Fan/modul kodi

 
Keynsning likvidlikning afzal ko‘ rilishi nazariyasi 
Miqdoriy pul nazariyasida pulning sotib olish qobiliyati va baho darajasi 
muomaladagi pul miqdori bilan belgilanadi. Miqdoriy pul nazariyasining 
asoschisi fransuz iqtisodchisi J.Boden (1530 – 1596) hisoblanadi. Keyinchalik 
ushbu nazariyani ingliz iqtisodchilari D.Yum (1711 – 1776) va Dj.Mil (1773 –
1836), shuningdek fransuz Sh.Monteske (1689 – 1755) rivojlantirdi. 
D.Yum Angliyaga XVI – XVII asrlarda Amerikadan katta hajmda nodir metallarning
kiritilishi natijasida baholarni ortib ketishini kuzatib: ―pulning qiymatini uning 
miqdori belgilaydi‖ degan ta‘limotini ilgari suradi. 
Miqdoriy pul nazariyasining dastlabki vakillari pulni faqat to‘ lov vositasi sifatidagi 
vazifasiga e‘ tibor qaratadi, ularning fikricha pul va tovar ayirboshlash jarayonida 
uchrashishi natijasida pulning qiymati aniqlanadi degan noto‘ g‘ ri g‘ oyani ilgari 
suradilar. Shuningdek, ularning ta‘ limotidagi ikkinchi kamchilik muomalaga 
chiqarilgan barcha pullar muomala jarayonida ishtirok etadii deya ishonishlaridir. 
Haqiqatda esa ob‘ ektiv iqtisodiy qonunlar muomalaga zarur bo‘ lgan pulning 
miqdorini aniqlaydi. Bu bilan ular pulning jamg‘ arma, to‘ lov vositasi kabi 
funksiyalarini e‘ tibordan chetda qoldirishadi. 
Aylanish tezligining aniqlovchilari
Irving Fisher shuni isbotladiki, pulni aylanish 
tezligi iqtisodiy sub‘ ektlarning transaksiya qilishi bilan bog‘ liqligini ko‘ rsatdi. Agar 
bitim qilinayotganda hisob kitob schyotlari ishlatilayotgan 
bo‘ lsa va kredit 
kartochkalar, demak iqtisodiyotda ishlab chiqilgan tovar va xizmatlarga to‘ lash uchun 
kamroq pul kerak bo‘ ladi (Mi PxYga nisbatan)va aylanish tezligi (PxY)/M 
kattalashadi. Teskarisiga agar aholi sotib olganiga naqd to‘ lasa yoki chek bilan o‘ sha 
nominal daromad darajasida ko‘ proq pul kerak bo‘ ladi va aylanish tezligi pasayadi. 
Bunda Fisher taxmin qilgan ediki qisqa muddatda aylanish tezligini doimiy deb 
hisoblash mumkin chunki institutsional va texnologik faktorlar sekin o‘ zgaradi. 

---

Tenglama shuni qayd qiladiki, bitimlar hajmi berilgan YaMM bo‘ yicha qilinadiganlar 
PY pulga talab M
d
ko‘ rsatkichini aniqlaydi. Bundan Fisherning pul miqdorining asosiy 
xulosasi kelib chiqadi: pulga talab asosan daromadga bog‘ liq va foizli stavka pulga 
bo‘ lgan talabga ta‘ sir ko‘ rsatmaydi.