Фалсафа” фанидан оралиқ назорат саволлари «Фалсафа» атамасининг моҳияти ва мазмуни. 1-жавоби: «Фалсафа нима дегани?»

1. Дунёқарашлик функцияси. Фалсафий билимларнинг асосий хусусияти бўлиб, инсонни борлиқ, материя, табиат, жамият, инсон, инсон онги ва тафаккури, инсонни дунёнинг билиш ҳақидаги энг умумий қарашлари билими билан қуроллантиради.
2. Методологик функцияси. Фалсафа бошқа фанлардан фарқли ўлароқ табиат, жамият ва инсон тафаккурининг энг умумий қонунлари ҳақидаги фандир. Фалсафа методология сифатида тиббиёт илми тараққиётининг конкрет тарихий шароитлари билан қонуниятли алоқасини тушунишга, илмий кашфиётлар ва уларнинг тадбиқ этилишини ижтимоий қийматини ва умумий истиқболини чуқурроқ а нглашга ёрдам беради
3. Гносеологик функцияси. Фалсафа дунёни билиш асосида уни ўзгаришида инсонни фаол фаолият кўрсатишга ундайди. Фалсафа амалий ва назарий масалаларни ҳал қилишда катта роль ўйнайди. Буларнинг барчасида фалсафанинг гносеологик функциясида намоён бҳлади.
4. Ижтимоий функцияси. Фалсафа инсоннинг ижтимоий табиатини ва моҳиятини очиб бериш билан бирга, у инсоннинг табиатга муносабатини, жамиятнинг табиат билан узвий боғлиқлигини кўрсатиб беради, шунингдек инсоннинг табиатга ғамхўрлик билан муносабатда бҳлишини ўргатади.
5. Эвристик функцияси (“эврика” грекча сўз бўлиб, кашф этиш, деган маънони англатади) гносеологик вазифаси билан боғлиқ бўлиб, табиат, жамият ва инсон тафаккури ривожланишининг умумий янги қонуниятларини кашф этишни характерлайди.
6. Праксиологик функцияси фалсафий ғоя ва назариянинг ижтимоий ҳаётга амалий татбиқ этилиши билан изоҳланади.
7. Интегратив функцияси фан билан чамбарчас боғлиқ. Реал борлиқнинг янги ва янги объектлари ва ҳодисалари инсон назарий тадқиқотлари соҳасидан ўрин олиши, шунингдек илгари маълум даражада англаб етилган нарсалар ва ҳодисаларни янада чуқурроқ ўрганишга бўлган эҳтиёж илмий билим ўз ривожланишининг дастлабки босқичларидаёқ табақаланишига туртки беради.
8. Тарбиявий функцияси. Бу функцияси кишининг ақлий жиҳатдан камол топишида, назарий тафаккурнинг қарор топишида, жамиятнинг етук кишиси бўлиб етишишида юксак ғоявий мустаҳкам эътиқод руҳида тарбиялашда, илмий дунёқарашни қарор топтиришда муҳим роль ўйнайди. Умуман фалсафани ўрганиш ва чуқур эгаллаш ҳар бир бўлғуси мутахассиснинг тафаккур доирасини ва фаол ҳаётий позициясини тарбиялайди.
Фалсафа тафаккур ривожининг буюк ютуғи ва инсоният маънавий юксалишининг муҳим омилидир. У кишиларнинг оламни билиши, жамиятнинг юксалиши, одамларнинг маҳоратини намоён қилиши, инсон қадриятларининг юксакликка кўтарилиши билан боғлиқ.

5. 
   Фалсафанинг ижтимоий тараққиётдаги ўрни ва аҳамияти.
   
6. 
   “Дунёқараш” тушунчаси ва унинг моҳияти.
   

6-ЖАВОБ: Дунёқараш нима? Ҳамма замонларда ҳам инсон олдида унинг атроф муҳитга, бошқа одамларга, ўз-ўзига нисбатан муносабатини белгиловчи саволлар кўндаланг туради. Ҳар биримиз ундай ёки бундай тарзда уларга дуч келамиз. Бизни ўраб турган дунё нимадан ташкил топган? Уни билиб бўладими ва агар билиш мумкин бўлса, қай даражада? Инсонни ўзи нима? У қандай бўлиши керак? Ўлимдан сўнг бизни нима кутади? Дунёни нима бошқаради? Дунёда ёвузлик муқаррарми? Инсон дунёни ўзгартира оладими?
Мана шундай саволларга жавоблардан инсон дунёқараши шаклланади. Дунёқараш - бу инсонни ўраб турган дунё ва унинг унда тутган ўрнига нисбатан қарашлар мажмуидир. Дунёқарашнинг асосий масаласи - «Мен» (субъект дунёси) ва «Мен - эмас» (субъектга нисбатан ташқарида бўлган дунё) ўртасидаги муносабатдир. Дунёқараш дунё тўғрисидаги умумий ғоялар, қарашлар, инсоннинг дунёда тутган ўрни, ҳаётий йўналиши, ишонч эътиқоди, идеали, билим тамойиллари, ўзи ва бошқаларнинг ҳаётдаги ўрнини белгилаб олиши, инсон моҳиятини, ўзлигини англаши ҳақидаги қарашлар тизимидир.