Фанидан маъруза матни

 
Пўлат-темирбетон қувурлар 
Қувурда сув оқиши бекитилса ва унинг юқори қисмидаги затвор ѐпиқ бўлса, ҳамда ҳаво 
ўтқазувчи (трубалар) қурилмалар функцияси бўзилса, вакуум ҳосил бўлиши мумкин. Ташқи ҳаво 
босими қувур ичида вакуум бўлганда унинг қобиғининг эзилишига олиб келиши мумкин, агарда 
босимлар фарқи критик босимдан ошса. 
Юмолоқ трубалар учун критик босим қиймати қаттиқлик халқаси бўлмаганда: 
бу ерда - қобиқнинг ҳисобий қалинлиги; 
Е – пўлатнинг эластиклик модули; 
Д – қувур диаметри. 
Ҳақиқий ортиқча ташқи босим ортиқча юкланиш коэффициенти илан критик босимдан 
кичик бўлиши керак Р/m Р
КР
. 
M=0,5 – иш шароити коэффициент ини олиб, 
эканлигини топамиз. 

---

22.2- жадвал 
Труба 
Ҳалқалар оралиғидаги масофа қобиғи , мм да 
ички диаметри, m
10 
12 
14 
16 
18 
20 
22 
2 
6 
10,8 
20,0 
- 
- 
- 
- 
3 
4,5 
6 
8 
12 
16,5 
- 
- 
4 
3,0 
4,5 
6 
8 
10,8 
12,6 
20 
5 
2,0 
3,6 
5 
7,2 
8 
10 
12,6 
 
Қувур таянчлари 
Очиқ усулда жойлашган қувурлар анкер таянчларга маҳкамланадилар. Бу таянчлар ҳар-хил 
қувурга таъсир қилувчи кучларни қабул қилиб, трассада қувур турғунлигини таъминлайди. Оралиғ 
таянчлар анкер таянчлар ўрталиғида жойлашиб қувурни ушлаб туради. Қирқма қувурлар оралиғ 
таянчларда бемалол ўқий деформацияга мос равишда силжиши мумкин Чўкадиган тупроқларда 
қувурнинг баландлик бўйича (тик) ўзгаришини таъминлайди. 
Анкер таянчлар орасидаги масафа 150...200 м қилиб олинади. Қувур қиялиги горизонтга 
нисбатан кичик бўлиб, улар компенсаторга эга бўлса, Узунлик масафалари анкер таянчлар учун 
350...400 м бўлиши мумкин. 
Қувурлар асоси бўлиб (Н.Д.) катталиги ҳисобланади ва шу катталик орқали қандай пўлат 
материалдан тайѐрланиши аниқланади. Масалан, кам углеродли пўлат учун НД 550...650. 
Легирланган пўлат ишлатилганда НД 1500...2000.