Ф. М. Аюпова, Ю. К. Жабборова г и н е к о л о г и я

Мақсад: 
аёл организмида ту- 
хумдонлар фаолиятини динами- 
када кузатиш ва баҳолаш
«Базал ҳароратни ўлчаш.»
Мақсад: 
тухумдонлар фаолия- 
тини аниқлаш.
Кўрсатма: 
бепуштлик, 
ҳайз 
циклини бузилиши, қонтрацеп- 
ция.
Таъминланиши: ҳарорат ўлча- 
гич (термометр), вазелин. 
Қадамлар:
1
. Мазкур 
тестни 
ўтказиш 
тўғрисида аёлга тушунтирилади.
2. Иккита термометр ва ёзув 
дафтарчаси бўлиши керак.
3. Аёл 
ёзув 
дафтарчасига 
календар куни, ҳайз куни, тўғри 
ичакдаги ҳарорат, тана ҳарорати 
ва эслатмани ёзади.
25

---

4. Аёлга тушунтирилади, ҳарорат эрта тонгда уйқудан уйғонгач битта 
термометрга вазелин суртиб, тўғри ичакка 2-3 см чуқурликда, 
иккинчисики- қўлтиқ остига қўйиб ўлчайди.
5. Хароратни 7-10 дақиқа давомида ўлчайди, ҳар бир термометр 
кўрсаткичи алоҳида қаторга ёзилади.
6
. Одатда базал ҳарорат икки фазали, яъни ҳайз циклини биринчи 
ярмида 37 градусгача, иккинчи ярмида эса 37 градусдан баланд. 
Орасидаги фарқ 0, 4 градусдан кам бўлмаслиги лозим (16-расм).
«Қорачиқ» симптомини аниқлаш.
Мақсад: 
организмни эстрогенлар билан тўйинганлигини аниқлаш.
Кўрсатма: 
бепуштлик, ҳайз цикли бузилишлари.
Таъминланиши: гинекологик кресло, қин кўзгулари.
Қадамлар:
1. Аёл гинекологик креслодаоёқларини тизза ва чаноқ-сон бўғимларида 
букилган ҳолатда ётади.
2. Текширув ҳайз циклини 10- 13- 14- ва 17- кунларида ўтказилади.
3. Кўриш учун қин кўзгулари қўлланилади.
4. Бачадон бўйнини кўриш учун, қинга кўзгулар киритилади.
5. Бачадон бўйнини ҳайз циклини ўртасида кўрилганда, организмда 
эстрогенлар билан тўйинган бўлса, ташқи бўғизнинг бироз очилиб 
ўртасида «қорачиқ» кўрилади.