Ф. Жуманова, С. Авазова, Г. Жобборова, У. Хуснетдинов

16-боб. Таълим муассасаси ва уни бошқариш. Бошқарувнинг 
ўзига хос хусусиятлари ва бошқарув органлари 
 
16.1. Таълим ташкилотлари (муассасалари): тизими ва турлари 
Таълим (ўқув-тарбия) ташкилотлари (муассасалари) тизими – асо-
сий мақсади маърифатли (маълумотли, ўқимишли, тарбияли, маданиятли) ша-
хсни шакллантириш, камол топтириш бўлган, расмий белгиланган давлат ва 
нодавлат ижтимоий тузилмаларини (мактабгача таълим ташкилотлари, умум-
таълим муассасалари, профессионал таълим муассасалари, олий таълим муас-
сасалари, мактабдан ташқари таълим муассасалари ва ш.к.) бирлаштирадиган 
модель. 

---

319 
Таълим ташкилотлари (муассасалари) тизими амалдаги таълим тур-
ларига мансуб қуйидаги ташкилот ва муассасаларни ўз ичига қамраб олади: 
I. Мактабгача таълим ташкилотлари қуйидаги турларда ташкил эти-
лиши мумкин (16.1-расм): 
1) умумий турдаги мактабгача таълим ташкилоти - умумий ривож-
лантириш йўналиши гуруҳларида мактабгача таълим ва тарбиянинг давлат 
таълим дастури амалга оширилиши таъминланади; 
2) кўп тармоқли ихтисослаштирилган мактабгача таълим ташки-
лоти - ривожланишида жисмоний ёки руҳий нуқсонлари бўлган болалар учун 
мактабгача таълим ва тарбиянинг давлат таълим дастури амалга оширилиши 
таъминланади; 
3) инклюзив гуруҳларга эга мактабгача таълим ташкилоти – болалар-
нинг алоҳида таълим олиш эҳтиёжлари ва индивидуал имкониятлари-
ни ҳисобга олган ҳолда, уларни соғлом муҳитга уйғунлаштириш орқали таъ-
лим ва тарбия олиши учун тенг имкониятлар таъминланади; 
4) қўшма турдаги мактабгача таълим ташкилоти - ривожланишида 
жисмоний ёки руҳий нуқсонлари бўлган болаларнинг ва ривожланишида 
нуқсонлари бўлмаган болаларнинг битта ташкилотда алоҳида гуруҳларда, 
шунингдек инклюзив гуруҳларда биргаликда ўқишини ҳамда тарбияланиши-
ни ташкил этишга қаратилган мактабгача таълим ва тарбиянинг давлат таълим 
дастури амалга оширилиши таъминланади.