Falsafa asoslari

371





Yuqorida ta’kidlab o'tilganidek, inson tafakkuri noosfera- ning turli-tuman yo‘nalishlarini vujudga keltirmoqda. Nano- texnologiyalar bugun hayotimizga kirib kelmoqda. Tabiat va nanotexnologiyaning o‘zaro munosabati murakkab bo‘lib va ko‘p ma’noli xususiyatlarga ega. Uning o‘ziga xosligi shunda ko‘rinadiki, nanotexnologiyaning ba’zi bir obyektlari tabiat obyektlaridan farq qiladi. Tabiatda mavjud bo‘lmagan nano- mahsulotlar sun’iy dunyoni paydo qilib tabiatga nisbatan mu- nosabatni qiyinlashtiradi. Shu bilan birgalikda nanotexnologiya nafaqat sun’iy dunyoni yaratadi, balki tabiat bilan yangi mu- nosabatlarni o‘rnatadi. Bu muammolar bugun insoniyat oldiga turli-tuman hal etilmagan masalalarni ham qo‘ymoqda. Texni- ka insoniylashuvi, inson ma’naviyati bilan uyg‘unlashuvi, in- son manfaatlari har bir insonning ongi va faoliyatiga singishi lozim. Negaki ular inson ma’naviy olami, estetik ongi va didi, estetik ehtiyojlariga ham ta’sir ko‘rsatadi. Shunday ekan olamni estetik anglashda texnologiyalarning roli muhimligini hayot- ning o‘zi ko‘rsatmoqda. Buni kompyuter texnologiyalari, in- ternetning farzandlarimizga ta’siri orqali ko‘rishimiz mumkin. EAV va kommunikatsiya texnologiyalaridan ma’lumotlar oqimi manfaatdorlik nuqtayi nazaridan yetkazilishi, ataylab qarama- qarshi xarakterdagi ma’lumotlarni ketma-ket berish orqali oxir- oqibatda yoshlarning idrokini susaytirishga olib keladi. Internet va uning shakllari bo‘lgan internet-televideniya, internet-radio, elektron pochta, onlayn-video, ijtimoiy tarmoqlar kabi ko‘plab axborot tarqatish texnologiyalari imkoniyatlaridan yoshlarning ma’naviyati va bilim darajasini oshirishda maqsadli va oqilona foydalanish zarur.

Shu o‘rinda reklamalarga ham alohida to‘xtalib o‘tish lozim. Reklamaning estetik jihatlari va g‘ayriestetik holatlar mavjudligi hech kimga sir emas. Ayrim firma va kompaniyalar o‘zlarining sifatsiz ayni paytda zararli mahsulotlarini reklama qilishda usta- lik bilan foydalanmoqda. Bunday reklamalarni ko‘rgan yoshlar maqtalgan «o‘sha» narsalarni tatib ko‘rishni xohlaydi. Bu reklama beozor ko‘ringani bilan ma’lum mamlakat turmush tarzini ham yoshlarga yetkazayotgani, ularda qiziqish uyg‘otayotganini unut-