Fan: makroiqtisodiyot

Nomoddiy investitsiyalar-investor kapitalni kengaytirish va qayta takror ishlab chiqarish uchun qo`yilgan nomaterial qo`yilmalar bo`lib, ular mulkiy mablag`lar balansida o`z aksini topmaydilar. Ular ishlab chiqarishni takomillashtirish uchun, firma yoki korxona hodimlari malakasini va ilm darajasini ko`tarish yoki mamlakat miqyosida “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”ni amalga oshirish uchun qo`yilgan qo`yilmalar yoki keng ma`noda “inson intellektiga” qo`yilgan mablag`lar va patent va litsenziya, nau-xau (intelektual kapital), inovatsiyalar (kashfiyot yoki yangi texnika va texnologiya yechimlari) uchun qo`yilgan qo`yilmalar kiradi. Bularga yana har xil ijtimoiy tadbirlar va dasturlarni amalga oshirish uchun qo`yilgan qo`yilmalar kiradi.

Amaliyotda mavjud bo`lgan investitsiyalarni quyidagi turlarga ajratiladi:

1. Nimalarga sarflanishiga qarab:

• 
  Sof investitsiyalar- asosiy kapital hajmini ko`paytirishga sarflanadi;
  
• 
  Yalpi investitsiyalar- asosiy fondlarning hajmini ko`paytirishga va eskirishi o`rnini qoplashga sarflanadi;
  

2. Investorning maqsadiga qarab:

• 
  Bevosita investitsiyalar- muayyan xo`jalik sub`ektini boshqarishda, ishtirok etish huquqini olish va foyda chiqarish maqsadida uning ustav kapitaliga mablag` solishdir;
  
• 
  Portfel investitsiyalar-investorning konkret maqsadiga erishishi uchun xizmat qiladigan va bir butun qilib to`plangan turli qiymatlarning yig`indisidir;
  
• 
  Annuitet (moliyaviy renta)-vaqti-vaqti bilan investorga muayyan daromad keltirib turadigan investitsiyadir.
  

3. Investitsiya sub`ektlariga qarab:

• 
  Xususiy investitsiyalar-o`z xususiy kapitali, zayomlar(shu jumladan obligatsiya zayomlar), shuningdek, jalb etilgan capital hisobidan amalga oshiriladi;
  
• 
  Davlat investitsiyalari- byudjet ajratmalari, uzoq muddatli ssudalar va boshqa jalb etilgan resurslar hisobidan amalga oshiriladi.
  

4. Tijoriy xatarga munosabatiga qarab:

• 
  Hisobga olingan xatarlarga borishga tayyor investor-biron-bir sub`ektga mablag` solayotgan investor tadbirkor bo`lib, u qanday xatarga borayotganligini avvaldan hisoblagan;
  
• 
  Har qanday xatarga borishga tayyor investor-o`yinchi tadbirkor hisoblanadi va u har qanday xatarni ham yengishga tayyor bo`ladi.
  

5. Tayinlangan ob`ektga qarab:

• 
  Kapital investitsiyalar-real aktivlarga sarflanadi;
  
• 
  Inovatsion investitsiyalar- texnikaning yangi avlod va yangi texnologiyalarni ishlab chiqish va o`zlashtirishga sarflanadi;
  
• 
  Ijtimoiy investitsiyalar-inson salohiyatini va malakasini rivojlantirishga, ta`lim sohasiga, ishlab chiqarish tajribasini rivojlantirishga va nomoddiy ne`matlarning boshqa shakllariga sarflanadi