Фанидан маъруза матни

Қуѐш сув иситкичи
(солнечный водонагреватель) – сувни 50-60
о
С гача иситиш учун 
(душхона, кирхона ва бошқаларда) мўлжалланган (одатда «қайноқ яшик» типидаги) гелиоқурилма. 
Қуѐш сув иситкичининг нурланаѐтган сирти жануб томонга қаратилган бўлиб, горизонтга 
нисбатан 25-35
о
бурчак остида ўрнатилади. Сув иситиладиган қозон трубасимон ѐки ясси (Ф.И.К. 
анча юқори) бўлиши мумкин. Иссиқ сув юқорига кўтарилади ва чиқариш бакига йиғилади, совуқ 
сув эса қозоннинг ост қисмидан берилади. Қуѐш сув иситкичининг 1 м
2
юзасидан кундузи ҳарорат 
55
о
С ли 70-80 л сув олиш мумкин (28.11 ва 28.12-расмлар). 

---

 
 
28.11-расм. Қуѐш сув иситкичи схемаси. 
 
28.12-расм. Қуѐш сув исткичи секцияси. 
 
Қуѐш электр станцияси
(солнечная электростанция) – қуѐш радиациясини электр 
энергияга айлантирадиган электр станция. Кўзгулар тизими ѐрдамида қуѐш нури дасталанади ва 
буғ қозонига йўналтирилади. Ҳосил бўлган буғ турбогенераторни ҳаракатга келтиради. Буғ қозони 
ўрнида термоэлектрогенератор ишлатиш ҳам мумкин. Мавжуд қуѐш электр станциясининг Ф.И.К. 
15% дан ошмайди, олинадиган қувватнинг солиштирма киймати ИЭС ларникидан бир неча марта 
юқори. 
Гелиотехника
(гелио ва техника) – техниканинг қуѐш радиацияси энергиясининг амалда 
фойдаланиш учун қулай бўлган бошқа турдаги энергияларга айланишини ўрганадиган соҳаси. 
Гелиотехника 
гелиоқурилмалар
ни лойиҳалаш, тайѐрлаш ва текшириш масалаларини ўз ичига 
олади. Қишлоқ хўжалигида ва бошқа энергия манбалари бўлмаган ѐки уларни қуриш иқтисодий 
жиҳатдан талабга жавоб бермаган ҳолларда, кам энергия талаб қиладиган ва тарқоқ истеъмолчилар 
учун гелиотехникани қўллаш истиқболли ҳисобланади.