Eshkak eshish nazariyasi va uslubiyati

17.4. Anketa so‘rovi
A nketa savol-javob shunday u sullar gurahiga taalluqliki, u 
jam iyatshunoslik, pedagogika va psixologiyada so‘rovnom a deb 
ataladi. Bu guruhga anketa so‘rovidan tashqari intervyu va suhbat- 
lashish kiradi. Ushbu ham m a uslublar bitta yetakchi xususiyatga 
ega: ular yordamida tadqiqotchi so‘raluvchilaming og‘zaki m a’lu- 
m otlardan mavjud axborotlarni oladi.
Tadqiqotning boshqa uslublariga qaraganda so‘rov samaradorligi 
ikkita narsaga bog‘liq: birinchidan, so‘raluvchi berilgan savollarga 
javob berishni xohlaydimi va javob beradimi ham da, ikkinchidan, 
bu savollarga javob bera oladimi.
Anketa so‘rovi — bu so ‘raluvchilaming andozaiashtirilgan anketa 
savollari tizimiga bergan yozma javoblaridan axborot olish uslubidir.
Intervyu — tadqiqotchi tom onidan og‘zaki beriladigan savollar 
tizimiga so‘raluvchilaming og‘zaki javob berish yo‘li bilan axborot 
olish uslubidir.
Suhbatlashish — tadqiqotchinm g qiziqtirgan masalalari b o ‘yicha 
ikki tom onlam a yoki ko‘p tom onlam a m uhokam a qilish y o li bilan 
axborot olish uslubidir.
Anketa kirish, asosiy va demografik qismdan iborat bo‘lishi lozim. 
Anketaning kirish qismi so‘raluvehilarga o cziga xos murojatdan iborat 
bo'lib, unda: 1) m azkur tadqiqot mavzusini olib borayotgan ilmiy 
muassasa hamda 
tadqiqotchi kimning nom
idan ishtirok etayotganligi;
2) tadqiqot vazifalar, ushbu vazifalam i hal etishning nazariy va 
amaliy ahamiyati; 3) oldinga qo ‘yilgan vazifalami hal etishda har 
bir so‘raluvchining vazifasi; 4) so‘raluvchi javoblarining to ‘liq sir 
tutilishiga ishonch bildirilishi tadqiqot m a’lum otlari ham da nashrda 
so‘raluvchining ismi ko‘rsatilmasligi lozim; 5) anketani to ld irish
qoidalari; 6) agar so‘raluvchi istasa, tadqiqot natijalarining unga 
yetkazilishiga ishontirish; 7) anketani tadqiqotchiga qaytarib berish 
usuli ko‘rsatiladi.
Anketaning asosiy qismi savollar to'plam idan tashkil topadi, ular- 
ga berilgan javoblar tadqiqotchi vazifaiarini hal etishga qaratilgan.
106

---

Anketaning demografik qismi so‘raluvchining pasporl m a’lu- 
motlarini aniqlovchi savollardan tashkil topadi. OJimlar uzoq torti- 
shuvlar natijasida shunday fikrga keldilar: anketaning demografik 
qismi uning oxirida joylashgan bo ‘lishi lozim.
1 7 .5 .