F. I. Salomova Bilim sohasi: 500000 – “Ijtimoiy ta’minot va sog’liqni saqlash” Ta’lim sohasi: 510000 – “Sog’liqni saqlash”

“

Aholining  sanitariya-epidemiologik 

osoyishtaligi  to’g’risida

”

gi  ning  9  va  10  bandiga  muvofiq  qanday  xususiy 

---

 

335 

 

shaklligidan  qat’iy  nazar  hamma  korxonalar  va  ulardagi  ishchilar  uchun  eng 

muvofiq  mehnat  sharoitlarini  yaratib  berilishi  shart  deb  ko’rsatib  qo’yilgan.  Shu 

bilan  bog’liq  holda    turli  sohadagi  sanoat  korxonalari  va  qishloq  xo’jaligi 

ishchilariga tibbiy xizmat ko’rsatuvchi vrach ishlab chiqarish muhitida bor bo’lgan 

omillarning  ishchilar  organizmiga  ta’sir  etish  mumkinligi  haqida  aniq  tasavvurga 

ega bo’lishi va bu omillar qanday oqibatlarni keltirib chiqarishi mumkinligini aniq 

tushunib olishi shart. 

Bunday  ta’sirlarning  mumkinligini  hisobga  olish,  ishchilarni  ishga  qabul 

qilish bosqichidan boshlanishi kerak. Bundan tashqari, ish jarayonida zararli ishlab 

chiqarish  omillari  ta’siriga  uchraydigan  ishchilarning  salomatliklarini  muntazam 

tibbiy nazorat ostiga olib turish talab etiladi. Shunga bog’liq holda ishchilarni ishga 

qabul  qilishda  va  keyinchalik  ish  jarayonida  ularni  tibbiy  ko’riklardan  o’tkazib 

turish qoidasi saqlanib qolingan. 

Zararli  omillari  bor  bo’lgan  korxonaga  ishga  qabul  qilinuvchi  har  qanday 

shaxs dastlabki tibbiy ko’rikdan o’tishi shart bo’lib, bu ko’rikning asosiy maqsadi 

ishchining  umumiy  salomatlik  holatini  aniqlash  va  bo’lajak  kasbda  ishlay  olish 

uchun yaroqli ekanligi haqidagi tibbiy xulosa chiqarish hisoblanadi. 

Keyinchalik  ish  jarayonida  korxonadagi  ishchilar  korxonaning  zararlilik 

xususiyatiga  ko’ra  va  O’zR  SSV  ning  200  buyrug’iga  muvofiq  tegishli 

muddatlarda  tibbiy  ko’riklardan  o’tib  turishlari  shart.  Bu  ko’rikning  asosiy 

maqsadi,  kasb  kasalliklarining  dastlabki  shakllarini  aniqlashdan  iboratdir.  Davriy 

tibbiy  ko’rik  natijalarini  tahlil  orqali  mehnat  sharoitlarining  muvofiq  tashkil 

etilganligi  yoki  yo’qligi  va  olib  boriladigan  sog’lomlashtirish  tadbirlarining 

samaradorligini baholash imkoniga ega bo’linadi. 

Tibbiy  ko’riklarni  o’tkazishning  huquqiy  asoslari  bo’lib,  O’zR  SSV-ning 

2012  yildagi  200-sonli  "Ishga  qabul  qilishdagi  dastlabki  va  davriy  tibbiy 

ko’riklarni  o’tkazish  haqidagi"  buyrug’i  hisoblanadi.  Ushbu  buyruqda  tibbiy 

ko’riklarni  tashkil  qilish  va  o’tkazishga  doir  umumiy  holatlardan  tashqari,  tibbiy 

ko’rikni  tashkil  qilish  va  o’tkazishda  ishtirok  etadigan  tibbiy  xodimlarning 

---

 

336 

 

funktsional vazifalari, tibbiy ko’riklarni o’tkazish muddatlari, tibbiy komissiyaning 

tarkibi,  tibbiy  ko’rik  davomida  o’tkazilishi  shart  bo’lgan  laboratoriya  va 

funktsional  tekshirishlar  ro’yxati,  hamda  zararli  omillarning  turiga  ko’ra  qanday 

odamlar  uchun  shu  kasbda  ishlash  mumkin  emasligi  haqidagi  ma’lumotlar 

keltirilgan. 

Buyruqda  to’ldirilishi  kerak  bo’lgan  tibbiy  hujjatlar, shu  jumladan  yakuniy 

dalolatnomaning 

nusxalari 

berilgan. 

Bundan 

tashqari 

buyruqda 

kasb 

kasalliklarining  to’liq  ro’yxati va  uni  keltirib  chiqarishi  mumkin  bo’lgan  omillar, 

hamda shunday kasb kasalliklari eng dolzarb hisoblangan korxonalar va u yerdagi 

kasblar  keltirilgan.  Shuni  aytish  kerakki,  tibbiy  ko’riklarni  tashkil  qilish  va  uni 

o’tkazishning  asosida  ishchilar  organizmiga  zararli  ta’sir  ko’rsatuvchi  ishlab 

chiqarish omillarining ta’siriga doir bilimlarning mavjudligi hisoblanadi.