F. R. Abduraxmonov z. E. Abduraxmonova

K asbga  yo'n altirish  
-   bu  yoshlarni 
kasbga ega b o iishlaridagi psixologik - pedagogik va meditsina bilan 
b o g iiq   bir  butun  jarayon  b o iib ,  unda  shu  yoshlam ing  xohishlari- 
dan,  havaslari,  qobiliyatlari  va xalq  xo‘jaligini, jam iyatni  mutaxas- 
sislarga  b o ig a n   ehtiyojlarini  hisobga  olgan  holdagi  yuz  beradigan 
jarayondir. 
K asbga y o ‘na!tirish 
-  bu pedagoglarni  ta iim  va tarbiya 
berish jarayonida  o ‘quvchilardagi  qobiliyat va  qiziqishlardan  kelib 
chiqqan  holdagi,  ulardagi  psixologik  xususiyatlami  hisobga  olgan 
tarzdagi  maslahatlar berish jarayonidir.
Kasbga  y o ‘naltirishda  asosan  maktab  psixologlari  ish  olib  bor- 
salarda,  bu  jarayonda  ko‘proq  o ‘qituvchilaming  o ‘mi  va  roli  katta 
b o iad i.  0 ‘qituvchi  o ‘quvchi  bilan  doimo  bilim  berish  davomida 
muloqotda  b o ia d i  va  undagi  qobiliyat,  havas,  qiziqishlar  haqida
111

---

ko‘proq  m a’lumotlarga  ega  b o ia d i.  Shulardan  kelib  chiqqan  holda 
o ‘qituvchining  kasb tanlashda o ‘quvchiga  ta’siri  ham,  yo‘nalish be- 
rishga  imkoniyati  ham yuqori  b o ia d i.
Bu  yuqoridagi  chizmada  biz  shaxsning  kasbiy  yo‘nalishi  bilan 
b o g iiq  tomonlami  ko‘rsatganmiz.  5-chizma [18,  93.  ]
Kasbga  yo‘naltirishda  o ‘qituvchining  roli  katta  b o iib ,  o ‘qituvchi 
o kquvchi  bilan  bevosita  ishlashi 
undagi  ko"plab  va  xususiyatlami 
o ‘rganib  boradi.  Shuni  ta’kidlash  kerakki,  bo‘lg‘usi  kasbni  tanlayot­
gan  yoshlar  hayotida bu jarayon  ular uchun va ota onalar uchun  juda 
mas’uliyatli  va  qiziqarli  jarayon  hisoblanadi.  Bu  davrda  o ‘quvchilar 
va  ota  -  onalar  his  -  hayojonga,  ikkilanishlar  va  tashvishlarga  to la  
davr hisoblanadi.  Bu  davrda о‘qituvchining  vazifasi  ota - onalarga va 
o ‘quvchilarning  o‘ziga  yordam  berish,  ularni  to‘g‘ri  kasb  tanlashlari 
uchun  maslahatlar berish hisoblanadi.
112

---

Shuni  ham  esdan  chiqarmaslik 
kerakki,  kasb  tanlash  davri- 
dagi  o ‘quvchilar  hali  kasbni  mustaqil  tanlay  olmaydilar,  ular­
ning  ko‘pchiligi  qaror  qabul  qilishda  qo‘rqineh  hissini  boshidan 
o ‘tkazadilar.  Kasb  tanlashda