Ф. Жуманова, С. Авазова, Г. Жобборова, У. Хуснетдинов

Рағбатлантириш қонунияти
–
педагогик жараённинг самарадорлиги ўқув-тарбиявий 
фаолиятнинг ички мотивлари, ташқи омиллар табиати ва 
уларнинг қанчалик яхши ишлаши (таъсир кўрсатиши) ҳамда ўз 
вақтида бўлишига боғлиқлиги 
4.9-расм. Педагогик жараённинг қонуниятлари 
Шахснинг педагогик жараёнда камол 
топиш (ривожланиш) қонунияти –
шахснинг ривожланиш, камол топиш тезлиги ва 
эришадиган даражаси ирсият, ўқув-тарбия муҳити ва 
унинг ўқув-тарбиявий фаолиятга жалб этилишига, 
шунингдек қўлланиладиган педагогик таъсир 
воситалари ва усулларига боғлиқлиги. 

---

124 
нияти – шахснинг ривожланиш, камол топиш тезлиги ва эришадиган даража- 
си ирсият, ўқув-тарбия муҳити ва унинг ўқув-тарбиявий фаолиятга жалб эти-
лишига, шунингдек қўлланиладиган педагогик таъсир воситалари ва усулла-
рига боғлиқлиги. 
3. Педагогик таъсирни ўқув-тарбия жараёни орқали бошқариш қону-
нияти - педагогик таъсирлар самарадорлиги ўқитувчи ва ўқувчилар ўртасида-
ги қайтар алоқалар жадаллигига, ўқувчига кўрсатиладиган тузатувчи таъсир-
лар кўлами, уларнинг табиати ва асосланганлигига боғлиқлиги.
4. Рағбатлантириш қонунияти - педагогик жараённинг самарадорли-
ги ўқув-тарбиявий фаолиятнинг ички мотивлари, ташқи омиллар табиати ва 
уларнинг қанчалик яхши ишлаши (таъсир кўрсатиши) ҳамда ўз вақтида бўли-
шига боғлиқлиги. 
5. Педагогик жараёнда ҳиссий, мантиқий ва амалий жиҳатлар ёки 
ташқи (педагогик) ва ички (билиш) фаолият бирлиги қонунияти – педаго-
гик жараённинг самарадорлиги ўқитувчи ва ўқувчиларнинг шахсий фаолияти 
сифатига, яъни ҳис (идрок) қилиш тезлиги ва хусусиятларига, идрок қилинган 
нарсаларни мантиқий тушунишига, тушунилган нарсалардан амалда фойдала-
нишига боғлиқлиги.
6. Педагогик жараённинг шартланганлик қонунияти - ўқув-тарбия 
жараёнининг бориши ва натижалари шахс ва жамият эҳтиёжларига, моддий-
техник ва иқтисодий имкониятларга, маънавий-руҳий, санитария-гигиеник ва 
эстетик шароитларга боғлиқлиги.