Excel dasturida iqtisodiy masalalarni yechish

Yechish
. 
ПС(12%, 12,, 500)=-1283.38 mln so`m. 
Natijaning manfiyligi bu summani omonatga qo`yilishini 
anglatadi. 
Misol
. Faraz qilaylik, uyni ikki variantdan biri yordamida sotib 
olish rejalashtirilgan: birdaniga 99 million so`mni to`lash yoki 15
yil mobaynida xar oyda 940 ming so`mdan 15 yil mobaynida 
to`lash xam mumkin. Agar yillik protsent stavkasi 8 % bo`lsa, 
qaysi variantning afzalligini aniqlash talab qilinadi. 
Yechish
. Hisoblash ishlarini ПС funksiyasi yordamida 
quyidagicha amalga oshiriladi: 
ПС(8%/12, 1512, -940)=98362.16 ming so`m. 
Demak, so`ralayotgan 99 mln so`m pul kutilayotgan summadan 
katta ekan va shu sababli bir vaqtda to`lovni amalga oshirish 
iqtisodiy jahatdan noto`g’ri bo`lar ekan.

---

 Excelda iqtisodiy masalani yechish usullari
A va B ga bir qancha miqdordagi bir jinsli mahsulot etkazish va 
sotish.
Mahsulot bir taraflama xarakatda bo’lsin.
S1 – A shaxobchadagi sotib olingan mahsulot birligining narxi.
S2 - B shaxobchadagi sotilgan mahsulot birligining narxi.
Masalaning shartiga ko’ra S1n-A shaxobchadagi mahsulot birligining soni(miqdori).
h- A shaxobchadan B shaxobchagacha olib kelish uchun 
ketadigan harajat.
f- olinadigan foyda.
n*S1 – mahsulot bahosi.
n*S2- daromat.
foydani topish uchun quyidagi formula qo’llaniladi.
f=n*S2-n*S1-h (1)
(1) formula excelda quyidagicha bajariladi
Rasm 1.
Biz olib kelish uchun bir nechta harajatlarni umumiy qilib (1) 
formuladan harajatni h ni topib olamiz.

---

h=n*S2-n*S1-f (2)
(2) formula excelda quyidagicha bajariladi
Rasm 2.
Biz olib kelish uchun mahsulot miqdorini qanchaligini 
rejalashtiramiz (2) formuladan n –ni topib olamiz
N=(h+f)/(S2-S1) (3)
(3) formula excelda quyidagicha bajariladi

---

Rasm 3.
Biz sotish uchun mahsulot narxini qanchaligini rejalashtiramiz 
(1) formuladan S2 –ni topib olamiz.
S2=(f+h+n*S1)/n (4)
Rasm 4.
Biz sotib olingan mahsulot narxini qanchaligini rejalashtiramiz 
(1) formuladan S1 –ni topib olamiz.
S1=(n*S2-f-h)/n (5)

---

XULOSA
Microsoft office dasturlar paketi tarkibiga kirgan Microsoft excel
dasturi yordamida iqtisodiy masalalarni hal qilish yo’l-
yo’riqlarini o’rganish hamda qtisodiy funksiyalarni nazariy va 
amaliy tomonlarini tahlil qilishga bag’ishlangan. 
Bizning olib brogan kuzatishlarimiz Microsoft excel dasturidan 
odatda faqat bug’alteriya bilan bog’liq jadvalli ma’lumotlarni 
qayta ishlashda qo’llanmoqda holos. Vaholangki, ushbu dastur 
bir qator ilmiy masalalarni hal qilishga, bank amaliyotida tez-tez 
qo’llanadigan masalalarga ham tatbiq etilishi mumkin. 
Microsoft excel tarkibiga kirgan bir qator funksiyalar 
banklarning oddiy mijozlariga bugungi kunda jamiyatda keng 
tarqalib borayotgan kredit olish, omonatga jamg’armalarni 
qo’yish kabi masalalarda qarorlar qabul qilishda yordam berishi 
mumkin.

---

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. Ayupov R.X. Excel jadval hisoblagichida iqtisodiy va 
moliyaviy masalalarni yechish.Toshkent 2012.-148 bet
2. Internet resurslar:https//:tami.uz