Ф. Жуманова, С. Авазова, Г. Жобборова, У. Хуснетдинов

қонуниятлари билан узвий, мустаҳкам боғланган (4.9-расм):
1. Педагогик жараённинг ўзгарувчанлик қонунияти – педагог ва ўқув-
чилар ўртасидаги ўқув-тарбия жараёни тадрижий, босқичли, поғонали хусуси-
ятга эгалиги: оралиқ ютуқлар қанча катта (юқори) бўлса, якуний натижа шунча 
салмоқли бўлиши ёки кейинги барча ўзгаришлар кўлами олдинги ўзгаришлар-
га боғлиқ бўлиши. 
2. Шахснинг педагогик жараёнда камол топиш (ривожланиш) қону-  

---

123 
 1 2 3 4 5 6
Педагогик жараённинг
шартланганлик қонунияти
–
ўқув-тарбия жараёнининг бориши ва натижалари шахс ва 
жамият эҳтиёжларига, моддий-техник ва иқтисодий 
имкониятларга, маънавий-руҳий, санитария-гигиеник ва 
эстетик шароитларга боғлиқлиги 
Педагогик жараённинг қонуниятлари: 
Педагогик жараённинг ўзгарувчанлик қонунияти
– 
педагог ва ўқувчилар ўртасидаги ўқув-тарбия жараёни 
тадрижий, босқичли, поғонали хусусиятга эгалиги: оралиқ 
ютуқлар қанча катта (юқори) бўлса, якуний натижа шунча 
салмоқли бўлиши ёки кейинги барча ўзгаришлар кўлами 
олдинги ўзгаришларга боғлиқ бўлиши. 
Педагогик жараёнда ҳиссий, мантиқий ва 
амалий жиҳатлар ёки ташқи (педагогик) ва 
ички (билиш) фаолият бирлиги қонунияти
 –
педагогик жараённинг самарадорлиги ўқитувчи ва 
ўқувчиларнинг шахсий фаолияти сифатига, яъни ҳис 
(идрок) қилиш тезлиги ва хусусиятларига, идрок 
қилинган нарсаларни мантиқий тушунишига, тушунилган 
нарсалардан амалда фойдаланишига боғлиқлиги. 
Педагогик таъсирни ўқув-тарбия жараёни 
орқали бошқариш қонунияти
–
педагогик таъсирлар самарадорлиги ўқитувчи ва 
ўқувчилар ўртасидаги қайтар алоқалар жадаллигига, 
ўқувчига кўрсатиладиган тузатувчи таъсирлар кўлами, 
уларнинг табиати ва асосланганлигига боғлиқлиги.