Fanidan O’quv – uslubiy majmua

Gidning o‘zini tutishi. Gid o‘zining xulqi, muomalasi bilan ekskursantlarga

kuchli ta’sir ko‘rsatadi. Ular esa o‘z navbatida quyidagilarga e’tibor beradilar:

gidning birinchi marotaba avtobusga kirishi, guruh bilan salomlashishi, haydovchi
bilan suhbati, mikrofonni ushlashi, qay ohangda muomala qilishi va h.k. Mahoratni

takomillashtirish jarayonida gid yomon odatlardan holi bo‘lishi kerak: baland

ovozda gapirish, haddan ziyod ishoralar ishlatish, suhbatdosh gapini bo‘lish, keskin

ohangda gapirish, qo‘pollik, bashang kiyinish, bo‘yanish, soxta hissiyotlar,

maqtanish ham o‘rinsizdir.
Gid bevosita muloqot zonasi xodimi hisoblanadi. Ekskursiya jarayonining

birinchi daqiqalaridan boshlab u ekskursantlar bilan o‘zaro muloqotga kirishadi.

Ekskursiya xizmatlari muvaffaqqiyatining ko‘pgina qismi gid shaxsiyati va

individualligiga xislatlariga bog‘liq bo‘ladi. Pedagogik mahorat, muloyimlik,

sabrlilik, nizoli vaziyatlarda o‘zini tuta olish kabi xislatlar ekskursiya guruhida

sokin ishchan muhitni ta’minlaydi. Etiket qoidalaridan xabardor bo‘lishlik ham gid

uchun muhimdir. Bu muammoga ekskursiya xodimlari katta e’tibor beradilar.

Etiket – bu odamlarga nisbatan munosabatlarning tashqi namoyoni, xulq-atvorning

belgilangan tartibidir. Bu tartiblarga atrofdagi odamlar bilan munosabat, jamoa
joylaridagi xulqi, nutqsiz muloqot vositalari (ayollarga nisbatan hurmat, kattalarga

hurmat, salomlashish odobi, stol atrofida va suhbatda o‘zini tutish qoidasi,

mehmonlarga hurmat va h.k) kiradi.
Xulosa qilib aytganda, ekskursiya xizmatini tayyorlovchilar ekskursiya

etiketi tushunchasini kiritsalar maqsadga muvofiq bo‘lardi. Bu turistik xizmatlarni

taqlim etish madaniyatining oshishiga olib keladi.

57