Falsafa asoslari

240





o'xshashlik, tafovut, yoMdosh o‘zgarishlar va qoldiqlar metodlari kiradi. Ularning har birini alohida ko‘rib chiqamiz.

Yagona o‘xshashlik metodi. Unda o‘rganilayotgan hodisaning sababi haqidagi xulosa shu hodisaning kuzatilayotgan tomonlari- ni solishtirish, ularning o‘xshash tomonini aniqlash asosida hosil qilinadi. Bu metoddan foydalanib xulosa chiqarilganda, hodisa- ning kuzatilayotgan hollari uchun faqat bitta holatgina umumiy bo‘lsa, ana shu holat mazkur hodisaning sababi deb olinadi. Ya- gona o'xshashlik metodining formulasi:

1. 
   ABC a
   
2. 
   ADE a
   
3. 
   AGF a
   

Demak, A holat ma’lum darajada a hodisaning sababidir. Yagona tafovut metodi. Bu metod faqat ikki holatda, ya’ni hodisaning vujudga kelgan va kelmagan hollarini taqqoslash aso- sida hodisaning sababini aniqlash usuli bo‘lib, unda mavjud hol- lar bir-biridan faqat bitta holati bilan farq qiladi. Shuning uchun ham mazkur holat kuzatilayotgan hodisaning sababi bo‘lsa kerak, deb taxminiy xulosa hosil qilinadi.

ABC a

BC a emas.


Demak, A holat a hodisaning sababi bo‘lishi mumkin.