Falsafa” kafedrasi «G‘oyalar falsafasi» fanidan o‘quv-uslubiy majmua toshkent-2011

Mafkuraviy munosabatlar, g’oyaviy ziddiyat va mafkuraviy tolerantlik

«Mafkuraviy munosabatlar» tushunchasi, uning namoyon bo‘lish xususiyatlari. Turli goyalarni maksad kilib olgan ijtimoiy subektlar orasidagi mafkuraviy munosabatlar. «Mafkuraviy ziddiyat», «Mafkuralar kurashi» tushunchalari. Vayronkor goyalarga asoslangan buzgunchi mafkuralar - ijtimoiy bekarorlik omili.

«Mafkuraviy tolerantlik» tushunchasi. Xilma-xil goyalarga ega ijtimoiy subektlar o‘rtasidagi tolerant munosabatlar. Demokratiya, erkinlik va konun ustivorligi-mafkuraviy tolerantlik omili. «Mafkuraviy plyuralizm» tushunchasi, uning zamonaviy talkini va namoyon bo‘lishi.

Mafkuraviy inkiroz va goyaviy bo‘shliq

«Mafkuraviy inkiroz» tushunchasi, uning namoyon bo‘lish xususiyatlari. Goyalar tizimining kadrsizlanishi mafkuraviy inkirozning sababi sifatida. Mafkuraviy inkirozga olib keladigan omillar va sabablar. Ochik va yopik tarzda namoyon bo‘ladigan mafkuraviy inkirozlar. Ijtimoiy va mafkuraviy inkirozlarning o‘zaro alokadorligi. Mafkuraviy inkirozning okibatlaring oldini olish va undan chikish yo‘llari.

Mafkuraviy immunitet va ideologik profilaktika

«Mafkuraviy profilaktika» tushunchasi, uning moxiyati va mazmuni. Mafkuraviy profilaktika – ma’naviy soxadagi faoliyatning tarkibiy kismi. Mafkuraviy profilaktikaning namoyon bo‘lish darajalari. Undagi ta’sir va aks ta’sir, individuallik va ommaviylik.

Mafkuraviy profilaktika va immunitetning o‘zaro alokasi va boglikligi. Xozirgi zamonda mafkuraviy immunitet xosil kilishning samarali yo‘llari, usul va vositalari.

Mafkuraviy jarayonlar sotsiologiyasi

«Mafkura sotsiologiyasi» tushunchasi. Mafkuraviy jarayonlarga sotsiologik yondashuvning o‘ziga xos xususiyatlari. Goyalar amaliyotini kuzatish, ilmiy-amaliy o‘rganish, baxolash va prognoz kilish.

Mafkuraviy jarayonlarni analiz kilish usullari. Muayyan xudud yoki ijtimoiy subektning goyaviylik darajasini aniklash. Bevosita suxbat, tezkor so‘rovlar o‘tkazish va sotsiologik anketalar orkali monitoring olib borish. Turli tadbirlar o‘tkazish, mafkuraviy tarbiyaning xilma-xil usul va vositalarni ko‘llash darajasini xisobga olish.