Etish va yuritish

Yupiter- TSilindr shaklda zich boshchalar xosil kiladi. Usimliklarni buyi 30-35 sm bulib, 30-30 sm oralikda joylashtiriladi.
Madaniy salat- Yevropa, Osiyo, O’rtaer dengizi va SHimoliy Amerikada tarqalgan salatni yovvoyi shakllaridan kelib chiqqan o’simlik. Uni qadimgi Misrliklar, Rimliklar va Greklar yetishtirishgan. Yevropa mamlakatlarida u XVI asr o’rtalaridan, Rossiyada esa bu ekin bu ekin to’g’risidagi ma’lumotlar XVII asrda tarqalgan.
Salat dunyoning ko’pgina mamlakatlarida yetishtiriladi va u keng ommalashgan. Rossiyaning barcha iqlim xududlarida yetishtirilib kelinmoqda.
Barglari yulib olingan madaniy salatdan sutga o’xshash sharbat ajralib chiqadi. Lotin tilida sut-lak deb ataladi vashuning uchun ham uning nomi salat deb yuritiladi.
Salat tarkibida ma’lum bo’lgan deyarli barcha vitaminlar, shuningdek, organikkislotalar, kaltsiy, kaliy tuzlari, temir marganets, kobalt, med, yod (tsink,marganets, molibden) bor va boshkalar mavjud. Salat sharbatida bir qancha foydali xususiyatga ega bo’lgan laktutsin alkaloidi bor).
Spanjali salat- (uysun) yo’g’on, bir metr balandlikdagi barg bilan qoplangan poya xosil qiladi. Bu barglar ozik-ovqatga ishlatiladi. Salatning bu turi asosan janubda keng tarqalgan. Uning navlari ichida uzunchoq, ovalsimon, qisqa chuzinchoqsimon hamda chetlarida kertik bo’lgan barglilari uchraydi.
Gul to’plamlari – yirik bo’lmagan savatchadan iborat bo’lib, 10-24 tilchali ikki uyli sariq, ko’kimtir-sariq ba’zan, pastki tomoni antotsian bilan qoplangan. Ikki jinsli gullardan iborat.
Rossiyaning noqoratuproqli xududlarda iqlim sharoitida chetdan changlanish kam uchraydi. Quruq va issiq bo’lgan janub iqlim sharoitlarida kechki nav asosan 3-19 foizgacha chetdan changlanadi, shunga ko’ra janubiy mintaqalarda urug’ olish uchun navlar o’rtasida ochiq maydonda 300 m. uzunlikda, ximoyalangan yerlarda 100 m.o’ralgan maydon bo’lishi lozim.
Gullash (gulni ochilishi) janubiy iqlim sharoitlarida quyoshli kunlarda soat 7 dan kunduzgi 9 gacha davom etadi va shundan so’ng gul ochiladi. SHimoliy rayonlarda gullash kechroq(8-9s) boshlanadi. Sernam, sovuq bo’lgan xaroratda gullash kechikadi bunda gullarni ochilishi kuni ikkinchi yarmida ham davom etadi.
Erta pishar navlarda maysa xosil bo’lgandan gullashgacha 50-60, kechpishar navlarda 80-90 kunda talab etiladi. Qishki kun va yuqori xaroratlarda maysa xosil bo’lgandan gullashgacha bo’lgan davr uzayadi. Gullash 40-45 kun davom etadi.