Фанга кириш. Театр саҳнасини ёритиш тарихи. Театрлардаги ёритишнинг турлари. Режа

РАНГЛАРНИ ИДРОК ҚИЛИШ
Хроматик тур, ахроматик тур, тўқлик, равшанлик – буларнинг ҳаммаси бизга рангларни идрок қилиш деб аталадиган нарсани беради. Кўоиш эшитиш каби интегративдир. Бироқ қулоқни товуш обортонларини қабул қилишни ўргатиш мумкин бўлса, кўз ўзининг табиатига кўра, ёруғлик нурларининг алоҳида ташкил этувчиларини фарқлаш қобилиятига эга эмас.Рангнинг бир хил равшанлик ва бир хил хроматик турида инсон кўзи тахминан унинг 120 та ранг турини кўриши мумкин.
РАНГ ҲАРОРАТИ
Қизиган жисмнинг ҳарорати билан ундан нурланаётган ёруғлик ранги орасида боғланиш мавжуд. Иссиқликни нурлантирмайдиган ёруғлик манбаларининг ранг ҳарорати, - масалан, булутсиз ҳаво ранг осмон – уларнинг физик ҳароратига мос келмайди. Осмон 25000 °С гача қиздирилган бўлиши мумкин эмас.
Ёруғлик манбасининг ранг ҳарорати ундан нурланаётлан ёруғликни эталон нур тарқатгичнинг таралаётган ёруғликни таққослаш билан аниқланади. Эталон нур тарқатгич (Планк нур тарқатгичи) – бу гипотетик физик жисм бўлиб, у ўзига тушаётган ҳамма нурланишни ютади. Бундай жисм абсолют қора жисм дейилади. У ёруғлик манбадан чиқаётган ёруғлик рангидай нур чиқармагунча қиздирилади. Мана шунда абсолют қора жисмнинг Кельвин градусларида ўлчанган физик ҳароратини ўрганилаётган ёруғлик манбасининг ранг ҳарорати деб атаймиз. Кельвин шкаласи Цельсий шкаласига эквивалент бўлиб, Кельвин шкаласининг абсолют ноли Цельсий шкаласининг минус 273 °С ига тўғри келади. Қиздирилаётган жисмнинг ҳарорати 800 К га етганда ундан чиқаётган хира нурланиш сезиларли бўлиб қолади. Секин-аста жисм узун тўлқинли диапозда жойлашган тўқ сариқ ёруғлик нурлантира бошлайди. Қизил турдаги ранглар паст ҳароратга, юқори ҳароратга ҳаво ранг-оқ турдаги ранглар тегишлидир. 7000 К дан 10000 К ларгача бўлган ранг ҳароратида қисқа тўлқинли нурланишлар устунлик қилади. Тўқ сариқ ёруғлик сариқ ундан сўнг оқ ва бинафша ёруғликка айланади.
Ранг ҳароратини махсус асбоблар ёрдамида аниқлаш мумкин. Бу асбоблар юқори аниқликдаги ўлчовни таъминлай олмасада, маълумот сифатида фойдаланиш мумкин бўлган фойдали ахборотни беради.