Ғ. м. қосимов менежмент ўзбекистоп Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги упиверситетлар ва олий техника

Муҳокама учун саволлар
1. Таш килотни бош қариш да мансаб ва таъсир этиш ата­
малари нималарни англатади, уларга таъриф беринг.
2. Ташкилотдаги муваффақият ва муваффақиятсизликлар- 
га мапсабдорнинг қандай боғлиқликлари бор?
3
Лавозим дараж аси билап мансабнинг ҳажми орасида­
ги боғлик/ш к туш унтирилсин.
4
Ш ахеий мансаб пимапи билдиради?
5
Таш килотда мансабнинг манбаларига туш унтириш бе­
рилсин.
g 
Ташкилотда шахеий асос гуруҳига кирувчи мансабнинг 
манбаи келтирилсин, уларга тавсиф беринг.
j  
Ташкилотдаги таш килий асос гуруҳига кирувчи м ан ­
баи келтирилсин, уларга тавсиф беринг.
g 
Ташкилотда мансабдорнинг шахеий таъсир этиши нимани 
англатади ва қандай ҳолатда самарали бўлиши мумкин?
1 4 - б о б
МЕНЕЖМЕНТНИНГ ОДАТИ ВА 
МЕНЕЖМЕНТЛАРНИНГ НУФУЗИ
14.1. Сардорлик назариясининг шарҳи
Сардорлик — бу шахсга ва одамлар гуруҳига таъ­
сир эта олиш қобилияти бўлиб, мақсадларга эришиш
196
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

учун уларни ишлашга ундай олишдир. Биз юқорида 
кишиларга таъсир этиш ва ўзининг кетидан эргаш- 
тириш учун кўпгина воситалар борлигини таъкидла- 
ган эдик. Шу билан бирга айтиб ўтган эдикки, сама­
рали сардорлик ёки раҳнамолик ва самарали бошқа- 
риш 
бир хил эмас. Сардор расман ташкилотнинг 
раҳбари бўлиши ҳам ва, аксинча, бўлмаслиги ҳам 
мумкин. Сардор билан раҳбарликни ягона битга шахс­
га тўғри келиши мақбул ҳодиса ҳисобланади. Бу ерда 
жавобсиз қолган муҳим савол: раҳнамо бўлмиш бош- 
қарувчи ўзини қандай тутиши лозим? Ташкилотнинг 
мақсадларига эриш иш ида одамлар им кониятини 
йўналтириш учун раҳнамо ўзининг қандай энг сама­
рали хулқий одатлари ва таъсир кўрсатиш воситала­
рини намоён қила олиши керак?
Бу — мураккаб саволлар, уларга жавоб бериш од­
дий изланиш билан ҳал қилинмайди. Сардорлик на­
зарияси раҳнамоликнинг қайси тавсифи энг самара­
ли эканлигини ва нима учунлигини аниқлашга ва ол- 
диндан айтиб беришга ҳаракат қилади. Самарали 
сардорликнинг муҳим омилларини аниқлашда бихе- 
виорист-олимлар учта ёндашишни: шахеий сифат 
нуқтаи назаридан ёндашиш, хулқий ёндашиш ва ҳола- 
тий ёндашишларни қўлладилар.
XX аср бошларида раҳбарлик, сардорлик тадқи- 
қот учун объект бўла бошлади. Аммо 1930 ва 1950 
йиллар орасида раҳнамоликни ўрганиш катта кўлам- 
да ва тизимли асосда олиб борилди. Ушбу эрта олиб 
борилган тадқиқотлар ўзининг мақсади қилиб раҳ- 
барларнинг самарали хусусиятларини ёки шахсий тав- 
сифларини ажратиш кераклигини аниқлади. Сар­