Fanlari kafedrasi mashina detallari fanidan ma’ruzalar matni angren-2008

Rasm-1

Chervyak o’ramlarining shakliga qarab : Arximed, evol’venta, konval’yuta shaklli turlarga bo’linadi.
Vazifasiga qarab: kuch va moment uzatadigan yoki kinematik jixatdan foydalaniladigan turlarga bo’linadi.
Agar chervyak o’z o’qiga tik tekislik bilan kesilganda hosil bo’lgan shaklning izi Arximed spiraliga o’xshasa, chervyak Arximed chervyagi deb, izi evol’ventaga o’xshash bo’lsa, evol’ventali chervyak deb, izi qisqartirilgan yoki cho’zilgan evol’ventaga o’xshash bo’lsa, bunday chervyak konvol’yuta chervyak deyiladi.

Uzatmaning geometriyasi va kinematikasi.

Boshlang’ich, bo’lish, ichki va sirtqi diametrlar uzatmaning asosiy parametrlari hisoblanadi. Ilashmaning qadami sifatida reykaning chervyak o’qi bo’ylab o’tgan tekislik bilan kesilganda xosil bo’lgan qadami t_s modul’ sifatida esa shu qadamning (t_s ning) P ga nisbati olinadi.

Chervyaklar bir kirimli yoki ko’p kirimli bo’ladi va Zr bilan belgilanadi.

Chervyakning profil burchagi
  20⁰ bo’ladi, o’qiy modul’
m  ^ts
s _

Chervyakning nisbiy diametri. q  ^dбr
m_s
Bo’lish diametri d_br=q m_s
sirtqi diametri D_e1=d_br +2m_s

ichki diametri D_i2= d_br – 2.4m_s

Chervyakning o’ramlar qirqilgan qismi uzunligi L.
Chervyak g’ildiragining o’lchamlari bo’lish diametri d_bz= m_s Z_z Tish uchi diametri
D_ez= d_bz + 2 m_s
Tish tubi diametri D_iz= d_bz – 2.4m_s
G’ildirak tishlar soni Z_z >28 qilib olish tavsiya etiladi. Markazlararo masofa:

A= 0.5 m_s (q +Z_z)
Chervyak uzatmalarda uzatish soni quyidagicha:

i  ⁿ¹
n_2
 Z_z
Zr

Chervyak tezligi

.V_r
  □d_r □n₁
60□1000

G’ildirak tezligi
_{V }  □d_r □n_{2 z} 60□1000
^Vz  tg; V_r

 – chervyak vint chizig’ining ko’tarilish burchagi odatda G’ildirakning chervyak sirtida sirpanish tezligi
  30

V_c 


Chervyakli uzatmada xosil bo’ladigan kuchlar: