Ететеуломов узбекистон республикаси



Download 11,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet222/284
Sana22.02.2022
Hajmi11,49 Mb.
#82400
1   ...   218   219   220   221   222   223   224   225   ...   284
Bog'liq
Менежмент асослари. Ғуломов С.С

Х Э Д а 
хукук^й тартибга солиш асоси корхонанинг ёки 
алохида иш бажарувчиларнинг хукукдй хужжат тала- 
^ бини бузганлиги учун моддий жавобгарлиги билан чек- 
ланиб келган. 
"
Узбекистоннинг ХУКУКДЙ фани хозирча менежмент 
муаммолари билан кам богланган ва ишлаб чщариш- 
ни бошкдрувини самарадорлигини ошириш масалала-
274


рига коникарсиз диккат-эътибор бериб келинган. 
Масадан, илмий изланишларда хужалик шартномаси 
билан боглик, масалалар анча юзаки куриб чикилган. 
Бу эса бирламчи хомашё, материаллар, ярим фаб- 
рикатлар, бутловчи махсулотлар, х,амда тайёр махсу­
лот сотилиши меъёрий-техник хужжатларга асосан 
амалга оширишни бирдан-бир воситасидир. Одам- 
ларни фаолиятлашувида жамият муносабатларини 
хукукий тартибга солиш механизмини фан асосида та- 
комиллашуви хам зарурдир. Хали хукук, ва жавобгар- 
ликни ишлаб чикаришни бопщаруви турли булинма ва 
звенолар оралигида, хамда рахбар ва иш бажарувчилар 
муносабатлари, муаммолари тулалигича ишлаб чикдя- 
маган.
Менежмент хакдца илмий билимларнинг биринчи 
гурухига куйидаги умумуслубий фан — кибернётикани 
киритиш мумкин. У купрок, умумий ташкилий-техник 
конунлари буйича изланишлар олиб боради. Улар тур­
ли бопщарувлар учун таъсирлидир. Урганилаётган ма- 
салаларнинг бир кдсми менежмент амалиёти билан 
богаикдир.
Бу фан бир катор масалалар буйича карорлар- 
ни мацбуллаштиришда ЭХМ куллаш билан ишлати­
лади.
Боищарув назариясини шундай предметлар билан 
яъни кибернетика, хамда уйинлар назарияси ва ечим- 
лар назарияси билан богликлиги уни аник фанларга 
якинлаштиради.
Менежмент хакидаги илмий билимларнинг иккин- 
чи гурухини шундай аник фанлар ва предметлар таш­
кил кдладики, улар ишлаб чикаришни турли томон, 
боскич конуниятларини урганадиганлардир. Бунга ре- 
жали фанлар тизими хамда хисоб-статистика предмет- 
лари (бухгалтер хисоботи, статистика, тезкор-техник 
хисоб, ишлаб чикаришни тахлили ва бопщалар) хисоб- 
режа ишларини механизациялаштириш предметлари, 
ЭХМ ёрдамида зарурий ахборотни излаш, туплаш, кай- 
та ишлаш предметлари киради.
Менежмент шароитида андозалаштиришни илмий 
асослари алохвда ахамиятга эга. Андозалаштириш тур­
ли предметларда куриб чикиладиган масалалар билан 
якин богликдир. Булар махсулот конструкцияси, тех­
нология, материалшунослик, ишлаб чикариш иктисо- 
ди, уни ташкил килиш ва бопщариш.
275


У янги техника киритилишини тезлаштириш мах­
сулот сифатини яхшилашда мухим восита хисобланади. 
Хозирги вак^да ишончлилик назарияси кучли тарак;- 
кдй топа бошлади. У катга, кенг фан тармоги турига 
айланди. Ушбу фаннинг мухим йуналишлари турли мак,- 
бул масалаларни ечишдир: захиралаштириш, текши- 
ришлар, хулк; тартиби олдини олиш. У бахолаш усули­
ни ишлаб чикдци ва мураккаб курилмаларни статисти­
ка усуллари ёрдамида ишлашлигига бахо беради.
Ишлаб чикаришни бопщаруви энг аввало бирга- 
ликдаги мехнат иштирокчиларига ташкилий таъсир 
курсатади, унинг жараёни даврида одамлар узаро му- 
носабатларга кирйшади, улар асосида ижтимоий ва 
рухий хусусиятлар ётади. Шундай экан менежмент на- 
зариясида мухим ролни бошкдрувнинг ижтимоий ва 
рухий томонига берилади. Менежмент назарияси куйи­
даги предметлар билан маълум алок,ага эга, улар хисоб- 
режа ишларини, иктисодий ахборотга ишлов беришни 
урганадилар, улар электрон хисоблаш машиналари 
ёрдамида амалга оширилади. Курсатилган гурухга якдн 
келадиган умумий ном билан аталувчи «Иктисодий ма­
тематик усуллар» фанидир.
Бу фан ушбу назарияни математик аппаратини ма­
тематик усул ва принципларни урганишда ишлатилади. 
У математика исботига асосланади ва албатта ЭХМ 
ишлатилиш шарти билан менежментни илмий муам- 
моларини ечишда «Математик статистика» фанига тугри 
келади. Куп йиллик тажриба шуни курсатдики ишлаб 
чикаришни самарадорлигини ошириш муаммолари- 
ни ечишдаги ёрдамни шундай у*дш воситалари курса­
тади, яъни дисперсли тахлил, кУпчилик корреляция- 
си, кичик танлов усули, моментли кузатиш ва бошк,а- 
лар. 
,
Менежмент назарияси шундай мухим ташкилий 
фанлар билан боглик;, яъни ишлаб чикаришни ва мех- 
натни илм асосида ташкил кдлиш. Шу муносабат би­
лан таъкдкдаш зарурки, хали етарли даражада турли 
тойифадаги ишловчилар учун мехнатни илм асосида 
ташкил кдлиш масаласи хали тУла ёритилмаган. Кела- 
жакда назарий ишлов беришга шундай муаммолар бор- 
ки, яъни мехнатни илм асосида ташкил кдяиш, уни 
тараккий топтириш йуналишлари ва ишлаб чик;ариш 
бопщарувининг такомиллашувига мухтождир.
276


Мехнатни илм асосида ташкил кдлиш (МИТ) фани 
шувдай муаммолар билан, яъни менежмент жараёни- 
ни механизациялаш ва автоматлаштирищ ва зарурий 
ахборотга ишлов беришда бирлашиб кетади. Уларни 
к,арори бир к;атор табиий-техник фанларга, шу жумла­
дан, техник кибернетикасига, ишончлилик назария- 
сига, ахборот назариясига ва боцща боищарув техни- 
каси буйича изланувчи фанларга суянмоги керак.
Шундай кдгсиб юкррида номлари тилга олйнган 
фанлар менежментни муаммолар мажмуаси буйича из- 
ланмайди, уни бир бутун тизим сифатида хар томон- 
лама ишлаб чщариш кридасида тахлил кдлишни таъ- 
мин этмайди.
Масалан, физиология, психология ва социология 
инсонни 
гуёки 
организм, биологик тизим, ижтимоий 
бирлик деб к,арайди.
Бу фанларда одам изланиш объекти хисобланмаса 
Хам шахси ишлаб чикдришнинг бошкарув объекти ва 
субъекта муносабатида укдб Урганилмаган. Шунинг учун 
курсатилган фанлар ютугини автоматик равищца ме­
нежмент муаммоларини ечилишида ишлатиш мумкин 
эмас.
Бу ерда (ижодий ёндашув), бошкарув объект ва 
субъектларини тавсифли хусусиятларини хисобга олиш 
даврида ижодий ёндашув зарур аник; фан ва предмет­
лар, корхона ик^исодини ва унда ишлаб чикаришни 
ташкил кдлишга багишланган аник, фан ва предмет­
лар менежмент назариясига, тавсифли муаммоларга 
фак;ат юзаки к,арайдилар. Улар АСМни ишлаб чикд- 
ришни боищаруви тизимида мак,буллаштириш, ташаб- 
бус муаммолари буйича изланмайдилар ва турли халк; 
хужалиги тармокдарини шу жумладан АСМни узига 
хос масалаларини ажратиб кУрсатмайди.
Шундай кдлиб, менежмент тизимини асосий эле­
мента булиб мехдат жамоаларининг аъзолари хисоб- 
ланганлари учун курсатилган назария купрок, бир к,атор 
фанлардан ажратиб олйнган масалалар хисобига бойи- 
ди. Бу эса кадрларни таёрлашни ташкил кдиишни, 
жой-жойига куйиш ва малакасини ошириш билан 
6
o f
-
ликдир. Бу ерда педагогика ва этика фанларини негизи 
асосида менежмент тизимида рахбарлик маданиятани 
ва услубини ишлаб чик,ишни тезлаштириш мак,садга 
мувофик; булар эди.
277



Download 11,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   218   219   220   221   222   223   224   225   ...   284




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish