariga ega. Ijtimoiy iqtisodiy tizimda kreditning 
o’ rni va ahamiyati bajarayotgan funktsiyalari bilan aniqlanadi. Kreditning funktsiyasi 
– bu kreditning iqtisodiyotdagi faoliyati konkret ravishda namoyon bo’ lishidir. 
Kreditni tahlil qilishda, funktsiya, uning mohiyati va ahamiyati o’ rtasidagi 
oraliq bo’ g’ in sifatida ko’ rib chiqiladi. 
Kreditning funktsiyalari haqida olimlar o’ rtasida yagona izchillik yo’ q. 
I. Lavrushinning fikricha, kreditning funktsiyalarini tahlil qilishda ikkita 
echilmagan muammo mavjud: 
1. Funktsiyani tushunishning uslubiy asoslari. 
2. Funktsiyalarning tarkibi va strukturasi. 

---

145 
Kreditning tarkibiy qismidan kelib chiqqan holda unga quyidagi 
munosabatlarga xos funktsiyalar taalluqli: 
a) kreditorning qarz oluvchi va qarzga beriluvchi qiymat bilan munosabati orqali; 
b) qarz oluvchining kreditor va qarzga beriluvchi qiymat bilan munosabati orqali; 
v) qarzga beriluvchi qiymat bilan kreditor va qarz oluvchining munosabati orqali.