Тушуниш жараёни нима билан боғлиқ бўлади?
А
.Англаб етиш, яъни инсон учун маълум маънога эга бўлган нарсаларни
аниқлаш билан
Б. Изоҳлаш билан В. Тавсифлаш билан Г. Талқин билан
111.Тушуниш қанақа шароитларда содир бўлади?
А.Ўзаро алоқа Б. Баҳс, монолог
В. Полилог, ўзаро мулоқот Г.
Ҳамма жавоблар тўғри
112.Фaробий билишнинг қандай шаклларини кўрсатиб ўтади?
А.
Ҳиссий ва оқилона
Б. Ақлий ва иррационал
В. Хотира ва тасаввур Г. Ақлий ва идрок
113.«Сезмайдиган одам ҳеч нарсани билмайди ва тушунмайди», деган фикр
қайси файласуфга тегишли?
А
.Аристотель
Б. Форобий В. Платон Г. Ибн Сино
114.Билишнинг қайси шакли тамойил сифатларини бирламчи ва иккиламчига
механик тарзда ажратишга қарши йўналган?
А.
Сезги
Б. Ҳаёл В. Хотира Г. Тасаввур
115.«Унинг кучи тажрибада мавжуд образларни нафақат қайта чақиради,
балкн уларни бир-бири билан боғлайди ва шу тариқа уларни умумий
тасаввурлар даражасига кўтаради». Бу фикр билишнинг қайси шаклига
тегишли?
А.
Ҳаёл
Б. Хотира В. Тасаввур Г. Идрок
116.Илмий билнш даражаларини кўрсатинг.
А.
Эмпирик ва назарий
Б. Ҳиссий ва амалий
B.Трансендентал ва ақлий Г. Эмпирик ва амалий
117.Эмпирик билнш шаклларини санаб ўтинг?
А.
Кузатиш, эксперимент, илмий далиллаш
Б. Моделлаштириш тарихий аналогия, башорат
В. Илмий муаммо, муаммоли вазият, тарихилик
Г. Гипотеза, парадигма, назария
118.Эмпирик билишнинг қайси шакли табиатнинг ўзида мавжуд нарсалар ва
ҳодисаларни қайд этади?
А.
Кузатиш
Б. Эксперимент В. Илмий далиллаш Г. Моделлаштириш
119.Фалсафа кандай таълимот?
А) Олам хакидаги яхлит таълимот; Б)Фалсафа олам хакидаги умумий
таълимот;
С)Фалсафа инсон хакидаги, инсоний кадриятлар хакидаги таълимот;
Д)
Фалсафа-табиат, жамият ва инсон тафаккури тараккиѐтининг энг умумий
конунлари
тугрисидаги таълимотдир.
120.
Дунѐкарашнинг кандай тарихий типлари бор?
А) Дунѐкарашнинг диний, илмий, хаѐлий типлари мавжуд;
Б) Дунѐкарашнинг тотемистик, дуалистик, методологик, илмий-фалсафий
типлари бор;
С)
Дунѐкарашнинг мифологик, диний ва илмий-фалсафий каби тарихий
типлари бор;
Д) Дунѐкарашнинг маърифий, маданий, адабий-бадиий типлари мавжуд.
121. Дунѐқараш нечта унсурдан ташкил топади:
А)
дунѐқараш 5 та унсурдан ташкил топади;
Б) дунѐқараш куп унсурлидир;
С) дунѐқараш дин ва фалсафа унсуридан иборат; Д) дунѐқараш 2 та унсурдан
ташкил топади.
122. Фалсафанинг асосий функциялари:
А) Тарбиявий, умумлаштирувчи, билиш, чамалаш, башорат килиш;
Б)
Методологик, дунѐкарашлик, билиш, ижтимоий, аксиологик, тарбиявий
.
С) Тарбиявий, дунѐкараш, умумлаштирувчи, билиш;
Д) Дунѐкарашлик, методологик, чамалаш, башорат килиш.
123. Дунѐкараш инсонни нимага эга килади?
А
) Дунѐкараш инсонга хаѐт маъноси ва максад - муддаосини англаб олиш
имконини беради;
Б) Дунѐкараш туфайли одамзод уз хайвоний қусурларидан холи булади;
С) Дунѐкараш туфайли инсон маънавияти бой булади;
Д) Дунѐкараш инсон иродасини мустахкамлайди.
124. Тараққиѐт нима?
А)у харакатнинг бир тури Б)тараққиѐт ривожланиш демакдир
С)тараққиѐт инсон омилига боглиқ
Д
) у олдинлама харакат бўлиб, нарса ва ходисанинг янги юқори сифатга
ўтишидир
125. Материя қандай куринишларга эга?
А) Материя қаттиқ куринишга эга Б)Материяни куриш мумкин эмас
С)Материя модда ва майдон куринишларига эга
Д) Материя атом
куринишига эга
126. Харакатнинг илмий-фалсафий мазмуни кайси жавобда тугри
курсатилган?
А) Ривожланиш ва усиш; Б) Олдинга кетиш, камайиш ва оркага кайтиш,
емирилиш;
С) Оламда содир булаѐтган хар кандай узгариш;
Д) Нарсаларнинг фазодаги ихтиѐрий жой алмаштириши.
127. Фазо категориясининг фалсафий маъноси кайси жавобда тугри
курсатилган?
А)Ичида турли юлдуз ва сайѐраларни камраб олган бушлик;
Б) Нарса ва ходисаларнинг кулами, узаро жойлашиши тартибини
билдирадиган категория;
С) Предметлар, нарсаларнинг эгаллаган хажмини билдиради;
Д) Предметлар, нарсаларнинг узок-якин, баланд-паст, унгда-чапда каби
холатларда жойлашишини
билдиради.
128. Тараккиѐт каерда юз беради?
А) Тараккиѐт тирик ва нотирик табиатда юз беради;
Б) Тараккиѐт факат табиатда юз беради;
С) Тараккиѐт факат инсон тафаккурида юз беради;
Д)
Тараккиѐт – табиат, жамият ва инсон тафаккурида юз беради
129. Онг нима?
A)Юксак даражада ташкил топган материя Б) Инсон миясининг маҳсули
С)Инъикоснинг олий руҳий шакли Д)
Барча жавоблар тўғри
130. Онгнинг таркибий унсурларига нималар киради?
A)Сезги, идрок, тасаввур
Б)Тушунча, ҳукм, идрок, тасаввур
С)
сезги, идрок, тасаввур, фикр, ҳис-ҳаяжон, ирода
Д)Ирода, билиш, ҳис қилиш
131. Ижтимоий онг шаклларини кўрсатинг?
A)Диний, фалсафий, сиѐсий, ҳуқуқий
Б)Ижтимоий, ахлоқий, руҳий, маънавий
С)Сиѐсий, математик, физик, химик, эстетик
Д )
Сиѐсий, ҳуқуқий, ахлоқий, эстетик ва диний
132. Онг соҳаларини кўрсатинг?
A)
Илмий, назарий ва эксперимент
Б)Кундалик ва назарий
C)Тарбиявий, ахлоқий ва назарий Д)Илмий ва эмпирик
133. Онг инсонни нимага чорлайди?
А
)Онг инсонни ўз-ўзини англашга чорлайди
Б)Инсонни ўзлигидан йироқлашишга олиб келади
C)Инсонни турли хил фаолиятга ундайди
Д)Онг воқеъликни анализ қилади
134. Онгни тарихий шаклланишир ва ривожланишига таъсир этувчи омиллар.
А
)Ҳиссиѐт, билим ва ақл
Б)Тил, меҳнат ва нутқ
C)Ижод, назария ва билим Д)Онг ўз-ўзидан тарққий этаверади
135. Индивидуал онг билан ижтимоий онг фарқи нимада?
А)Иккаласи ҳам умумий мазмун-моҳиятга эга Б)Фалсафада бунинг аҳамияти
йўқ
C)Бири яккаликни иккинчиси умумийликни ифодалайди
Д)Ҳеч қанақа фарқ йўқ
136. Амалиѐт нима?
А) амалиѐт кишиларнинг мақсадга мувофиқ, ишлаб чиқариш фаолиятидир
.
Б) амалиѐт кишиларнинг моддий ва маънавий фаолиятидир.
С) амалиѐт билимлар ва тажриба мажмуасидир.
Д) амалиѐт кишиларнинг хар қандай моддий фаолиятидир.
137. Хиссий билишнинг шаклларини айтиб беринг.
А) сезги ва идрок. Б) тасаввур ва хукм.
С) сезги, идрок, тасаввур, хукм. Д)
сезги, идрок, тасаввур
138.Илмий билишнинг назарий даражаси услубларини аниқланг.
А) индукция, дедукция, иделлаштириш, абстракция.
Б) моделлаштириш, мавхумлик ва аниқлик, аналогия.
С) абстракция, индукция ва дедукция. Аналогия, идеаллаштириш,
моделлаштириш,
Д) системали ѐндашиш. Мавхумлик ва аниқлик, тарихийлик ва мантиқийлик.
классификация, кузатиш, тажриба, солиштириш.
139. Билиш объекти деганда нимани тушунасиз?
А) билиш объекти фақат объектив реалликдир.
Б)
билиш объекти бутун борлиқдир.
С) билиш объекти тафаккурдаги тимсол (образ)дир.
Д) билиш объекти билишга қаратилган нарсалар холос.
140. Хақиқатга берилган қайси таъриф тўғри?
А) хақиқат инсонга боглиқ бўлмаган олам хақидаги билимлар мажмуидир.
Б
) хақиқат объектив воқеаликка мос келувчи, амалиѐтда синалган билимдир.
С) хақиқат билимларнинг зиддиятсизлигидир.
Д) у билимларнинг самарадорлиги, фойдалилигидир.
141. Қайси шакллар хиссий билиш босқичига тегишли?
А)
идрок
. Б) ирода. С) хукм. Д) интуиция.
142.Қайси услуб илмий билишнинг эмпирик даражасида қўлланилади?
А) аксиоматик Б)
кузатиш
. С) синтез. Д) аналогия.
143.Қайси услуб илмий билишнинг назарий даражасида қўлланилади?
А) ўлчаш. Б) эксперимент. С) таққослаш.
Д) формаллаштириш
.
144. Илмий билиш нимадан бошланади?
А) илмий билиш илм олишдан бошланади; Б) илмий билиш ўзликни
англашдан бошланади; С)
илмий билиш илмий муаммони англашдан
бошланади;
145.Индивидуаллашган маънавий борлиқ - бу нима?
А
.Инсоннинг ички дунёси
Б. Инсоннинг ташқи дунёси
В. Ижтимоий макон ва вақт Г. Тўғри жавоб йўқ
146. Билиш ҳақидаги таълимот бу -...
А.
Гносеология
Б. Онтология В. Идеология Г. Эпистемология
147.Илмий билиш қайси тушунча билан номланади?
А.Эпистемология
Б. Онтология В. Идеология Г.
Гносеология
148.Қайси қаторда эмпиризм вакиллари берилган?
А.Бэкон, Локк, Гоббс
Б.Платон,Августин В. Декарт, Гоббс Г. Вольтер,
Конт
149.Ўзини қуршаган дунёдаги нарсалар ва ҳодисаларни сезгилар орқали
идрок этишга нима деб аталади?
А.
Перцепция
Б. Апперцепция
B.Фатализм Г. Формализм
150.Борлиқни англашнинг ғояларда ифодалаш нима дейилади?
А.
Апперцепция
Б. Перцепция
В. Фатализм Г. Формализм
151.Оптимизм нима?
А.
Дунёни билиш мумкинлигини таъкидлайди
Б. Дунёни билишни
рад этади
B.Худони тан олмайди Г. Тўғри жавоб Б ва В
152.Дунёни билиш мумкинлигини рад этувчилар кимлар?
А.
Агностиклар
Б. Гностиклар В. Оптимистлар
Г. Скептиклар
153.Билимнинг неча тури мавжуд?
А.3 Б. 4
В. 5
Г. 2
154.Билим бу - ...
А.
Ҳақиқатга мос келадиган ва асосланган ишончдир
Б. Билим - ёлғон
маълумот
B.Ҳали асосланмаган фикр Г.Ҳақиқатга мос келмайдиган фикр
155.«Агар Р ҳақиқий бўлса, бу ҳолда S Р ни билади». Бу шарт билимнинг
қайси турига тегишли?
А.Ҳақиқийлик
Б. Ишончлилик В. Асослилик
Г. Аниқлик
156.Диалектика категорияларини тизимга солиш ва формал мантиқий
фикрлашнинг умумий қонунларини ишлаб чиқишга уриниш кимнинг ижоди
билан боғлиқ?
А.
Аристотель
Б. Платон В. Суқрот Г. Демокрит
157.Ўз даврининг фан ютуқларидан ҳисобланган модда ва ҳаракатнинг
сақланиш ғоясини ким яратган?
А.Ломоносов-Лаву азе
Б. Ньютон-Лейбниц В. Кант-Лаплас
Г. Эйнштейн
158.Кант категорияларининг неча турини фарқлайди?
А.3 та
Б. 4 та
В. 5 та
Г. 2 та
159.Кант макон ва вақтни категорияларнинг қайси турига киритади?
А.Ҳиссий Б. Идрок В. Ақл
Г.
Тасаввур
160.«Соф ақлнинг танқиди» асрининг муаллифи ким?
А.
Кант
Б. Фихте В. Шеллинг Г. Гегель
161.Шеллинг табиатни тушунтиришда қайси нозицияда турган?
А.
Пантестик
Б. Рационалисток B.Атестик Г. Дуалистик
162.Диалектикани ким фанга киритган?
А.Гегель Б. Кант
В. Шеллинг Г. Фихте
163.Гегель мантиқий неча қисмга бўлади?
А.3 Б. 4 В. 5 Г. 2
164.Қайси олим ўз таълимотида «Инкорни-инкор» қонунидан фойдаланади?
А.
Гегель
Б. Кант
В. Шеллинг Г. Фихте
165.Гегель фалсафасининг 3-чи қисми нима?
А.Руҳ фалсафаси
Б. Мантиқ B.Натурфалсафа Г. Илмий фалсафа
166.Ахлоқ мезонлари кишиларнинг жамиятдаги мавқеларига, иқтисодий
таъмннланганлик даражасига қараб ўзгариб, такомиллашиб борувчи
ижтимоий жараёндир, деб ҳисоблаган файласуф қайси жавобда тўғри
кўрсатилган?
А.Конфуций Б. Лао Цзи В. Суқрот Г.
Форобий
167.Қадимги ҳинд фалсафий мактабларининг икки гуруҳи қайси жавобда
тўғри кўрсатилган?
А..
Астика ва Настика
Б. Веданта, Санкхья
В. Йога, Вайшешика Г. Ньяя ва Миманса
168.Дунё бўлинмас бўлакчалар (атомлар)дан ташкил топган, деган
таълимотни илгари сурган юнон файласуфи ким?
А.
Демокрит
Б. Фалес В. Гераклит Г. Анаксимен
169.Ибн Синонинг фанлар классификациясида барча фанларни қандай
туркумларга ажратилган?
А.Амалиёт фанлари ва назарий фанлар Б. Само фанлари ва Ер фанлари
В. Мантик ва математика фанлари
Г. Фалсафа ва математика фанлари
170.IX-ХIII асрларда қайси мутафаккирлар Марказий Осиё ҳудудида яшаб
ижод этган?
А.Ал-Хоразмий, Форобий, Ибн Сино, Абу Райхон Беруний
Б.Форобий, Ибн Рушд, Фаридиддин Аттор
В.Мирзо Улуғбек, Қозизода Румий, Беруний
Г. Алишер Навойи, Форобий, Ал-Хоразмий, Ибн Сино
171.Қайси аллома «Шарқ Арастуси» - «Муаллим ус-соний» деган юксак
номга сазовор бўлган?
А.
Абу Наср Форобий
Б. Абу Райхон Беруний В. Ибн Сино Г. Али
Қушчи
172.Форобий фикрича, билимларни ўзлаштириш қандай усул ва воситалар
орқали амалга ошади?
А.
Сезиш, идрок этиш, хотира, тасаввур қилиш, мантиқий мулоҳаза юритиш,
тафаккур
Б. Мантиқий тафаккур, интуиция, эътиқод
В. Сезиш, хотира, тасаввур, ирода, мантиқий мулоҳаза, тажриба
Г. Фикрий эксперимент, сезиш, ҳис қилиш, тасаввур, идрок
173.Форобий билишнинг қандай шаклларини фарқлайди?
А.Ҳиссий ва оқилона
Б.Интуитив ва мантиқий
В. Оқилона ва илоҳий Г. А ва Б жавоблар тўғри
174.Абу Али ибн Сино фикрича, моддий дунё предметлари асосан
билишнинг қайси турининг асоси бўла олади?
А.
Сезгининг
Б. Тафаккурнинг
В. Интуициянинг
Г. Ўзликни англашнинг
175.Сўфизмда табиат ва Аллоҳ қандай талқин этилади?
А. Аллоҳ ва табиатни узвий деб қарайди
Б. Табиат Аллоҳдан ажралган деб қарайди
В. Аллоҳнинг табиатга бефарқлигини ёқлайди
Г
. Табиатни Аллоҳ яратган бўлсада, табиатдаги ўзгаришлар объектив деб
қарайди
176.Дунё билан ўзаро алоқа қилиш тажрибасиии умумлаштирувчи ҳодиса бу
-...
А.Фикрлаш
Б. СўзлашB.Идрок этиш
Г. Сезиш
1.Муаммолар қўйиш ва уларни ечишга қаратилган фаол жараён қандай
номланади?
А.Тафаккур
Б. Изланиш В. Тасдиқлаш Г.
Исботлаш
2.Мантиқий тафаккур нима?
177.А.Тафаккур қоидалари, қонунлари ва томонларига мувофиқ бир
ҳақиқатни бошқа янада теранроқ ҳақиқатга интилишдир
Б. Борлиқ ёки унинг айрим хоссалари ҳақида тасаввурнинг шаклланишига
имконият яратувчи ахборот
B.Ечимини топиш муҳим амалий ёки назарий аҳамиятга эга бўлган масала
ёки масалалар тўплами
Г. Муҳим хоссалар ва муносабатлар мажмуи
178.Объектив борлиқ жараёнларнинг алоқаси, уларнинг ривожланиши ўзнга
хос нарсалар мантиғи нимани ташкил этади?
А.Объектив мантиқни Б. Нисбий ҳақиқатни B.Объектив ҳақиқатни Г.
Субъектив мантиқни
179.Тушунча бу - ...
А
.Нарсалар ва ҳодисаларнинг умумий, муҳим хосса ва алоқалари акс этувчи
фикр
Б.Фикрнинг шундай бир шакли, унда тушунчаларни боғлаш йўли билан
бирор нарса ҳақидаги бирон-бир фикр тасдиқланади ёки рад этилади
B.Мушоҳаданинг нисбатан тугалланган бирлиги
Г. Мураккаб нарсани оддий нарсага айлантириш олий даражаси
180.«Эйдос» атамаси қандай маънони билдиради?
А
.«Кўриниш образи»
Б. «Тасаввур» B.«Ҳис қилиш»
Г. Барча жавоблар
тўғри
181.Билишнинг эмпирик ва бошқа даражаларининг маъносидаги фарқлар
қачон аниқланган?
А.XX асрнинг 30-йилларида Б. ХIХ асрнинг 80-йилларида
В. XX асрнинг 20-йилларида Г. XX асрнинг 50-йилларида
182.Ҳақиқатни мантиқий далиллар ёрдамисиз англаб етиш қобилияти нима
деб аталади?
А.
Интуиция
Б. Хулоса В. Тафаккур Г. Сезги
183.Янги даврда интеллектуал интуиция ҳақидаги таълимот кимлар
томонидан яратилган?
А
.Декарт, Спиноза, Лейбниц
Б. Декарт, Юм, Бергсон
В. Юм, Беркли, Лессинг
Г. Шелер, Ламетрий, Гольбах
184.Бевосита билим ва сезги аъзолари орқали бнлишни рад этган ва
сезгиларни сохта деб эълон қилган Левкипп ва Демокрит қайси мактаб
вакиллари бўлганлар?
А.
Элей мактаби
Б. Пифагор мактаби В. Киник мактаби Г. Кирен мактаби
185.Қайсн файласуфнинг фикрича, «Ақл-сезги аъзолари фаолиятининг
ҳақиқий натижаларни узлуксиз қайд этувчи кўзгудир».
А.Ж.Локк
Б.Спиноза B.Лейбниц Г. Гассен
186.Дильтей тушунишни қандай тавсифлаган?
А.Матн муаллифининг маънавий дунёсига кириш
Б. Инсоннинг борлиққа муносабати
В. Объект моҳиятини аниқлаш
Г. Билишнинг бошланиш нуқтаси
187.«Тушуниш инсоннинг борлиққа ўзига хос муносабати, инсоннинг
дунёда мавжуд бўлиш усулидир». Ушбу таъриф муаллифи ким?
А.М.Хайдеггер
Б. В.Дильтей В. М.Бахтин
Г. С.Тульмин
188.«Ўтмиш маданиятини тушуниш талқин қилувчининг ўузини тушуниши
билан узвийдир». Ушбу фикр муаллифи ким?
А.
Х.Г.Гадамер
Б. С.Тульмин В. Рузавин Г. М.Хайдеггер
189.«Фалсафа» сўзининг луғавий маъноси тўғри кўрсатилган жавобни
белгиланг:
А.
Юнонча, «phileo» - «севаман» ва «sophia» - «донолик».
Б.Юнонча,
«phileo» - «севаман» ва «sophia» - «билиш»
В.Лотинча, «philo» - «севаман» ва «sophi» - «донишмандлик».
Г.Лотинча, «phileo» - «севаман» ва «sophia» - «донолик»
190.«Фалсафа» атамасини биринчи бўлиб қайси файласуф ўз асарида
қўллаган?
A.Аристотель Б.
Пифагор
B.Суқрот Г.Платон
191.Археолог олимларнннг фикрига кўра тик оёқда юрувчи «homo sapiens»
одам тахминан неча миллион йил олдин вужудга келган?
A.5 млн йил аввал
Б. 3,5 млн йил аввал
В.1,5 млн йил аввал
Г.
2 млн йил аввал
192.Қуйидаги жавоблардан қайси бирида дунёқарашнинг нисбатан муҳим
функцияси кўрсатилган?
А.Билиш функцияси Б. Қадриятларга муносабати
B.А, Б, Г жавоблар тўғри Г. Хулқ атворни белгилаш
193.Дунёқарашнинг тузилиши қандай?
А
. Дунёни сезиш, идрок этиш, тушуниш
Б. Дунёни тасаввур қилиш
В. Ахлоқни юксалтириш Г. А, Б, В жавоблар
тўғри
194.Дунёни сезиш бу -…
А
.Бу ўзини қуршаган дунёни сезгилар ёрдамида ҳиссий идрок этиш.
Б. Фақат объектларни англаш В.Инсон ўзини тушуниш
Г. Ақл ёрдамида тушуниш
195.Фақат инсонга хос хусусиятни аниқланг:
A.
Дунёни тушуниш
Б. Ҳаракат қилиш
В.Дунёни сезиш (қисман)
Г. Барча жавоблар нотўғри
196.Тарихан дунёқарашнинг шакллари бу - ...
А. Миф, дин, фалсафа, фан
Б. Миф, фан, ов
B.Дин, санъат, меҳнат Г. Фан, фалсафа, ов
197.Миф атамаси қандай маъноларни англатади?
А.Ривоят, афсона
Б. Санъат, воқеа
В.Ўйин, санъат Г. Афсона, уруш
198.Мифлар нималар орқали ифодаланади?
А.Ривоят, эртаклар
Б. Эртаклар, қўшиқлар
В.Меҳнат, ов
Г. Қўшик, куй
199.Фалсафий тафаккур Қадимги Шарқ ва Ғарбда ижтимоий онгнинг
дастлабки шакли сифатида қандай кўринишда вужудга келган?
А.
Мифология
Б. Онтологик В. Гносеологик
Г. Диалектик
200.Мифологияда дастлаб кандай масалалар куйилган?
А
.Дунё қандай вужудга келган ва у қандай ривожланади? Ҳаёт ва ўлим нима?
Б.Нега туғилдик ва нимага ўламиз В. Биз киммиз
нега туғилдик
Г. Ундай назария бўлмаган
Do'stlaringiz bilan baham: |